Wózki widłowe 2018r OBSŁUGA KONSERWACJA udt materiały dydaktyczne.doc

1

WÓZKI JEZDNIOWE                                                                     

MATERIAŁY DYDAKTYCZNE

I. Podstawy Prawne

1. Dozór techniczny

W ostatnich latach w Polsce, w związku z procesem przystępowania Rzeczypospolitej Polskiej do struktur Unii Europejskiej, nastąpiły liczne zmiany w prawodawstwie.

Jedna z konsekwencji zaistniałych zmian jest zaliczenie urządzeń transportu bliskiego (UTB) do urządzeń technicznych, podlegających nadzorowi struktur dozoru technicznego.

Tematyka ta regulowana jest następującymi aktami prawnymi:

·         ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321, zm.: Dz. U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i z 2004 r. Nr 96, poz. 959),

·         rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze konserwacji urządzeń technicznych (Dz. Nr 79, poz. 849; zm.: Dz. U. z 2003 r. Nr 50, poz.462),

·         rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. Nr 120, poz. 1021, zm.: Dz. U. z 2003 r. Nr 28, poz. 240),

·         rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. Nr 193, poz.1890).

1.1. Ustawa o dozorze technicznym – omówienie

Ustawa o dozorze technicznym określa zasady, zakres i formy wykonywania dozoru technicznego oraz jednostki właściwe do jego wykonywania.

Dozorem technicznym są określone ustawą działania zmierzające do zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania urządzeń technicznych, wykonywane przez jednostki dozoru technicznego. Urządzenia techniczne są to urządzenia mogące stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska wskutek:

·         rozprężenie cieczy lub gazów znajdujących się pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego,

·         wyzwolenia energii potencjalnej lub kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków w ograniczonym zasięgu,

·         rozprzestrzeniania się materiałów niebezpiecznych podczas ich magazynowania lub transportu.

Dozorowi technicznemu podlegają urządzenia techniczne w toku ich projektowania, wytwarzania, w tym wytwarzania materiałów i elementów, naprawy i modernizacji, obrotu oraz eksplatacji.

Dozór techniczny nad urządzeniami technicznymi jest wykonywany w formie:

·         dozoru technicznego pełnego:

- w toku wytwarzania (sprawdzanie wykonania określonych materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania tych urządzeń oraz przeprowadzanie badania typu urządzeń produkowanych seryjnie, a także wykonywanie badań technicznych sprawdzających zgodność wykonania urządzeń technicznych dokumentacja i warunkami technicznymi dozoru technicznego),

- w toku eksploatacji (przeprowadzenie badania urządzenia w warunkach gotowości do pracy, wykonywanie okresowych i doraźnych badań technicznych, sprawdzanie zaświadczeń kwalifikacyjnych osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne),

·         dozoru technicznego ograniczonego:

- w toku wytwarzania (sprawdzanie wykonania określonych materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania tych urządzeń oraz przeprowadzanie badania typu urządzeń produkowanych seryjnie, a także wykonywanie badań technicznych sprawdzających zgodność wykonania urządzeń technicznych z dokumentacją i warunkami technicznymi dozoru technicznego),

- w toku eksploatacji (przeprowadzenie badania urządzenia w warunkach gotowości do pracy, wykonywanie doraźnych badań technicznych, sprawdzanie zaświadczeń kwalifikacyjnych osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne),

·         dozoru technicznego uproszczonego:

- uproszczonego toku wytwarzania urządzeń technicznych organ właściwej jednostki dozoru technicznego przeprowadza badania typu oraz sprawdza, czy urządzenia są wytwarzane zgodnie z warunkami jakościowymi.

Do wykonywania tych zadań powołane są jednostki dozoru technicznego:

·         Urząd Dozoru Technicznego (UDT), którego organem jest Prezes UDT. UDT wykonuje swoje zadania przy pomocy oddziałów terenowych UDT, na czele, których stoją dyrektorzy. UDT i podległe mu oddziały wykonują dozór techniczny nad urządzeniami technicznymi objętymi ustawą, z wyłączeniem urządzeń podlegających dozorowi technicznemu specjalistycznych jednostek dozoru technicznego. UDT podlega ministrowi właściwemu do spraw gospodarki.

·         Transportowy Dozór Techniczny (TDT) – specjalistyczna jednostka dozoru technicznego, która wykonuje dozór techniczny m.in. nad urządzeniami technicznymi zainstalowanymi na obszarze kolejowym, zbiornikami, w tym cysternami wykorzystywanymi w ruchu kolejowym, drogowym i żegludze śródlądowej. Organem TDT jest dyrektor TDT. TDT wykonuje swoje zadania przy pomocy oddziałów terenowych TDT na czele, których stoją kierownicy. TDT podlega ministrowi właściwemu do spraw transportu.

·         Wojskowy Dozór Techniczny (WDT) – specjalistyczna jednostka dozoru technicznego, która wykonuje dozór techniczny nad urządzeniami technicznymi zainstalowanymi w jednostkach organizacyjnych Ministra Obrony Narodowej i w przedsiębiorstwach, dla których Minister Obrony Narodowej jest organem założycielskim. Organem WDT jest Szef WDT. WDT wykonuje swoje zadania przy pomocy delegatur WDT na czele, których stoją szefowie. WDT podlega Ministrowi Obrony Narodowej.

Czynności dozoru technicznego wykonują inspektorzy – pracownicy jednostek dozoru technicznego, na podstawie upoważnienia wydanego przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego oraz legitymacji służbowej.

Czynności dozoru technicznego inspektorzy wykonują u przedsiębiorców projektujących wytwarzających urządzenia techniczne, a także wytwarzające materiały i elementy stosowane do ich wytwarzania, naprawy lub modernizacji oraz eksploatujących, naprawiających i modernizujących te urządzenia.

Inspektor jest uprawniony do:

·         wstępu za okazaniem upoważnienia i legitymacji służbowej, bez potrzeby uzyskiwania przepustki, do pomieszczeń i obiektów, w których znajdują się urządzenia techniczne,

·         swobodnego poruszania się w tych pomieszczeniach i obiektach,

·         dostępu do urządzeń technicznych,

·         żądania od przedsiębiorcy udzielania niezbędnych informacji i przedstawienia koniecznych dokumentów oraz wyników badań,

·         przeprowadzania w wyznaczonych terminach badań, prób i pomiarów oraz innych czynności potrzebnych do ustalenia stanu urządzenia technicznego, prawidłowości jego eksploatacji, naprawy lub modernizacji, a także prawidłowości wykonania określonych materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji urządzenia technicznego,

·         wydawania zaleceń technicznych,

Czynności dozoru technicznego inspektorzy wykonują w obecności przedsiębiorcy lub osoby upoważnionej przez przedsiębiorcę.

Inspektorzy są obowiązani do przestrzegania przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących u przedsiębiorcy.

Inspektor sporządza protokół wykonania czynności dozoru technicznego.

Przedsiębiorca przechowuje księgę rewizyjną urządzenia stanowiącą zbiór protokółów dotyczących danego urządzenia technicznego.

Dopuszczenie do eksploatacji urządzenia technicznego:

·         bez otrzymania decyzji organu właściwej jednostki dozoru technicznego o dopuszczeniu urządzenia do eksploatacji lub obrotu,

·         wbrew decyzji organu właściwej jednostki dozoru technicznego o wstrzymaniu eksploatacji lub wycofaniu z obrotu urządzenia technicznego, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Taka sama kara grozi temu, kto przerabia urządzenie techniczne bez zgody organu właściwej jednostki dozoru technicznego.

Karą grzywny natomiast, zagrożone jest:

·         uniemożliwianie lub utrudnianie wykonywania czynności sprawdzających, przed wydaniem decyzji o dopuszczeniu urządzenia technicznego do eksploatacji,

·         niewykonanie obowiązku zawiadomienia organu właściwej jednostki dozoru technicznego o niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenie technicznego lub nieszczęśliwym wypadku związanym z eksploatacja urządzenia technicznego.

1.2. Rozporządzenie RM w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu - omówienie.

Dozorowi technicznemu podlegają m.in. następujące rodzaje urządzeń technicznych:

·      urządzenia ciśnieniowe, w których znajdują się ciecze lub gazy pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego (kotły parowe, kotły cieczowe, niektóre zbiorniki stałe lub przenośne, wytwornice acetylenu, niektóre rurociągi),

·      zbiorniki bezciśnieniowe i zbiorniki o nadciśnieniu nie wyższym niż 0,5 bara, przeznaczone do magazynowania materiałów niebezpiecznych o właściwościach trujących lub żrących oraz do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych,

·      zbiorniki w tym cysterny, do przewozu materiałów niebezpiecznych,

·      duże pojemniki do przewozu luzem materiałów niebezpiecznych (DYPL),

·      urządzenie do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych,

·      maszyny służące do przemieszczania osób lub ładunków o ograniczonym zasięgu (m.in. wciągarki i wciągniki, suwnice, żurawie, układnice, dżwigarki, wyciągi towarowe i statków, podesty ruchome, schody i chodniki ruchome, wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia, dźwigi do transportu osób lub ładunków, dźwigi budowlane i dźwigi towarowe małe, dźwignice linotorowe, urządzenia techniczne służące do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych, urządzenia załadowcze, wyładowcze lub podające ładunki w ciągach technologicznych przeładowczych.

1.3. Rozporządzenie MG w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych.

1.3.1. Wniosek o sprawdzenie kwalifikacji

Sprawdzenie kwalifikacji przeprowadza się na wniosek osoby zainteresowanej lub na wniosek pracodawcy zatrudniającego tę osobę.

Wniosek ten powinien określać:

·         rodzaj i zakres kwalifikacji, o których sprawdzenie ubiega się osoba zainteresowana,

·         imię i nazwisko,

·         datę i miejsce urodzenia,

·         numer PESEL,

·         adres stałego miejsca zamieszkania,

·         wykształcenie,

·         przebieg praktyki zawodowej, miejsce pracy i adres pracodawcy,

·         zawód wykonywany,

·         posiadane zaświadczenia kwalifikacyjne,

·         zakład, w którym będzie możliwe przeprowadzenie egzaminu.

Do wniosku, o którym mowa w ust.1, należy dołączyć potwierdzenie dokonania opłaty za sprawdzenie kwalifikacji.

1.3.2. Tryb Sprawdzania kwalifikacji

Komisja kwalifikacyjna, po stwierdzeniu kompletności wniosku, wyznacza termin egzaminu sprawdzającego kwalifikacje, powiadamiając o nim niezwłocznie wnioskodawcę.

Egzamin składa się z dwóch części:

·         z egzaminu ustnego z wymaganej wiedzy teoretycznej,

·         z egzaminu praktycznego polegającego na sprawdzeniu umiejętności w zakresie obsługi i konserwacji urządzeń technicznych.

Szczegółową tematykę egzaminu ustala komisja kwalifikacyjna w zależności od rodzaju i zakresu kwalifikacji, o których sprawdzenie ubiega się osoba zainteresowana i podaje ją do wiadomości tej osobie na 14 dni przed terminem egzaminu.

Organ właściwej jednostki dozoru technicznego powiadamia osobę zainteresowaną o wyniku egzaminu w terminie 14 dni od dnia jego przeprowadzenia. Pozytywny wynik egzaminu jest podstawą do wydania zaświadczenia kwalifikacyjnego.

Jeżeli osoba zainteresowana nie przystąpiła do egzaminu w wyznaczonym terminie z przyczyn od niej niezależnych na jej wniosek komisja kwalifikacyjna wyznacza następny termin egzaminu.

1.3.3. Rodzaje urządzeń technicznych, przy których obsłudze i konserwacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji

Urządzenia techniczne, przy których obsłudze wymagane jest posiadanie kwalifikacji:

·         suwnice, żurawie, wciągarki, z wyjątkiem urządzeń z napędem ręcznym wszystkich mechanizmów,

·         układnice do składowania ładunków w magazynach,

·         układarki do układania torów,

·         dźwigi z wyjątkiem dźwigów osobowych, dźwigów towarowych ze sterowaniem zewnętrznym, dźwigów towarowych małych i urządzeń do transportu osób niepełnosprawnych,

·         wyciągi towarowe i wyciągi statków,

·         podesty ruchome z wyjątkiem załadowczych podestów burtowych,

·         dźwignice linotorowe,

·         urządzenia do manipulacji kontenerami,

·         osobowe i towarowe koleje linowe oraz wyciągi narciarskie,

·         pomosty ruchome z zespołami napędowymi w przystaniach promowych,

·         zbiorniki stale z zespołami napędowymi na skroplone gazy węglowodorowe oraz zbiorniki przenośne o pojemności powyżej 350 cm³ - w zakresie napełniania,

·         urządzenie do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych,

·         wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia.

              Urządzenia techniczne, przy których konserwacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji:

·         suwnice, żurawie, wciągarki i wciągniki,

·         układnice do składowania ładunków magazynowych,

·         układarki do układania torów,

·         dźwigi,

·         wyciągi towarowe i wyciągi statków,

·         podesty ruchome,

·         dźwignice linotorowe,

·         dźwigniki (podnośniki) z wyjątkiem dźwigników stanowiących fabryczne wyposażenie pojazdów oraz mechanizmów wywrotu skrzyń ładunkowych pojazdów i mechanizmów pochylania stołów technologicznych,

·         urządzenia do manipulacji kontenerami,

·         przenośniki osobowe i towarowe,

·         osobowe i towarowe koleje linowe oraz wyciągi narciarskie,

·         pomosty ruchome z zespołem napędowym w przystaniach promowych,

·         wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia.

1.4. Rozporządzenie MGPiPS w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego.

1.4.1. Ogólne przepisy dotyczące urządzeń transportu bliskiego (UTB)

Rozporządzenie określa warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie eksploatacji następujących urządzeń transportu bliskiego (UTB):

·         wciągarek i wciągników,

·         suwnic,

·         żurawi,

·         układnic,

·         wyciągów towarowych,

·         podestów ruchomych,

·         ...