Ocena efektywności stosowania zanieczyszczonych wód powierzchniowych w akcjach gaśniczych (2012).pdf

(2006 KB) Pobierz
Ocena efektywności stosowania zanieczyszczonych
wód powierzchniowych w akcjach gaśniczych
mł. bryg. dr inż. Joanna Rakowska
mgr Bożenna Porycka
CENTRUM NAUKOWO-BADAWCZE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ
im. Józefa Tuliszkowskiego
PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY
Józefów 2012 r.
Redakcja wydania mł. bryg. dr inż. Joanna Rakowska
Recenzenci:
dr inż. hab. Ewa Rudnik
dr inż. Stefan Wilczkowski
Przygotowanie do wydania: Maciej Rudnik
ISBN 978-83-61520-25-2
© Copyright by Wydawnictwo Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej
im.Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy
Wydawca:
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej
im. Józefa Tuliszkowskiego
Państwowy Instytut Badawczy
05-420 Józefów k/Otwocka ul. Nadwiślańska 213
www.cnbop.pl
Projekt okładki:
Barbara Dominowska
Skład, wydruk i oprawa:
Barbara Dominowska
Beata Lenarczyk
Poligrafia CNBOP-PIB Józefów
2
Spis treści
I.
II.
III.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
IV.
1.
2.
3.
V.
VI.
WSTĘP ……………………………………………………………………….
CEL …………………………………………………………………………...
BADANIA LITERATUROWE ……………………………………………..
Podział wód …………………………………………………………………...
Podział zanieczyszczeń wód ………………………………………………….
Wskaźniki jakości wód ………………………………………………………..
Monitoring stanu wód …………………………………………………………
Klasyfikacja stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych..
Wartości graniczne wskaźników jakości wód ………………………………
BADANIA EKSPERYMENTALNE ………………………………………
Wybór próbek wód do badań ………………………………………………….
Warunki poboru prób ………………………………………………………….
Metody badań …………………………………………………………………
WNIOSKI …………………………………………………………………….
LITERATURA ……………………………………………………………….
4
5
5
5
8
13
20
22
33
42
43
104
108
120
122
3
I. WSTĘP
Woda jest jednym z najważniejszych i najbardziej rozpowszechnionych związków
chemicznych na kuli ziemskiej, znajduje się w stałym obiegu w przyrodzie, stanowi jedną
z geosfer (hydrosferę), zajmuje ponad 2/3 powierzchni Ziemi. Występuje również w skałach
skorupy ziemskiej (wody glebowe) oraz w postaci pary wodnej w atmosferze.
Wody powierzchniowe to wody występujące na ziemi:
- słone - morza, oceany, słone jeziora;
- słonawe (brakkiczne) – wody Bałtyku (w Polsce), wody w ujściach rzek do morza;
- słodkie - większość wód śródlądowych;
- płynące - rzeki, strumienie;
- stojące - jeziora, stawy.
Ze względu na powszechną dostępność i niską cenę, a także właściwości chłodzące
i izolujące materiał palny oraz rozcieńczanie strefy spalania, woda jest najczęściej stosowanym
środkiem gaśniczym. Właściwości chłodzące wody związane są z jej dużą pojemnością cieplną
oraz wysoką wartością ciepła parowania. Działanie rozcieńczające, które powoduje obniżenie
stężenia tlenu w strefie spalania wynika z faktu, że podczas parowania z 1 litra wody powstaje
1700 litrów pary wodnej [1]. W celu ugaszenia pożaru wodą lub roztworem na bazie wody
stosuje się różne sposoby podawania z prądownic, działek wodnych, zraszaczy oraz w postaci
zrzutów z samolotów.
Jednak woda występująca w przyrodzie nie jest czystym związkiem chemicznym,
ponieważ znajdują w niej rozpuszczone nieznaczne ilości gazów i ciał stałych, na które składają
się kationy wapnia, sodu, magnezu, potasu oraz aniony węglanowe, chlorkowe, siarczanowe,
a także inne substancje chemiczne, bakterie lub mikroorganizmy. Obecne w wodach naturalnych
domieszki występujące w zwiększonej ilości stanowią jej zanieczyszczenia.
Problem zanieczyszczenia wód w aspekcie działań gaśniczych w światowej literaturze
podejmowany jest w kontekście skutków środowiskowych związanych w wprowadzaniem do
wód substancji szkodliwych powstających podczas akcji jednostek straży pożarnej [2÷4],
natomiast badania dotyczące możliwości wykorzystania wód zanieczyszczonych do celów
gaśniczych były prowadzone w CNBOP w latach 80-tych [1]. Na podstawie badań skuteczności
gaśniczej pian uzyskanych z krajowych środków pianotwórczych Deteoru 1000
i
Spumogenu
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin