wyk_pomocON_2017_18.pdf

(263 KB) Pobierz
Rehabilitacja psychologiczna
osób z niepełnosprawnością…
dr Joanna Kowalska
Katedra Psychologii Zdrowia i Rehabilitacji
Rehabilitacja psychologiczna osób z niepełnosprawnością
REHABILITACJA
(Słownik Języka Polskiego PWN; www.pwn.pl)
1.
przywrócenie komuś lub czemuś dobrej opinii
2.
przywrócenie praw utraconych na mocy wyroku sądowego
3.
uznanie skazania za niebyłe i usunięcie wpisu o nim z
rejestru karnego
4.
uniewinnienie skazanej uprzednio osoby wskutek
ujawnienia nieprawidłowości w procesie lub w wyniku
wznowienia postępowania sądowego
5.
przystosowanie do normalnego życia w społeczeństwie
osób, które utraciły sprawność fizyczną lub psychiczną
bądź mają wady wrodzone
1
Rehabilitacja psychologiczna osób z niepełnosprawnością
Kto to jest osoba z niepełnosprawnością?
Definiowanie i źródła niepełnosprawności
(4 modele)
Konsekwencje stosowania określonej
definicji niepełnosprawności
w podejściu do pomocy i rehabilitacji osób z
niepełnosprawnością
Niepełnosprawność – terminy (WHO, 1980)
Uszkodzenie
Niepełnosprawność Upośledzenie
(ang.
impairment)
(ang.
disability)
(ang.
handicap)
Strata lub wada
psychiczna,
fizjologiczna
struktury lub
czynności
Wszelkie
ograniczenia lub
braki możliwości
wykonywania
czynności
(wynikające z
uszkodzenia)
Niekorzystna,
gorsza sytuacja
danej osoby,
będąca
wynikiem
uszkodzenia
lub
niepełnospraw-
ności
2
Co to znaczy być osobą z niepełnosprawnością?
Uszkodzenie (dysfunkcjonalność) organizmu
(lub
jego poszczególnych układów – ruchowego,
oddechowego, nerwowego itp.)
Czas trwania
(dysfunkcjonalność krótkotrwała,
długotrwała i trwała)
Zakres
istniejącego uszkodzenia
Rodzaje niepełnosprawności
Ruchowa
Sensoryczna
Uszkodzenie wzroku
Uszkodzenie słuchu
intelektualna
psychiczna
Umysłowa
Aspekt
biologiczny
Źródło:
opracowanie własne na podstawie Kowalik, S. (2007) Psychologiczne podstawy niepełnosprawności i rehabilitacji.
W: J. Strelau (red)
Psychologia. Podręcznik akademicki,(wyd.2)
Gdańsk, GWP
Niesprawność somatyczna
Sprzężone
Co to znaczy być osobą z niepełnosprawnością?
Dysfunkcjonalność organizmu
(lub jego
poszczególnych układów – ruchowego, oddechowego,
nerwowego itp.)
Czas trwania
(dysfunkcjonalność krótkotrwała,
długotrwała i trwała)
Zakres
istniejącego uszkodzenia
Niesprawność społeczna
– niezdolność do
pełnego uczestnictwa w życiu społecznym:
pełnienia ról społecznych, podejmowania
aktywności społecznych itp.)
Aspekt
biologiczny
Aspekt
społeczny
Źródło:
opracowanie własne na podstawie Kowalik, S. (2007) Psychologiczne podstawy niepełnosprawności i rehabilitacji.
W: J. Strelau (red)
Psychologia. Podręcznik akademicki,(wyd.2)
Gdańsk, GWP
3
Niepełnosprawność
Aspekt
biologiczny
Dysfunkcjonalność
organizmu
(lub jego
poszczególnych układów –
ruchowego, oddechowego,
nerwowego itp.)
+
Aspekt
społeczny
Niesprawność społeczna
niezdolność do pełnego
uczestnictwa w życiu
społecznym: pełnienia ról
społecznych,
podejmowania aktywności
społecznych itp.)
Źródło:
opracowanie własne na podstawie Kowalik, S. (2007) Psychologiczne podstawy niepełnosprawności i rehabilitacji.
W: J. Strelau (red)
Psychologia. Podręcznik akademicki,(wyd.2)
Gdańsk, GWP
Skąd się bierze NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ?
Model 1:
Model biologiczny / medyczny
(indywidualny)
Osoba niepełnosprawna
to osoba, której
stan zdrowia fizycznego lub
psychicznego powoduje trwałe lub
długotrwałe utrudnienie, ograniczenie
lub uniemożliwienie udziału w
stosunkach społecznych i w wypełnianiu
ról według przyjętych kryteriów i
obowiązujących norm (Zabłocki, 1997;
WHO, 1980)
Źródło:
Kirenko J. (2002)
Indywidualny a społeczny model niepełnosprawności – próba empirycznej weryfikacji.
W: Z. Tarkowski i G.Jastrzębowska (red.)
Człowiek wobec ograniczeń.
Wyd. Fundacji „ORATOR”: Lublin
4
Skąd się bierze NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ?
Model biologiczny / medyczny
(indywidualny)
Aspekt
biologiczny
Dysfunkcjonalność
organizmu
(lub jego
poszczególnych układów –
ruchowego, oddechowego,
nerwowego itp.)
Aspekt
społeczny
Niesprawność społeczna
niezdolność do pełnego
uczestnictwa w życiu
społecznym: pełnienia ról
społecznych,
podejmowania aktywności
społecznych itp.
Źródło:
opracowanie własne na podstawie: Kirenko J. (2002)
Indywidualny a społeczny model niepełnosprawności – próba empirycznej
weryfikacji.
W: Z. Tarkowski i G.Jastrzębowska (red.)
Człowiek wobec ograniczeń.
Wyd. Fundacji „ORATOR”: Lublin
Niepełnosprawność – konsekwencje
Model biologiczny / medyczny (indywidualny)
Niepełnosprawność jest tragedią osobistą, każdego kto został
nią dotknięty (prawdopodobnie stąd nazwa
model
indywidualny)
Osoba niepełnosprawna to przede wszystkim pacjent
(określenie ‘medyczny’)
Niepełnosprawność wymaga fachowej interwencji lekarzy,
rehabilitantów, terapeutów, psychologów…
Konieczna jest systematyczna kontrola osiągnięć osoby
niepełnosprawnej przez ekspertów
Niepełnosprawność jako specyficzna rola społeczna, osoby
niepełnosprawne, jako grupa społecznie zależna
Źródło:
Kirenko J. (2002)
Indywidualny a społeczny model niepełnosprawności – próba empirycznej weryfikacji.
W: Z.
Tarkowski i G.Jastrzębowska (red.)
Człowiek wobec ograniczeń.
Wyd. Fundacji „ORATOR”: Lublin
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin