Władysław Umiński CZEGO POLSCE POTRZEBA wyd.1920.pdf

(10681 KB) Pobierz
WADYSAW
UMISKI.
n
CZEGO
POLSCE
POTRZEBA
TRE:
1.
2.
.8.
ZADANIE
NINIEJSZEJ
KSIKI.
CO TO
JEST
INTERES
NARODOWY.
BOGACTWA
ZIEM
DARCZE.
POLSKICH.
4.
5.
NARÓD
POLSKI
MUSI
BY
ZJEDNOCZONY.
STANY
W
POLSCE
I
ICH
POOENIE
GOSPO-
ZIEMIA,
6.
7.
JAKO
WASNO
NARODU.
8.
PODWIGNIJMY
ROLNICTWO
POLSKIE.
PRZEMYS
POLSKI
YWICIELEM
BEZROL-
NYCH.
9.
10.
11.
UNARODOWIENIE
MIAST.
UNARODOWIENIE
HANDLU.
DOBRE
DROGI
-
JEDNA
Z
NAJPILNIEJSZYCH
POTRZEB
POLSKI.
12.
OWIATA
NAJWANIEJSZ
POTRZEB
SKI.
POL-
13.
14.
15.
16.
POLSKA
MUSI
SI
DOBRZE
RZDZI.
REFORMY
SPOECZNE.
ZRZESZAJMY
SI.
SIA
MORALNA
NAJWIKSZEM
DOBREM
NA-
RODU.
CO
TO
JEST
17.
MORALNO
NARODOWA.
1920.
WYDAWNICTWO
POZNA
WILNC/,
M.
ARCTA
ÓD
W
WARSZAWIE.
LUBLIN
KSIGARNIA
STÓW.
NAUCZYCIfiLSTWA
POLSKIEGO.
ZADANIE
NINIEJSZEJ
KSIKI.
Wol
woa
Opati^noci,
której
podobao
si
z
mora
krwi
i
ez
po-
znów
do
bytu
samodzielnego
nasz
Ojczyzn,
stajemy
wobec
olbrzymich
zada.
Mamy
z
i
gruzów,
pozostawionych
przez
trzech
za-
borców,
dzi
powalonych
na
dugo
bezsilnych,
odbudowa
gmach
l>astwowoci
polskiej.
Jeeli
to
podniesienie
z
upadku
ojczystych
murów
ma
si
dokona^^
prdko,
w^szystkie
gowy,
w^szystkie
serca
wszysitkie
rce
polskie
musz
si
zjednoczy
we
wspólnym
wysiku.
Wysiek
ten
zbiorowy musi
sobie
jednak
wytkn
drogi,
jnowadzce
do
wielkiego
celu,
musi
postawi
sobie
drogowskazy,
eby
si
nie
po
wertepach,
nie
marnowa
praicy
i
czasu.
Dzieko,
które
bierzecie
do
rki,
ma
na
celu
zapoznanie
naj-
szei"szych
z
potirziebami
odradzajcej
si
Polski.
Rozpatruj
na
wstpie,
co
to
jest
interes
narodowy,
bo
caa
tre
ksiki
jest
wania
przegldem
naszych
najwaniejszych
interesów
i
potrzeb.
Staraem
si
je
w
pewn
oalo,
zaczyniajc
od
potrzeb
materjalnych,
a
ko-
czc
na
duchowych.
Rozdziay,
dotyezc-e
rolnictwa
zrzeszie,
nieco
obszerniejsze,
gdy
sprawy
te
najbliej
olbchodz
szerokie
koa,
dla
których
podjem
t
prace.
Spodziewam
si
jednak,
e
kady
moe
przeczyta
j
z
po-
ytkiem.
Dla
poparcia
pewnych
twierdze
wypado
si
uciec
do
liczb,
zaczerpnitych
przewanie
z
rocznika
statystycznego
Grabskiego
i
wy-
dawnictwa
prof.
Romera;
staraem
si
jednak
jak
najbardziej
obcho-
i
bka
uj
i
s
dzi
si
bez
liczbowych
zestawie.
po
przeczytaniu
niniejszej
ksiki
czyitelnik
bdzie
si
atwiej
orjentowa
w
wielu
sprawach,
zbliska
obchodzcych
kadego
Polaka.
Jak
doitd.
nikt
nie
zrobi
przegldu
najwaniejszych
nadziej,
Mam
e
narodowych
polskich,
gdy
staa
temu
na
przeszkodzie
cenzura
rosyjska,
a
potem
niemiecka.
Zaborcy
starali
si
stumi
w
narodzie
wiadomo
doznawanych
krzywd,
obawiajc
si
susznie
jego
gniewu
przeciwdziaania;
chcc
za
zapewni
sobie
nadal
interesów
i
U
_
4:
wyzyskiwania
Polaków,
utrzymywali
ich
w
ciemnocie,
baczyli,
«by
nikjfc
nie
otT\iera
im
oczu
na
oka'opne
skutki
gospodarki
cie-
mizców
w
krajach
podbitych,
na
nasze
najbardziej
palce
potrzeby,
na
najciemniejsze
sitrony
niewohiiczego
ycia,
na
przyctzyiiy,
wywo-
kto
pozna
istot
choroby,
teoi
ujce
ndz.
Rozimiieli
bo^wdem,
bdzie
szuka
na
ni
leków,
a
tym
lekiem
mogo^
by
jedynie
pozbycie
mono
e
si
najedcy.
Dzi,
kiedy
odzyskalimy
wolno
i
zaczjiiamy
by
gospoda-
rzami
we
wasnym
domu,
czas
najwys^-y
pozna
di"Ogi,
któremi
naród
dy
i
musi
do
swojej
pomylnoci
maiterjabnej,
dobi*ze
dio
zbudowajiia
takiego
domu
wspólnego,
w
swoboda
któr^in
obok
dobrobyitu
piainowaby
ad,
spokój
pojmowana.
Czas
pozna
zasoby
bogatej
Polski,
jej
najpilniejsze
potrzeby,
zastanowi
si
nad
tern,
jak
im
zaradzi,
usun
dostrzeone
braki,
czas
poana
wiele
prawd,
które
kady
obyv\'atel,
pragncy
dobra
Ojcizyzny,
na
uwadzie
mie
cigle
powinieH.
Sizczuplo
rozmiarów
ksiki
niniejszej
nie
pozwolia
mi,
nie-
stety,
gnmtowniej
zbada
wielu
spraw
piei-wszorzdnej
wagi;
musiaiem
dotyka
ich
zlekka
zaledwio,
ale
chodzio
mi
o
,to,
aby
da
cho
krótki
przegld
potrzeb
odradzajcej
si
Polski,
któryby
zachci
czyitelnika
do
gbszego
zajcia
si
temi
sprawami,
które
go
bliej
obchodz.
braku
lepszej,
praca
moja
narazie
bdzie,
mam
nadziej,
pi-zyjta
W
z
wyrozumiaoci.
co
TO
JEST
INTERES
NARODOWY.
Aeby
dobrae
poj,
co
to
s
i
interesy
narodowe,
musimy
przyj-
rze
si
pojedycziemu
czowiekowi
i
jegso
interesom
prywatnym.
Wemy
sobie
za
praykad
zamonego
gospodarza.,
który
posiada
znaczny
majtek
ziemski,
faibiyk
w
dodatku jakie
woci,
gdzie
w
dal&zych
okolicach
pooone.
Zgóry
ju
energji
i
mona
si
domyle,
e
taki
pan
ma
duo
tern,
interesów,
któiych
dopilnowanie
wymaga
z
jego
strony
wielkiej
ojcu,
i
z,itbiegliwoci,
skrztnoci.
Gówny
jego
interes
polega
na
eby
majtek,
czy
to natbyty,
czy
stonie,
porzdek,
eby
mienie
nie
tylko
si
nie
zmniejszao',
ale
przeciwnie,
eby
moliwie
roso,
eby
dokupywa
nowe
obszaiy
do
tych,
jakie
odziedziozy,
eby
rozszerza
fabryk,
eby
mie
jak
najwikszy
dochód,
sowem,
eby
jego
inte-
resy,
jak
si
to
mówi,
rozwijay
si.
Jeeli
taki
waciciel
jest
dobiym
gospodarzem,
to
bdzie
on
pamita
ziawsze
o
tem,
ten
majtek,
te
odziedziceony
po
eby
wszdzie
panowa
wzorowy
ad
utrzyma
w
dobrym
e
mu
pozosta^\ili
ojcowie,
nie
jest
jego
tylko
wasnoci,
ale
take
wasnoci
jego
rodziny,
jeg^o
dzieci;
e
przeto
jego
obowizkiem
jest
nie
tylko
utraymae
w
caoci
to,
co
sam
dos-ta,
ale
mienie
poAYiksaone
który
przekaza
potomkom;
ci
z
kolei,
positpujc
tak
samo,
jak
on,
pozo-
stawi
swoim
dizieciom
odziedziczony
majrtek,
tak
dalej.
"Musi
pa-
mita,
e
rodzina
jego
powiksza
si,
a
zatem,
aeby
jego
wnuki
nie
wyszy
na
biedaków,
traeba
zawczasu
pomnaa
dobro.
praez
Jeeli
ów
czowiek
bdzie
myla
o
tem
wszystkiem
umiejtn
gospodark
dopnie
swego
i,
umierajc,
pozostawi
nieobdu-
ony,
rozszerzony
majtek
swoim
dzieciom,
jeeli
przytem
nie
poiieni
nic
zego,
nie
y,
jak
to
si
mówi,
cudiz
lu'zy^"d,
ale
wsz^ystko
i
i
zawdzicza
i
swojej
pra^y
i
energji-,
to
niezawodnie
kady
rauci
chtnie
przyjacielsk
giiidk
ziemi
na
jego
tnimn,
bdzie
dobrze
o
nim
mówi
bdzie
go stawia
za
przykad
innym.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin