Słowianie.pdf

BIBLIOTEKA

WARSZAWSKA.

PISM O PO ŚW IE C O N E

NAUKOM, SZTUKOM I PRZEMYSŁOWI.

1853 .

Tom trzeci.

OGÓLNEGO ZBIORU TOM XLVII.

ARSZAW.

W Drukarni Stanisława Strąbskiego,

przy ulicy Daniłowiczowskićj Nr. 617, w dawnój Bibliotoco Załuskich.

Za P a le n ie m Cenzury Rządów#.

io ,c oO

.4:681

SWEWI SĄ SŁOWIANIE,

GERMANOWIE NIE SĄ WYŁĄCZNIE NIEMCY.

MZRZ

W równym stosunku mają się do siebie ludy a państwa, co do

zawiązku i rozwijania się swojego na drodze postępu; czyli: jedna

kowo powstaje i dalćj się kształci pojedynczy a zbiorowy czło

wiek, jednakowo sił nabiera, słabieje i znowu się wzmaga, wspie

rany i kierowany ku dobremu lub złemu przez tego, z którym,

pozbawiony czułćj opieki rodziców lub krewnych, wszedł w naj

bliższe stosunki w piórwszćj życia swojego wiośnie, i w stosun

kach tych samowolnie lub koniecznością zmuszony zostając, zer

wał je, gdy podrósł w rozum i silę, i mógł już kierować się w dal

szym zawodzie podług swój woli. Jak człowiek przy pomocy

człowieka wychowuje się i wykształca; tak ludy, wpływając na

siebie wzajemnie, rozwijają domowe i polityczne swe życie, kie

rowane w tę lub ową stronę, aż do owego czasu, w którym, po-

czuwszy się na siłach, stawiają już dowolnie dalsze swe kroki.

A jak temu, co życiorys człowieka kreśli, konieczną jest rzeczą

wiedzióć, z kim naprzód zostawał ów człowiek w stosunkach

blizkich, tudzież z kim następnie żył, i pod jakim wpływem prze

chodził wskazane wyżój koleje; jak pisarz dziejów nie wywiedzie

na jaw historyi ludu, nie zahaczywszy jój o takowąż sąsiedniego

Tom III. Lipiec («»».

narodu, i nie zahaczając jej ustawicznie o dzieje innych ludów;

tak i jo, gdym sic zastanawia! nad początkiem i wzrostem polskie

go narodu, musiałem się obejrzćć na lud, z którym najpicrwćj

weszliśmy w blizkie stosunki, a to wtenczas, gdyśmy po raz pićr-

wszy wystąpili na widownią dziejów, z oznaką życia takiego, któ

re już niejaką uwagę świata zaczęło zwracać na siebie. Opuści

wszy Scytów i Sarmatów, dzieciństwa naszego surowych prze

wodników, utkwiłem głęboko myśl swoję w Niemcach, dorozu-

miewając się, że naprzód z niemi przodkowie nasi głównie na za

chodzie spółkowali, i w tym zostając związku, zasłynęli u staro

żytnego świata pod imieniem Ligio-Swetoów; żc pod tćm mianem

dali się pićrwsi mocno we znaki Rzymianom, ówczesnym panom

świata, i cios im zadali śmiertelny. Z wielką nieśmiałością wynu

rzywszy wtedy swe zdanie, które historyczno-prawnym wywodem

politycznego i domowego życia rzeczonych Swewów głównie

wsparłem, zdziwiony wielce zostałem, gdym w dziele najnowszćm

jednego z najuczeńszych. dziś Niemców (l), toż samo znalazł na

drodze filologicznej udowodnione. Tćm bardziój zaś dziwowałem

się temu, gdy właśnie ów uczony przeciwne dzisiejszemu nieda

wno objawił zdanie. Kiedy bowiem przed kilkunastu laty, toż

samo co ja, ale pobieżnie i powierzchownie, powiedziawszy o Swe-

wach p. Wersebc, został o to mocno przez p. Gauppa zganiony,

.wtedy znowu jego ganiąc p. Grimm, wyrzekł: „że Niemcy a Swe-

wy byli i są jednym i tym samym narodem (2).” Dziś atoli, jak

rzekłem, inaczćj twierdzi. Przytoczę jego słowa całkowicie w pol

skim przekładzie, z tą na czele mojego pisemka uwagą, żc pragnąc

ażeby jego wykład zrozumialszym był dla polskich czytelników, po-

dopełniałcin jego słowa w nawiasach. A ponieważ i niemiecki tcxt

mu nawiasy, przeto nawiasy moje położę kursywą, w niczćm zro-

(1 ) Gescliichte der deulschen Sprache von Jakob Grimm. Leipziy,

1818. Wyszedł dotąd tom I tego dzieła. Porównaj je na str. 3 2 2 — 324.

(2 ) Porównaj A. v. Wersebc iiber die Yólker und VolkerbUndnisse

der alten Deutschen , Jlannover 1826, którego zganił p. E. Tb. Gaupp

w dziele: Has alte Geselz der Thuringer Breslau. 1834, str. 33, uważając

„że coś podobnego twierdzić, jest to samo co dzieje z gnuitu obalać.” Jego

znowu zganił p. Grimm w jednćm z nowszych dzieł swoich, tudzież w swój

mitologii niemieckich ludów, a zganił za to, „żc wszystkich Germanów na

dwa działy: na Swewów t nle-Swewów podzielił”, i powiedział, „że Sw e

wów nazwa była jedną z licznych nazwisk, jakie niemieckie nosiły ludy,

nic mając w sobie nic nadzwyczajnego.”

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: