Polska na przełomie dziejów cz.2.pdf

(22754 KB) Pobierz
MA R J A N SEYDA
POLSKA
NA PRZEŁOMIE DZIEJÓW
FAKTY
I DOKUMENTY
OD ZBROJNEGO W YSTĄPIEN IA STANÓW
ZJEDNOCZONYCH
DO
KOŃCA
W OJN Y
W T E M S ZKI C
DZ IAŁALNOŚ CI
KOMITETU
W
PARYŻU
NARODOWEGO POLSKIEGO
N A K ŁA D KSIĘGARNI Ś W . WOJCIECHA
POZNAN — W A R S ZA W A — WILNO — LUBLIN
19 3 1
OD AUTORA
Niniejszy tom drugi „Polski na przełomie dziejów“
świadczy, jak pierwszy, faktami i dokumentami, że naród
polski odegrał w wojnie światowej rolą czynną, że nie odpo­
wiada rzeczywistości, jakoby na szali historji była ważyła
tylko sprawa polska jako przedmiot. Prawda, że obok wagi
gatunkowej zagadnienia polskiego i obok korzystnych dla
nas międzynarodowych konjunktur politycznych zadecydo­
wała o losie swym w sposób pierwszorzędny Polska jako pod­
miot, jako czynnik aktywny, polityczną postawą, politycznem
działaniem,
ta prawda uwydatniła się szczególnie plasty­
cznie w drugiej połowie wojny, której tom ten dotyczy.
Obejmuje on okres od zbrojnego wystąpienia Stanów
Zjednoczonych wiosną roku 1917 do końca wojny oraz po­
stawienia sprawy polskiej przez Dmowskiego na konferencji
pokojowej w ostatnich dniach stycznia roku 1919 i wejścia
Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu w stan likw'dacji
w kwietniu tegoż roku. Rozwojowi zagadnienia polskiego na
konferencji pokojowej poświęcone być winno dzieło specjal­
ne na podstawie dokumentów. Jak dotąd mamy tylko
oprócz ostatnich rozdziałów w książce Dmowskiego: „Poli­
tyka polska i odbudowanie państwa“
mniejszą, choć war­
tościową pracę
Stanisława
Kozickiego:
„Sprawa
granic
Polski na konferencji pokojowej w Paryżu“ .
Do opracowania tego tematu na szerszą skalę, na pod­
stawie dokumentów są powołani ci, przez których ręce prze-
VI
chodziły wówczas bezpośrednio wszystkie materiały Delega­
cji Polskiej na Konferencję Pokojową. Piszący te słowa był
w tym okresie
poza propagandą prasową na rzecz cało­
kształtu sprawy polskiej
zupełnie zaabsorbowany przy­
gotowywaniem dla Delegacji Polskiej materjałów, niezbęd­
nych do stoczenia na konferencji pokojowej walki o wyzwo­
lenie zachodnich ziem polskich.
Niezależnie od tego stwierdzam, że treść dwóch tomów
„Polski na przełomie dziejów“ stanowi zwartą i pełną całość,
dając obraz działalności narodu polskiego w toku wojny
światowej jako takiej.
Konstrukcja tomu drugiego odpowiada ściśle budowie
pierwszego. Jak tam, tak i tutaj zmierzam nie do zwy­
kłego, chronologicznego przedstawienia wypadków politycz­
nych, lecz do scharakteryzowania stanowiska państw cen­
tralnych, Rosji i zachodnich mocarstw sprzymierzonych,
a przedewszystkiem stanowiska społeczeństwa polskiego
w kraju i zagranicą. Trudności, z konstrukcji tej wynikłe,
starałem się pokonać w miarę sił, a sądzę, że taka budowa
książki jest dla Czytelnika pożyteczniejsza.
Trzymałem się i tym razem również zasady, by prze­
mawiać możliwie faktami i dokumentami, a przedewszyst­
kiem językiem spokojnym, rzeczowym. Uważałem to sobie
tern bardziej za obowiązek, że książka dotyczy wypadków
bardzo niedawnych, ludzi, przeważnie jeszcze żyjących, i że
sam w wypadków tych tworzeniu czynny brałem udział po
jednej ze stron wojujących. To nakładało szczególny obowią­
zek dążenia do możliwej objektywności.
Ostatecznie proszę Czytelników tomu pierwszego o wy­
baczenie, że tom drugi pojawia się dopiero po upływie zgórą
lat czterech. Nie należę do ludzi szczęśliwych, którzy pracy
naukowej mogą poświęcić cały swój czas, wszystkie swe siły
Vil
umysłowe i fizyczne. „Polska na przełomie dziejów“ po­
wstawała codziennie po dokonanej już ciężkiej pracy zawo­
dowej, politycznej, a ponieważ opanowanie dużego materjału
faktów i dokumentów wymagało przezwyciężenia bardzo
wielkich przeszkód, przeto opóźnienie się tomu niniejszego
niechaj dozna uniewinnienia.
Poznań, w listopadzie roku 1930.
M a r j an S e y d a.
CZĘŚĆ PIERWSZA
OD
ZBROJNEGO WYSTĄPIENIA
Z
RO SJĄ
STANÓW
PAŃSTW
ZJEDNOCZONYCH DO ROZEJMU
CENTRALN YCH
W
S O W IE C K Ą
BRZEŚCIU LITEWSKIM
Polska na przełomie dziejów. T. Ц.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin