Tolerancja niemiecka w swietle faktow.pdf

(1301 KB) Pobierz
TOLERANCJA
lEM IECKA
„'ŚWIETLE
PRAWDY
TOLERANCJA NIEMIECKA
W ŚW IETLE PRAWDY
NA TLE
Z N I E W A Ż E N I A ARTYSTÓW
TEATRU POLSKIEGO Z KATOWIC
W OPOLU
POZNAŃ 1929
NAKŁADEM
Z WI Ą Z KU
OBRONY
KRESÓW
ZACHODNICH
ODBITO W ROLNICZEJ DRUKARNI I KSIĘGARNI NAKŁADOWEJ
I OW. ZAP. Z OCR. POR. UŁ. SEWERYNA MIFLŻYŃSKIEGO MR. 24
1. TOLERANCJA NIEMIECKA
Około 1*4 miliona Polaków zamieszkałych w Niemczech
oraz około 1 miljona Niemców zamieszkałych w Polsce ma­
ją. zdaniem światłych propagatorów idei pokoju stworzyć
podstawę i warunki do porozumienia polsko-niemieckiego.
Aby idea ta nie była tylko czczą formułką, wymyśloną
dla celów politycznej propagandy, Niemcy Polakom, a Po­
lacy Niemcom muszą dać możność swobodnego rozwoju kul­
turalnego, szanując odrębności kultury narodowej. Ponadto
Niemcom w Polsce i Polakom w Niemczech nie wolno pod
grozą utraty przychylnego ustosunkowania się do nich władzy
państwowej uważać się za narzędzie zaborczych planów
swych współplemieńców.
Czy jednakże korzystają z pełnych swobód kulturalnych
w równej mierze Polacy w Niemczech i Niemcy w Polsce?
Niemiecka propaganda, zakrojona na szeroką skalę, zdo­
łała łatwowiernej zagranicy wmówić, że Niemcy w Polsce
traktowani są jak obywatele drugiej klasy, że Polacy gnębią
ich kulturę niemiecką, że nie pozwalają im na swobodne
używanie języka niemieckiego itd. Natomiast w Niemczech
rząd pruski przez wydanie najliberalniejszej ustaw y dla szkol­
nictwa polskiego, przez przemówienie liberalne pruskiego mi­
nistra spraw wewnętrznych o polskiem nazwisku, Grzesin-
skiego i nadprezydenta prowincji górnośląskiej, również o
polskiem nazwisku dr. Łukaszka, stworzył rzekomo dla Po­
laków w Niemczech istny raj na ziemi, gdzie kultura polska
nie potrzebuje się już kryć w podziemiach, tak jak to było za
czasów cesarstwa niemieckiego.
3
W ystarczy przytoczyć kilka cyfr, ażeby móc obiektyw­
nie stwierdzić, który naród jest bardziej liberalny, bardziej
tolerancyjny w stosunku do swej mniejszości narodowej.
Polska liczy według źródeł polskich około 880.U0U, we­
dług źródeł niemieckich 1.125.000 Niemców.
W Niemczech natomiast według źródeł polskich zamiesz­
kuje 1.200.000 Polaków, a według źródeł niemieckich 775.000
Polaków. Szanse więc domagania się i uzyskania uprawnień
mniejszościowych są po obu stronach granicy równe, o ile
chodzi o pojęcia ilościowe.
Jak się natomiast przedstawiają swobody narodowościo­
we w świetle cyfr?
Niemcy w Polsce mają 21 przedstawicieli w sejmie pol­
skim i 5 przedstawicieli w senacie. P o l a c y , dzięki nielibe-
ralnej ordynacji wyborczej, terrorowi wyborczemu, zawi­
słości ekonomicznej i t. d. nie mają w Niemczech ani jednego
przedstawiciela ani w parlamencie Rzeszy, ani w parlamencie
pruskim.
N i e m c y w Polsce mają 118 w y d a w n i c t w p e r ­
i o d y c z n y c h , w tern 46 politycznych wydawnictw (16
dzienników), 49 kulturalnych i wyznaniowych, 5 gospodar­
czych i 18 zawodowych. P o l a c y w Niemczech mają tylko
9 wydawnictw.
N i e m c y w Polsce mają w r. 1928/29 niemieckich
s z k ó ł p o w s z e c h n y c h 556, utrzymywanych ze źródeł
państwowych, gdzie 54.71 i dzieci niemieckich pobiera przez
nauczycieli narodowości niemieckiej w liczbie 1.137 pełną na­
ukę w języku niemieckim. P o z a t e r n m a j ą N i e m c y
239 p o w s z e c h n y c h s z k ó ł p r y w a t n y c h , do któ­
rych uczęszcza 10.433 dzieci niemieckich. W szkołach tych
uczy 407 nauczycieli niemieckich. Powszechnych szkół pol­
sko-niemieckich istnieje: państwowych 2 o liczbie 158 ucz­
niów i 5 nauczycielach. Niemieckie szkolnictwo średnie w
Polsce przedstawiało się w r. 1927,28 następująco: niemiec­
kich szkół państwowych było 2 o 1.007 uczniach, a polsko-nie­
mieckich z oddzielnemi oddziałami niemieckiemi i polskierm
6 o liczbie 4.925 uczniów w niemieckich oddziałach oraz 1 279
w polskich oddziałach. Pryw atnych szkół średnich z niemiec-
4
kim językiem wykładowym było 2Q o liczbie 7.303 uczniów
-oraz polsko-niemieckich 3 o liczbie 2.295 uczniów w niemiec­
kich oddziałach oraz 1.279 w polskich oddziałach. Wreszcie
mają Niemcy w Polsce w r. 1928/29 wyłącznie niemieckie 3
seminarja państwowe w Bielsku, Grudziądzu i Łodzi o licz­
bie 267 uczniów oraz jedno prywatne seminarjum w Bielsku
o liczbie 179 uczniów.
„Landesverband deutscher Lehrer und Lehrerinnen in
Polen“, podzielony na 8 organizacyj okręgowych, do którego
należą wyłącznie nauczyciele otwarcie się przyznający do
swej narodowości niemieckiej, liczył dn. 1 lipca 1928 r. około
1500 członków, a zatem prawie wszyscy nauczyciele niemiec­
cy zrzeszeni są w swojej organizacji zawodowej, stojącej pod
protektoratem „Deutsche Vereinigung im Sejm und Senat“.
Świadczy to, że nauczyciele, uczący młodzież niemiecką
w szkołach niemieckich, są istotnie Niemcami.
Niemcy w Polsce cieszą się pełną swobodą w dziedzinie
organizacyjnej. Nikt im nie przeszkadza wr zrzeszaniu się
w różne związki polityczne, gospodarcze, kulturalne, zawo­
dowe, sportowe itp. Pod względem politycznym Niemcy zor­
ganizowani są w 9 partjach: 1. „Deutsche Vereinigung im
Sejm und Senat für Posen, Netzegau und Pommerellen“ —■na
terenie województw pomorskiego i poznańskiego: 2. „Deut­
sche Sozial-Demokratische Partei“ — również na terenie
województw pomorskiego i poznańskiego; 3. „Deutscher
Volksbund für Polnisch-Schlesien“ na terenie Gornego Ślą­
ska; 4. „Deutsche Partei“ — na terenie województw śląskie­
go i krakowskiego; 5. „Deutsche Katholische Volkspartei“ —
na terenie województwa śląskiego; 6. „Deutscher Kultur-
und Wirtschaftsbund“ — na terenie województwa śląskiego;
7. „Deutscher National-Sozialistischer Verein für Polen“ —
na terenie Śląska Cieszyńskiego; 8. „Deutscher Volksver­
band“ — na terenie województw centralnych; 9. „Deutsche
Sozialistische Arbeitspartei“ — na terenie województw cen­
tralnych oraz województwa śląskiego.
Jeżeli chodzi o niemieckie organizacje gospodarcze
w Polsce, w ystarczy nadmienić, że „Landwirtschaftlicher
Zentralverband in Polen“, do którego należą „Westpolnische
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin