Album kaliskie, Warszawa 1858.pdf

(30647 KB) Pobierz
UŁOŻONE
l OPISANE
PRZEZ
RYSUNKI S. BARCIKOWS[(IEGO N. S. W. R.
LITOGRAFJA M. FAJANSA.
ZA
WIERAJĄCA
WIDOKI SAMEGO MIASTA KALISZA.
--~I0fi
___- -
:-
;
1
ł-~
f
\
~l:
{\
;
l
.
.
'
~:!:!.:~
.~L
:;
~I;'
WARSZAWA,
N
A K L A D E lU
W Y D A W
(j
V.
18;) 8.
l,
/
.Y
ZNACZNIEJSZE
Strona
i-O
OMYŁKI.
Szpalta
1
1
1
Wiersz
Zamiast
Wierzchliński
Czytaj
Wierzchlejski
filarami
1532
Zygmunt
42
od g6ry
9 od
dołu
H
27
27
literami
1832
Zygmunt I
2
od g6ry
5
od góry
nr
DONI. SIENIE.
E
Dla uniknienia
niedogodności
w
przesyłaniu
Szanow-
nym Prenumeratorom
miesięcznych
poszytów niniejszeg'o
Album, -
postano\viliśmy Serję drugą, zawierającą
okolice
kaliskie
wydać
jednorazowo, która wyjdzie jeszcze w tym
roku, a która
obejmowil:
ć
będzie podług
pierwszego pro-
spektu
dwadzieścia
rycin ze stosownym tekstem, i to sa-
mych tylko zabytków
starożytności
i Iniejsc historycznych.
Lista Prenumeratorów
w
końcu
drugiej Seryi umiesz-
czoną
zostanie.
Wolno
drukować.
Warszawa
,
dnia 3 (t5)
Cenzor,
Września
t858 roku
,
Stanisławski.
W DRUKARNI S. ORGELBRANDA.
WSTEP.
dawniejsze akta miasta Kalisza
,
je-
dnego z najstarszych
grodów
ziemi naszej, napotykamy
tyle historyczn
ych
panliątek, już
lo
wyraźnych,
już
słabo
tylko
przebijających
przez
gruh'l
za
s
lon
ę
prze-
szłości,
że
bierze
ochota
'wtajemniczyć się
w
hi
sto
ryję
tego miasta;
rozpatrz
po
szczególe
w
faktach
tyczą­
cych
się
tej historyi
i
zgłębić
te, które
czas
zatarł
i
slabem
tylko
świecą
wspomnieniem.
Gdy to
uskutecznimy,
gdy
'wcz
ytamy
się
w
tych
na
pół
zniszczonych
czasem pomnikach
przeszłości
,
na-
potykamy na dwie
sobie
przeci,yne
zapory;
niedozwa-
laj<1ce Bam
ca
łkowitego
zadowolnienia
naszej pracy;
to jest: albo
przy miejscach
pamiątko\yych
,
brak
akt
tyczących
się
tego
miejsca i
objaśniających
dostate-
cznie
jego przet\<vol'y,
albo co gorsza
przy wspomnie-
niach, przy dokumentach
,
nic i nikt nie w
stanie wska-
zać
miejsca pamic:!tki.
Prawda,
ż
e
moż
e
powodem
t.ego
s
ą
karests.ie, jakie
to
miasto
przechodziło,
a ldóre
może najchojni
ćj
go
nawiedzaly.
'Dla
ci(Jglych
wylewów
Prosny
, zupelne
prze-
niesienie
miasta na inne mi
ejsce; siedmiokrotna
po-
gorzel,
która
za
każdą
razi)
"iększą
pol
owę
miasta
zniszczyla, napady
Krzyżaków,
Szwedó\\",
wszystko
to
obracało
w
p
erzyn ę
ko
śc
ioł
y,
zamki,
gmachy
cel-
lIi
ejsze,
tak
,
że
tylko
w
\yi<:!\
szćj
części
wspomnienie
() ni
ch
zostalo.
Hzec.z
godna
zadzi\yicnia
,
ż
e
gdy
u nas \, naj-
mniejszych
wioskach,
mo
g
i
łka
jaka,
"zgórze
,
czy
to
inne jakie
miejsce
,
do któn'p;o przywi;lzana
najmniej-
sza
legelIda
,
bżd
e
rrawi(~
dziecię wskaże
i
opo\\ie,
,
w
Kaliszu
mi
ej:·ą;a
grohll
Mieczysława
Starego
nikt
ani
wska70a
ć,
ani
t
żadne
akta
naprowadzić
ni
e
zdo-
łają.
Z
zamku
Zbigniewa
wybudO\yanego
roku
'1'10
8,
dziś
ani
szczątków
nie
zo
s
tało:
z muru
,
którym
Kazi-
mierz Wicll,i miasto Kalisz
ora
s
)
dzi
ś
dwa tylko
.\
J.llt
l
:)1
1\:
:\
I
,
I
S"
'E
Przeglądając
małe odłomki
stoją;
a
postać
szych.
Dla tych
to
po"vodów Album
Kaliskie,
oa pozór
łatwe
do
ułoż
enia,
nastręcza
wiele bardzo
trudności
w wyborze.
Staralem
się
wyrwa
ć
z zapomnienia
wszystko
Lo co
tylko
się
dalo: miejsca
uświ
ęco
ne
pa-
micltkami
pi'z
es
złości,
choć
nie
mają
w
sobie
nic taki
ego
coby
j'ł przypominało
,
umi
eśc
iłe m
tu
w
ich nowej te-
raźniejszej
szacie;
dopełniłem
widokami mi
eJsr-
od-
znaczających
się
pi
ę
kno
śc
i
ą
krajobrazu
,
na
których
Kaliszowi nie zbywa; dalej
umieś
c
ilern
kilka
miejsc
okolicznych,
już
to
pamiątką historyczną) już
legen-
dami
przemawiających
do nas, a nakoniec
dołączyłem
dwa poszyty
poś'vvięcone
Powiatowi
Sieradzki
e
m
~l,
które
możnahy nazwać
Album Sieradzkiem. Dawniej-
sza
ziemia Si
eradzka
clalelw obsz
erni ejsze
Ałbum
wy-
da
ćby
mo
gła ;
ale
to
oczekuje
na bardZiej
oznajmione-
go
i
zam
i
eszkałego
w
t.ej
stronie,
któremu
z
chęcią
dla dokompletowania
ostatnie
poszyty
odstępuję.
Tekst do
Album
Kaliskiego,
s
tarał
em
się
jak naj-
sumienn
i
ćj
ułoż
podlug akt miejscowych
,
i
j
e
żeli
gdzie
niedokladnyrn
się
okaże
,
nie dowód to braku
chęci,
lecz brak
dokumentów,
na który nieraz podczas
mego
mi
ę
dzy
aktami szperania
na
trafiłem;
o ile
można
umie
śc
em
w
tych
opisach
fakla historyczne,
t
yc
zące
się
miasta Kalisza,
oparte
na najda\yniejszych doku-
mentach
,
jakie
wynaleźć
moglem w
archiwach
kali-
skich ;
a
znajduj
ą
się
tam rzeczy dawne, bo jeszcze
z roku 1268, 1284.·
i
l.
d.
Biorąc
za
obraz
jakikolwiek widok Kalisza, nie
.tyl-
ko
-opisałem
to miejsce, i to co
w sobie
zajmuje, ale
nadto to wszystko
co
może mieć
z niem
związek,
i
to
na
co
nas
samo
to miejsce lub jego okolica naprowa-
dzić może
.
jednem
słowem
starożytne
miasto,
jego nosi
cechę świeżości
nowych miast na-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin