Auschwitz - Historia i Teraźniejszość.pdf

(3684 KB) Pobierz
AUSCHWITZ-BIRKENAU
H I S T O R I A
I
TERAŹNIEJ S ZO Ś Ć
-1-
SPIS TREŚCI:
PRZED AUSCHWITZ
NAZISTOWSKA IDEOLOGIA
WYBUCH II WOJNY ŚWIATOWEJ
HITLEROWSKIE OBOZY KONCENTRACYJNE
AUSCHWITZ 1940-1945. HISTORIA OBOZU W ZARYSIE
ZAŁOŻENIE
WYSIEDLENIA OKOLICZNEJ LUDNOŚCI
ROZBUDOWA
PODOBOZY AUSCHWITZ
IZOLACJA OD ŚWIATA ZEWNĘTRZNEGO
OBOZOWY I PRZYOBOZOWY RUCH OPORU
AUSCHWITZ JAKO OBÓZ KONCENTRACYJNY
AUSCHWITZ JAKO MIEJSCE ZAGŁADY ŻYDÓW
WYZWOLENIE
OFIARY KL AUSCHWITZ
POWSTANIE MIEJSCA PAMIĘCI I MUZEUM AUSCHWITZ-BIRKENAU
POCZĄTKI ISTNIENIA
POWOŁANIE DO ŻYCIA
POWIERZCHNIA MUZEUM
ŚRODKI NA UTRZYMANIE
MIĘDZYNARODOWA RADA OŚWIĘCIMSKA
RADA PROGRAMOWA CENTRUM EDUKACJI O AUSCHWITZ I HOLOKAUŚCIE
DZIAŁALNOŚĆ MUZEUM
ZBIORY
ARCHIWUM
KONTAKT Z BYŁYMI WIĘŹNIAMI
REPOZYTORIUM CYFROWE
BIBLIOTEKA
KONSERWOWANIE ZBIORÓW I OBIEKTÓW MUZEALNYCH
PRACOWNIA KONSERWATORSKA
BADANIE I OPRACOWYWANIE HISTORII AUSCHWITZ
WYSTAWY I UPAMIĘTNIANIE
WYSTAWA OGÓLNA NA TERENIE BYŁEGO KL AUSCHWITZ I
UPAMIĘTNIENIE BIRKENAU
WYSTAWY NARODOWE
WYSTAWY CZASOWE I OBJAZDOWE
WYDAWNICTWO
INTERNET
DZIAŁANIA EDUKACYJNE
MIĘDZYNARODOWE CENTRUM EDUKACJI O AUSCHWITZ I HOLOKAUŚCIE
ZWIEDZANIE TERENU BYŁEGO OBOZU ZAGŁADY
GODZINY OTWARCIA
ZWIEDZANIE – UWAGI OGÓLNE
TEREN BYŁEGO OBOZU AUSCHWITZ I
TEREN BYŁEGO OBOZU AUSCHWITZ II-BIRKENAU
EDUKATORZY
PRZEWODNIKI
FILM DOKUMENTALNY
PRZEMIESZCZANIE SIĘ MIĘDZY BYŁYMI OBOZAMI
ADRES MUZEUM
Z HISTORII AUSCHWITZ – KALENDARIUM
3
3
3
4
4
4
5
6
7
7
7
8
9
12
12
13
13
13
14
14
15
15
16
17
17
18
19
19
20
20
20
22
22
23
23
24
24
25
25
25
26
27
27
28
28
28
28
29
29
29
30
-2-
PRZED AUSCHWITZ
„ŻYDZI SĄ RASĄ, KTÓRA MUSI ULEC KOMPLETNEMU ZNISZCZENIU”.
Hans Frank,
Generalny Gubernator w okupowanej Polsce.
„MUSIMY UWOLNIĆ NIEMIECKI NARÓD OD POLAKÓW,
ROSJAN, ŻYDÓW I CYGANÓW”.
Otto Thierack,
minister sprawiedliwości III Rzeszy.
„NAJWAŻNIEJSZYM ZADANIEM JEST WYKRYCIE WSZYSTKICH
PRZYWÓDCÓW POLSKICH, [...] ABY MOŻNA ICH BYŁO
UNIESZKODLIWIĆ. [...] WSZYSCY FACHOWCY
POLSKIEGO POCHODZENIA ZOSTANĄ WYZYSKANI
W NASZYM PRZEMYŚLE WOJENNYM.
A POTEM WSZYSCY POLACY ZNIKNĄ ZE ŚWIATA”.
Heinrich Himmler,
Reichsführer SS.
Zasadniczymi elementami nazi-
stowskiej ideologii były: nienawiść
do Żydów, demokracji, komunizmu
oraz przekonanie o wyższości narodu
niemieckiego nad innymi. Dążąc do
stworzenia „czystego rasowo” społe-
czeństwa niemieccy naziści planowali
zagładę Żydów, ale także Słowian,
Romów (Cyganów) i innych.
Jednym z powodów niemieckiej
agresji i wybuchu II wojny świato-
wej było dążenie nazistowskich Nie-
miec do zdobycia nowych terytoriów,
które planowano zasiedlić niemie-
cką ludnością. W listopadzie 1937 r.
Adolf Hitler, przywódca Rzeszy Nie-
mieckiej i twórca partii nazistowskiej
(NSDAP), która w 1933 r. objęła wła-
dzę w Niemczech, tak scharakteryzo-
wał cele planowanej wojny: „W na-
szym przypadku nie idzie o zdobycie
ludzi, lecz wyłącznie o zdobycie prze-
strzeni nadającej się dla celów rolni-
czych”.
Foto: Heinrich Hoffman
NAZIS TOWSKA
ID EOLOGIA
Zjazd partii nazistowskiej
w Norymberdze w 1937 r.
Członkowie Hitlerjugend
witają Adolfa Hitlera,
który stwierdził m.in.:
„Wychowamy sobie młodzież,
przed którą będzie drżeć cały świat.
Chcę młodzieży zdolnej
do gwałtów, władczej,
nieugiętej, okrutnej”.
WYBUCH
I I W O J N Y Ś W I AT O W E J
Po ataku na Polskę 1 września
1939 r. i zajęciu jej przez wojska nie-
mieckie, a 17 września także sowie-
ckie, nastąpił podział ziem polskich.
Część z nich, w tym tereny, na których
znajdowało się miasto Oświęcim, włą-
czono do Trzeciej Rzeszy. Ze środkowej
części Polski utworzono tzw. General-
ne Gubernatorstwo, całkowicie pod-
porządkowane Niemcom i zarządzane
przez nazistowski aparat administra-
cyjno-policyjny, zaś ziemie wschod-
nie, zgodnie z układem niemiecko-so-
wieckim z sierpnia 1939 r., włączone
zostały do Związku Sowieckiego. Po
wybuchu wojny pomiędzy Niemcami
a ZSRR, w czerwcu 1941 r., znalazły się
one także pod okupacją niemiecką.
W kwietniu 1940 r. wojska niemie-
ckie zaatakowały Danię i Norwegię,
w maju Belgię, Holandię, Luksemburg
i Francję. W kwietniu następnego roku
Niemcy uderzyły na Jugosławię oraz
Grecję, a w czerwcu na swego niedaw-
nego sojusznika – Związek Sowiecki.
Jesienią 1941 r. większość Europy zna-
lazła się pod niemiecką okupacją.
-3-
Auschwitz leżał niemal w sercu
okupowanej Europy.
Na czarno zaznaczono
niemiecką III Rzeszę
wraz z krajami satelickimi,
na szaro obszary okupowane
lub znajdujące się pod jej kontrolą
w czasie II wojny światowej.
Granice państw sprzed 1939 r.
HITLEROWSKIE
OBOZY KONCENTRACYJNE
Obozy koncentracyjne tworzone były
w Niemczech od 1933 r. Więziono w nich
ludzi uznanych za „elementy niepożąda-
ne”, jak np. przeciwników politycznych
reżimu nazistowskiego, kryminalistów
i Żydów. Po wybuchu II wojny światowej
Niemcy zaczęli je zakładać także na tere-
nie okupowanych przez siebie krajów.
Konzentrationslager (KL) Auschwitz,
podobnie jak inne hitlerowskie obo-
zy koncentracyjne, był instytucją pań-
stwową, administrowaną przez władze
centralne państwa niemieckiego. Nad-
zorowany był przez Główny Urząd Go-
spodarczo-Administracyjny SS (WVHA),
natomiast za deportacje ludzi do obozu
i ich zagładę odpowiadał Główny Urząd
Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA).
AUSCHWITZ 1940-1945
HISTORIA OBOZU W ZARYSIE
ZAŁOŻENIE
Nazistowski niemiecki obóz kon-
centracyjny Auschwitz stał się dla
świata symbolem Holokaustu, ludo-
bójstwa i terroru. Utworzony został
przez Niemców w połowie 1940 r. na
przedmieściach Oświęcimia, polskiego
miasta, które zostało włączone przez
nazistów do Trzeciej Rzeszy. Miasto
otrzymało niemiecką nazwę „Ausch-
witz”, która stała się również okre-
śleniem obozu: Konzentrationslager
Auschwitz.
Bezpośrednim powodem utworze-
nia obozu była powiększająca się liczba
aresztowanych przez niemiecką policję
Polaków i związane z tym przepełnienie
więzień. Początkowo miał to być kolejny
z obozów koncentracyjnych, tworzonych
w ramach nazistowskiego systemu terroru
już od początku lat trzydziestych. Funkcję
tę obóz spełniał zresztą przez cały okres
swego istnienia, nawet gdy – od 1942 r. –
zaczął stawać się stopniowo największym
ośrodkiem masowej zagłady Żydów.
Obozowa załoga KL Auschwitz skła-
dała się z członków organizacji SS (Schutz-
staffeln, Sztafety Ochronne). Oddziały te
utworzone zostały jako elitarna gwardia,
której zadaniem początkowo była ochro-
na zgromadzeń członków nazistowskiej
partii. Z biegiem lat znaczenie SS w Trze-
ciej Rzeszy niepomiernie wzrosło – stała
się ona organizacją przejmującą wiele
funkcji administracji państwowej, policji
i wojska, jej oddziały stanowiły również
załogi obozów koncentracyjnych.
-4-
Foto: SS
OBÓZ AUSCHWITZ
UTWORZONY ZOSTAŁ
PRZEZ OKUPACYJNE
WŁADZE NIEMIECKIE NA
PRZEDMIEŚCIACH
OŚWIĘCIMIA, POLSKIEGO
MIASTA, KTÓRE ZOSTAŁO
WŁĄCZONE PRZEZ NAZISTÓW
DO TRZECIEJ RZESZY.
NAZWA MIASTA ZOSTAŁA
ZMIENIONA NA AUSCHWITZ
I STAŁA SIĘ RÓWNIEŻ
OKREŚLENIEM OBOZU:
KONZENTRATIONSLAGER
AUSCHWITZ
Załoga obozowa SS.
W czasie funkcjonowania obozu przewinęło się przez niego ponad 8 tys. esesmanów.
Esesmani stanowili kadrę kierowni-
czą obozu oraz jego załogę wartowniczą,
a także brali udział w masowej zagładzie
Żydów i w egzekucjach więźniów. Po-
czątkowo obozowa załoga SS składała się
wyłącznie z Niemców i Austriaków. Póź-
niej rekrutowano do niej także tzw. folks-
dojczów, czyli obywateli innych państw,
mogących udowodnić swoje niemieckie
pochodzenie, którzy podpisali niemiecką
listę narodowościową (Volksliste). Przez
cały okres funkcjonowania KL Ausch-
witz przewinęło się przez niego ponad
8 tys. esesmanów i 200 nadzorczyń SS.
WYSIEDLENIA
OKOLICZNEJ LUDNOŚCI
W latach 1940-1941 Niemcy wy-
siedlili mieszkańców jednej z dzielnic
Oświęcimia, w której został założony
obóz oraz mieszkańców ośmiu wsi znaj-
dujących się w jego sąsiedztwie. Wszy-
scy Żydzi, którzy stanowili ok. 60%
przedwojennych mieszkańców Oświęci-
mia, zostali wywiezieni do gett, a wielu
Polaków wywieziono do Rzeszy na ro-
boty przymusowe.
W mieście i okolicy wyburzono
1,2 tys. domostw. Na terenie przy-
obozowym zorganizowano zaplecze
techniczne obozu, warsztaty, maga-
zyny, biura a także kwatery dla załogi
obozowej. Część budynków po wy-
siedlonych przeznaczono dla oficerów
i podoficerów SS z załogi obozowej,
którzy przebywali tu nierzadko z ca-
łymi rodzinami, oraz dla rodzin nie-
mieckich przesiedleńców, urzędników
i policjantów. Istniejące na tym terenie
przedwojenne zakłady przemysłowe
przejęli Niemcy, niektóre rozbudowa-
li, inne zlikwidowali, tworząc w ich
miejsce nowe, związane z produkcją
wojenną Trzeciej Rzeszy. Do pracy
w nich, w tym zwłaszcza do olbrzymiej
fabryki chemicznej IG Farbenindustrie,
sprowadzili 11 tys. robotników przy-
musowych, głównie Polaków, Rosjan
i Francuzów.
Autor zdjęcia nieznany
Tarnów. Pilnowani przez Niemców polscy
więźniowie polityczni przed wywiezieniem
do KL Auschwitz. Pierwszy ich transport
przybył do obozu z więzienia
w Tarnowie 14 czerwca 1940 r.
Autor zdjęcia nieznany
Wysiedlanie polskiej ludności z terenów
przyobozowych. Zdjęcie z czasów wojny.
-5-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin