Ziemia Kłodzka nr 246-247.pdf

(6998 KB) Pobierz
Ziemia Kłodzka nr 246-247/ styczeń-luty 2015
55
Wydawca:
SPCzS i
Wydawca: WYDAWNICTWO ZIEMIA K£ODZKA, SPCzS i OKiS
OKiS
Indeks: 383 864, ISSN 1234-9208
Luty/Únor/February 2011
Nr 200
56
-
-
-
-
-
-
Ziemia Kłodzka nr 246-247/ styczeń-luty 2015
Europejska Stolica Kultury
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Ziemia Kłodzka nr 246-247/ styczeń-luty 2015
Spis treści
Komitet Obywatelski Ziemi Kłodzkiej
dwadzieścia pięć lat
aktywnej działalności
str. 4
Arnošt z Pardubic wciąż
aktualny wzór pasterza
str. 6
Listy z Polanicy z 1946 roku.
Korespondencja rodzinna
dr. Heinricha Bocka
str. 8
Krzeszów - Europejska Perła Baroku str. 10
Aktualność nawiedzania
betlejemskich szopek
str. 12
Wspomnienie pośmiertne - Václav Burian str. 19
Czterdziesta rocznica wydania pierwszego
numeru opozycyjnego czasopisma
„Listy” w Czechosłowacji
str. 19
Przejawy kultu św. Jana Nepomucena
na terenie diecezji świdnickiej
str. 24
Gdy wędrowali ze wschodu
- Rodzinny dom pod koniec wojny str. 30
Wspomnienie o zasłużonym Ślązaku str. 34
Przystanek Duszniki
str. 35
Urodziny Helmuta Goebela
str. 36
Ochrona nietoperzy
w Górach Sowich
str. 37
Muzeum Papiernictwa
w Dusznikach-Zdroju zaprasza
str. 39
„RETURN TO THE VOICE”
polska premiera Teatru Pieśń Kozła str. 41
DEBUTS – zbiorowa
wystawa fotografii
str. 41
MENDINI. Maestro del Design
we Wrocławiu
str. 42
KOLĘDY ŚWIATA
str. 44
NAMALOWANE 40/60.
PAWEŁ LEWANDOWSKI-PALLE
str. 44
KARSKIEGO HISTORIA NIEPRAWDZIWA
Premiera Teatru im. Cypriana
Kamila Norwida w Jeleniej Górze
str. 45
KONFERENCJA PTAKÓW Premiera Teatru
im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy str. 45
KONCERT ANNY MARII JOPEK
str. 45
18. Międzynarodowy Festiwal Filmowy
ZOOM – ZBLIŻENIA
str. 46
Wystawa fotografii
Magdaleny Wdowicz-Wierzbowskiej str. 46
KONCERT ANY MOURY
str. 47
PRZEGLĄD PIOSENKI AKTORSKIEJ
str. 47
Wydawca/nakladatel/herausgeber:
Stowarzyszenie Komitet Obywatelski Ziemi Kłodzkiej
Wydawnictwo Ziemia Kłodzka
57-400 Nowa Ruda, ul. Boh.Getta 4,
tel./fax +48 74 8725308, redakcja@ziemia.klodzka.com
Współwydawcy/spolunakladatelé/mitherausgeber:
Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka,
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu
Czasopismo Ziemia Kłodzka jest dofinansowane
przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego
Nakład/náklad/auflage:
2000 egz/kopie/exemplare
Druk/tisk/druck:
Usługi Poligraficzne Bogdan Kokot
vel Kokociński, 57-400 Nowa Ruda, ul. A. Krajowej 15.
Redakcja zastrzega sobie prawo skrótów i adiustacji
dostarczonych materiałów - nie zamówionych nie zwraca.
Redakce si vyhrazuje právo na zkratky a adjustace
dodan�½ch materiálů - neobjednané nevrací.
Die Redaktion behält sich das Recht vor, die zugeschickten
Texte zu kürzen und zu korrigieren - unbestellte Texte werden
nicht zurückgeschickt.
3
Inhaltsverzeichnis
Bürgerkomitee des Glatzer Landes
25 Jahre aktiver Tätigkeit
S. 4
Arnestus von Pardubitz ein immer noch
aktuelles Vorbild eines Schäfers
S. 6
Erinnerungen der Altheider. Teil 4.
Briefe aus Altheide von 1946.
Ein Familienbriefwechsel
von Dr. Heinrich Bock
S. 8
Aktualität der Besuche der Bethlehem
Krippen
S. 12
40. Jahrestag der ersten Ausgabe
der Oppositionszeitschrift "Listen"
in der Tschechoslowakei
S.19
Erscheinungsformen des Hl. Johannes
von Nepomuk - Kultes in der Diözese
Świdnica / Schweidnitz
S. 19
Als sie aus dem Osten kamen
– das Daheim am Ende des Krieges
S. 24
Erinnerungen an einen verdienten
Schlesier
S. 30
Haltestelle Duszniki / Reinerz
S. 34
Geburtstag von Helmut Goebel
S. 35
Schutz der Fledermäuse
im Eulengebirge
S. 36
Papiermuseum in Duszniki-Zdrój
/ Bad Reinerz lädt ein
S. 37
„RETURN TO THE VOICE” polnische
Premiere des Theaters Lied des Bocks S. 39
DEBUTS – Gemeinsame Ausstellung
von Fotografien
S. 41
MENDINI. Maestro del Design
in Wrocław / Breslau
S. 41
WEIHNACHTSLIEDER DER WELT
S. 42
GEMALT 40/60.
PAWEŁ LEWANDOWSKI-PALLE
S. 44
UNWAHRE GESCHICHTE VON KARSKI
Premiere des Cyprian Kamil Norwid-
Theaters in Jelenia Góraa / Hirschberg S. 45
KONFERENZ DER VÖGEL Premiere
des Helena Modrzejewska-Theaters
in Legnica / Liegnitz
S. 45
KONZERT VON ANNA MARIA JOPEK
S. 45
18. Internationales Filmfestival ZOOM
– NAHAUFNAHME
S. 46
Fotoausstellung von Magdalena
Wdowicz-Wierzbowska
S. 46
KONZERT ANY MOURY
S. 47
DURCHSCHAU
DER SCHUSPIELE-RLIEDER
S. 47
Obsah
Občansk�½ v�½bor Kladska
25 let aktivní činnosti
s. 4
Arnošt z Pardubic
stále aktuální příklad past�½ře
s. 6
Vzpomínky občan Polanicy. Část 4. Dopisy
z Polanice z roku 1946. Korespondence
rodiny doktora Heinricha Bocka.
s. 8
Krzeszów - evropská barokní perla
s. 10
Aktuálnost návštěv bethlémů
s. 12
Posmrtná vzpomínka - Václav Burian s. 19
Čtyřicáté v�½ročí prvního vydání časopisu
opozice "Listy" v Československu
s. 19
Projevy kultu svatého Jana Nepomuckého
v diecézi Swidnické
s. 24
Když cestovali z v�½chodu - rodinn�½ dům
na konci války
s. 30
Vzpomínka na zásloužil�½ Slezk
s. 34
Narozeniny Helmuta Goebela
s. 35
Zastávka Duszniki
s. 36
Ochrana netop�½rů v Sovích horách
s. 37
Muzeum papírenství
v Dusznikach Zdrój zve
s. 39
„RETURN TO THE VOICE”
polská premiéra Dívadla Pieśń Kozła s. 41
DEBUTS – společná v�½stava fotografií s. 41
MENDINI. Maestro del Design
ve Vratislavi
s. 42
Koledy světa
s. 44
NAMALOWANE 40/60.
PAWEŁ LEWANDOWSKI-PALLE
s. 44
KARSKIEGO HISTORIA NIEPRAWDZIWA
Premiera dívadla Cypriana Kamila Norwida
v Jeleniej Górze
s. 45
KONFERENCJA PTAKÓW Premiera dívadla
Heleny Modrzejewské v Legnicy
s. 45
ANNA MARIA JOPEK KONCERT
s. 45
18. Mezínarodní Filmov�½ Festiwal ZOOM
– ZBLIŻENIA
str. 46
V�½stava fotografií
Magdaleny Wdowicz-Wierzbowské
s. 46
KONCERT ANY MOURY
s. 47
Přehlidka dívadelní písničky
s. 47
Redaktor Naczelny/Šéfredaktor/Chefredakteur:
Regionalny miesiêcznik transgraniczny
Teresa Bazała.
Redakcja/redakce/redaktion:
Helmut Dohnalek
(red. czeska), Joanna Golak, Julian Golak,
Ryszard Grzelakowski, Josef Krám (red. czeska),
Elisabeth Kynast-Schmidt (red. niemiecka),
Warcisław Martynowski, Petr Neuman (red. czeska),
Irena Rogowska, Jacek Suchodolski, Horst Ulbrich,
Manfred Spata (red. niemiecka).
Przygotowanie DTP/příprava DTP/
vorbereitung DTP:
Piotr Golak.
Tłumaczenia/překlady/Übersetzung:
Regionalny Miesięcznik TRansgRaniczny. Ukazuje się od 1989 r.
57-400 Nowa Ruda, ul. Boh. Getta 4
tel./fax 74 872 53 08
e-mail: redakcja@ziemia.klodzka.com
www.ziemia.klodzka.com
Na okładce/na obálce/titelbild:
Irena Rogowska, Horst Ulbrich, Petr Neuman, Joanna
Golak, Katarzyna Rima Katbeh, Grzegorz Ferenz
Rynek w Broumovie
fot. Julian Golak
4
Julian Golak
Ziemia Kłodzka nr 246-247/ styczeń-luty 2015
KOmItet ObywatelSKI ZIemI KłOdZKIej
dwadZIeścIa pIęć lat aKtywnej dZIałalnOścI
członkowie komitetów obywatelskich podczas krajowej konferencji komitetów obywatelskich w sejmie RP w dniu 14 maja 2011 r.
Minęło już ponad dwadzie-
ścia pięć lat od czasu wielkiego
zrywu obywatelskiego i patrio-
tycznego, jakim było sponta-
niczne tworzenie Komitetów
Obywatelskich. Po aktywnej i
zwycięskiej kampanii wyborczej
w 1989 roku do Sejmu kontrak-
towego i wolnego Senatu, w
której Komitety Obywatelskie
Ziemi Kłodzkiej skutecznie pro-
wadziły akcje wyborczą, posłem
na Sejm został mieszkaniec
Ziemi Kłodzkiej Stanisław Tom-
kiewicz, a senatorami wybrano
Mieczysława Tarnowskiego i
prof. Włodzimierza Bojarskie-
go.
Po wyborach nasze Komitety
Obywatelskie nie rozwiązały się,
lecz postanowiły prowadzić w
dalszym ciągu aktywną działal-
ność. W listopadzie 1989 roku
zostało oficjalnie zarejestro-
wane przez Sąd Okręgowy w
Świdnicy stowarzyszenie pod
nazwą: Komitet Obywatelski
Ziemi Kłodzkiej, które do dnia
dzisiejszego prowadzi nieprze-
rwaną działalność społeczno-
kulturalną. Prezesem Zarządu
Głównego jest od dwudziestu
pięciu lat Warcisław Martynow-
ski z Lądka-Zdroju. W najwięk-
szym skrócie warto przedstawić
niektóre osiągnięcia stowarzy-
szenia: 11 listopada 1989 roku
ukazał się pierwszy numer
czasopisma „Ziemia Kłodzka”.
Redaktorem naczelnym został
Stanisław Łukasik z Nowej Rudy.
W maju 1990 roku kandydaci
Komitetu Obywatelskiego wy-
grali wybory samorządowe na
Ziemi Kłodzkiej. Po tych wybo-
rach ukazał się pierwszy numer
„Gazety Noworudzkiej", która
jako tygodnik wychodzi do dnia
dzisiejszego.
W 1990 roku Stowarzyszenei
rozpoczęło aktywną współpracę
z Občanskim Fórum w Nacho-
dzie i Broumovie oraz z Soli-
darnością Polsko-Czesko-Sło-
wacką. Powiat kłodzki graniczy
z Czechami na odcinku prawie
200 km.
We wrześniu 1990 roku
zorganizowane zostały po raz
pierwszy przez Stowarzyszenie
oraz Kluby Inteligencji Katolic-
kiej w Nowej Rudzie i Lądku
Zdroju I Polsko-Czeskie Dni
Kultury Chrześcijańskiej.
Po wielkiej powodzi, która
zalała prawie wszystkie gminy
na Ziemi Kłodzkiej utworzyli-
śmy w siedzibie naszego sto-
warzyszenia Komitet Pomocy
dla powodzian, który prowadził
skuteczną działalność pomo-
cową.
Stowarzyszenie prowadziło
coraz aktywniejszą współpracę
z Czechami. Na początku było
to otwieranie (czasowe) nowych
przejść granicznych, podpisy-
wanie wspólnych rezolucji do
władz państwowych w Pra-
dze i Warszawie. Społeczności
przygraniczne zdecydowanie
widziały swoją szansę i doma-
gały się od władz odblokowania
granicy oraz likwidacji wszelkich
barier, które powstały pomiędzy
Polakami i Czechami w czasach
komunizmu. Likwidacja naro-
słych przez lata stereotypów
nie była łatwa, jednak mozolna
praca na pograniczu przyniosła
konkretne efekty. Zawiązywały
się partnerstwa miast polskich i
czeskich, inicjatywy współpracy
szkół oraz grup zawodowych,
promowane także w czasie ko-
lejnych edycji Polsko-Czeskich
Dni Kultury Chrześcijańskiej pod
hasłem „Bądźmy Rodziną".
Czasopismo „Ziemia Kłodzka"
przekształciło się w miesięcz-
nik polsko-czesko-niemiecki,
który zebrał wiele wyróżnień
międzynarodowych, m.in. Na-
grodę Kultury Paryskiej Jerzego
Giedroycia oraz Nagrodę Polcul
Foundation w Sydney.
Stowarzyszenie prowadzi
od wielu lat współpracę z
Niemcami, a także z Polakami
na Białorusi i Ukrainie. Mamy
swój udział w sprowadzeniu
polskich rodzin z Kazachstanu
do kraju.
Od kilkunastu lat organizo-
wana jest pomoc dla Polaków
z okręgu grodzieńskiego na
Białorusi. Praktycznie co roku
przygotowujemy pobyt waka-
cyjny w Polsce dla kilkudziesię-
cioosobowej grupy dzieci i mło-
Ziemia Kłodzka nr 246-247/ styczeń-luty 2015
dzieży z polskich rodzin z Lidy
i Grodna. Bardzo dobrze rozwi-
jała się współpraca z Ukrainą
poprzez kontakty z polskimi
nauczycielami pracującymi w
Stanisławowie. Rozpoczęła się
współpraca z Uniwersytetem
Przykarpackim oraz ze Szkołą
Średnią nr 3 w Iwano-Frankiw-
sku (dawny Stanisławów).
Podsumowaniem dwu-
dziestopięciolecia naszej
działalności było zorgani-
zowanie międzynarodowej
konferencji „Media lokalne i
ich wpływ na rozwój demokra-
cji" w listopadzie 2009 roku w
Nowej Rudzie. W konferencji
wzięli udział między innymi
dziennikarze prasy lokalnej z
7 krajów.
Działalność obywatelska
jest dziś bardzo potrzebna,
gdyż mnożą się przykłady
powstawania „koterii" w sa-
morządach lokalnych oraz
tworzą się pewnego rodzaju
„grupy trzymające władzę" w
gminach. Aby przywrócić war-
tości demokratyczne, o które
tak aktywnie walczyliśmy przez
wiele lat, potrzebna jest dzisiaj
kontrola władz lokalnych oraz
stały monitoring pracy samorzą-
dów w gminach. Jest to niezbyt
mile widziane wśród lokalnych
władz. Nasze wydawnictwa są
często jedynymi, które dogłęb-
nie interesują się poczynaniami
lokalnych władz. Powoduje to
nieraz różnego rodzaju preten-
sje rządzących, ale władza lo-
kalna, szczególnie w gminach i
powiatach powinna być w pełni
transparentna, a jej działania
znane lokalnej społeczności.
Nasze stowarzyszenie co
roku składa oficjalne spra-
wozdania z działalności oraz
przedstawia bilans. Dwudzie-
stopięciolecie to prawie 1500
różnorodnych akcji społeczno-
kulturalnych, zorganizowanych
na pograniczu polsko-czeskim,
ponad 900 wydanych numerów
tygodnika „Gazeta Noworudz-
ka" (obecnie w nakładzie ponad
5
4 tys. egzemplarzy. Obchodzi-
my również jubileusz 25-lecia
czasopisma „Ziemia Kłodzka".
Nie zwalniamy tempa i
obiecujemy, że Stowarzysze-
nie Komitet Obywatelski Ziemi
Kłodzkiej będzie kontynuować
swoją działalność obywatelską.
Wiemy, że jesteśmy ciągle po-
trzebni lokalnej społeczności,
nie tylko na terenie Ziemi
Kłodzkiej, ale także na pogra-
niczu polsko-czeskim. Sejmik
Województwa Dolnośląskiego
w 2014 roku przyznał Stowarzy-
szeniu złotą Odznakę Honoro-
wą Zasłużony dla Województwa
Dolnośląskiego.
Fragment plakatu wyborczego z 1989 roku z podobizną stanisława Tomkiewicza.
krajowa konferencja komitetów obywatelskich, w sali kolumnowej sejmu
w dniu 14 maja 2011 r.
sala widowiskowa Miejskiego ośrodka kultury w nowej Rudzie. spotkanie
z kandydatami komitetu obywatelskiego "solidarność" do sejmu i senatu
2 maja 1989 r. od lewej: stanisławTomkiewicz, kandydat do sejmu RP,
prof. Włodzimierz Bojarski i Mieczysław Tarnawski, kandydaci do senatu RP.
Wystąpienie Juliana golaka na krajowej konferencji komitetów obywatelskich,
w sali kolumnowej sejmu w dniu 14 maja 2011 r.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin