Sergiusz Piasecki - Zywot czlowieka rozbrojonego.pdf

(1607 KB) Pobierz
Sergiusz Piasecki
Żywot Człowieka Rozbrojonego
Wstęp
Ryszard Demel
Projekt okładki
Mikołaj Jastrzębski
Copyright © S. Piasecki Trust
ISBN 978-83-7565-295-6 (oprawa broszurowa)
ISBN 978-83-7565-296-3 (oprawa twarda)
Wydanie opracowano na postawie wydania pierwszego: Londyńska
Biblioteka Literacka tom 25 B. Świderski - Londyn 1962
Opracowanie wersji elektronicznej
lesiojot
Wydawnictwo LTW
ul. Sawickiej 9, Dziekanów Leśny
05-092 Łomianki
teł./faks (022) 751-25-18
www.ltw.com.pl
e-mail: wyd@ltw.com.pl
Żywot Człowieka Rozbrojonego powstał z zapisków Piaseckiego
zebranych jeszcze w więzieniu na Sw. Krzyżu. Autor miał zamiar wydać
tę powieść jako pierwszą, był w nią osobiście więcej zaangażowany i
miała wtedy dla niego większą wartość od Kochanka Wielkiej
Niedźwiedzicy. Oskarżał w niej kulturalną i cywilizowaną Polskę za ten
okres w jego życiu, kiedy to po wiernej służbie przybranej ojczyźnie stał
się niepotrzebnym włóczęgą. Miał w niej rzucić Polakom prawdę w
oczy. Obawiał się jednak, że cenzura nie dopuści do wydania tej
powieści ze względu na jej antyspołeczny charakter, może nawet
przyjęty jako antypaństwowy. Krótkie jej fragmenty zamieścił jednak
jeszcze przed wojną redaktor lwowskich „Sygnałów”, K. Kuryluk.
Zainteresowały one wtedy Boya-Żeleńskiego, Sieroszewskiego i Hulkę-
Laskowskiego. Piasecki zdecydował się dać pierwszeństwo wydaniu
neutralnego Kochanka... Żywot Człowieka Rozbrojonego miał się
ukazać książką w 1939 r. Wojna zmusiła autora do powzięcia wielkiej
decyzji. Stanął znowu po stronie tej przybranej ojczyzny, którą zamierzał
oskarżać, a której klęska i niedola związały go z nią do śmierci.
Piasecki przechował notatki do Żywota... przez łata okupacji i po
zniszczeniu znacznej części, dowiózł resztę do Włoch i Anglii.
Ukończył rekonstrukcję powieści dopiero w 1957 r. Na długo nie chciał
jej oddać w ręce wydawców ze względów, jak to nazwał,
„egoistycznych”. Z jego notatek wynika, że wstrzymywał się z krytyką
społeczeństwa polskiego, wdzięczny za łaskę i wolność, szczególnie po
tragedii ostatniej wojny i po czynnym udziale w walce podziemnej.
Nowa, poszerzona wersja powieści przybrała teraz, po drugim
konflikcie światowym, nową perspektywę historyczną. Akcja przedstawi
a tragiczne warunki życia weteranów walk o niepodległość
przeciw bolszewikom po pierwszej wojnie światowej.) Podkreśla
kontrasty między przywilejem a niełaską, karierowiczami a ludźmi
uczciwymi staczającymi się na bruk. Bezrobocie, głód i niezaradność
władz spychają bohatera na drogę przestępstwa.
Życie tego „rozbrojonego” człowieka prowadzi go przez ohydne
piwnice, spelunki, karczmy, meliny, domy publiczne, studio zdjęć
pornograficznych, fałszerstwo czeków i sprzedaż tychże aż do więzienia.
Powieść jest przepojona sympatią dla nieszczęśliwych i wypartych
przez los poza nawias społeczeństwa. Po ich stronie staje człowiek z
natury dobry. Jego potknięcia dyktuje rozpacz zagłodzonego w walce o
byt, kiedy to człowiek syty staje się łatwo jego wrogiem. Jego
towarzyszami są niedołężni, szlachetni na duszy, wycieńczeni, chorzy
nędzarze lub spryciarze wyrafinowani i bez skrupułów. Uczciwość i
życzliwość to cnoty bardzo rzadkie w tej powieści. Człowiek dla
człowieka jest tu wilkiem, a wyzysk, rozpusta, oszustwa i przemoc są tu
na porządku dziennym.
Jan Bielatowicz zarzuca Piaseckiemu, że wspólnicy bohatera powieści i
ich przestępstwa mają zawsze „charakter niemal sielankowy i romanty-
czny”. Dodaje, że motywy dlajakich często stali się takimi, pobudzają w
czytelniku litość i współczucie, a gra oszustów i sprzedających
się dziewcząt pobudza do podziwu w swoim opisie. Krytyk dopatruje
się w tej powieści jakiejś tęsknoty do życia człowieka uczciwego.
I tu jak i w innych powieściach Piaseckiego, postacie przestępców to
ludzie posiadający swoiste poczucie honoru w interesach i
pomocy innym. Są to postacie raczej czarno-białe, niepozwalające na
psychiczne niespodzianki w akcji. Autor swoich przestępców nie wini,
lecz winę zrzuca na społeczeństwo i ustrój.
Efekt oskarżenia narodu przez pisarza znacznie osłabł po przejściach
Polaków w ostatniej wojnie, a niedola bezrobotnych i głodnych
tamtych czasów mniej były straszne od akcji okupantów, a nadzieje
oskarżającego pisarza, że wydana powieść wstrząśnie społeczeństwem,
rozpełzły się na niczym. Książkę czytali ludzie nie roku 1938 w Polsce,
lecz doświadczeni po drugiej wojnie emigranci lat sześćdziesiątych XX
wieku.
Ryszard Demel

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin