Bierdiajew M. Autobiografia filozoficzna.pdf

(11533 KB) Pobierz
Daimonion
MIKOŁAJ BIERDIAJEW
AUTOBIOGRAFIA
FILOZOFICZNA
Przełożył
Henryk Paprocki
Kęty 2002
WYDAWNICTWO ANTYK
SPIS TREŚCI
Przedmowa........................................................................................
I ŹRÓDŁA I POCHODZENIE. JA I ŚRODOWISKO ŚW
IATA.
PIERWSZE FAKTORY. ŚW ARYSTOKRACJI .................................
IAT
II SAMOTNOŚĆ. TĘSKNOTA. WOLNOŚĆ. BUNT. WSPÓŁCZUCIE.
WĄTPLIWOŚCI I W
ALKI DUCHA. ROZMYŚLANIA OEROSIE...........
Samotność..........................................................................................
Tęsknota...........................................................................................
Wolność.............................................................................................
Bunt..................................................................................................
Współczucie......................................................................................
Wątpliwości i walki ducha...................................................................
Rozmyślania o Erosie.........................................................................
III PIERWSZE NAWRÓCENIE. POSZUKIWANIE SENSU ŻYCIA...............
IV ŚW POZNANIA FILOZOFICZNEGO. ŹRÓDŁAFILOZOFICZNE ....
IAT
V ZWROT KU REWOLUCJI I SOCJALIZMOWI.
MARKSIZM I IDEALIZM...................................................................
VI ROSYJSKI RENESANS KULTUROWY POCZĄTKÓW XX WIEKU.
SPOTKANIA Z LUDŹMI ...................................................................
VII POWRÓT DO CHRZEŚCIJAŃSTWA. DRAMAT RELIGIJNY.
SPOTKANIA DUCHOWE...................................................................
VIII ŚW TWÓRCZOŚCI. SENS TWÓRCZOŚCI I PRZEŻYWANIE
IAT
EKSTAZY TWÓRCZEJ......................................................................
IX REWOLUCJA ROSYJSKA I ŚW KOMUNISTYCZNY.....................
IAT
X LATA WYGNANIA. ROSJA I ŚW ZACHODNI...............................
IAT
XI MOJA OSTATECZNA FILOZOFIA. WYZNANIE W
IARY.
ŚW ESCHATOLOGII. CZAS I WIECZNOŚĆ..................................
IAT
XII O POZNANIU SAMEGO SIEBIE I GRANICACH TEGO POZNANIA.
KILKA MYŚLI O SOBIE...................................................................
3
9
36
36
42
47
55
57
63
65
74
80
96
122
150
187
202
223
270
292
DODATKI
Ciężkie lata (1940-1946).................................................................. 309
Rok 1947 ....................................................................................... 321
Eugenia Rapp, Śmierć..................................................................... 326
Posłowie tłumacza............................................................................... 328
Indeks o so b o w y .................................................................................. 33
Przedmowa
Poświęcam tę książkę mojemu najlepszemu przyjacielowi,
Eugenii Rapp
Dawno już temu zamyśliłem napisanie tej książki. Zamysł książki
wydał mi się szczególny. Książki napisane o sobie samym są bardzo ego­
centryczne. W literaturze wspomnieniowej często drażni właśnie egocen­
tryzm. Autor wspomina innych ludzi i wydarzenia, ale mówi przeważnie
0 sobie. Istnieje kilka typów książek napisanych o sobie i o swoim życiu.
Przede wszystkim jest to „dziennik”, który autor prowadził z roku na rok
przez całe swoje życie. Jest to dość dowolna forma, którą obecnie bardzo
lubią Francuzi.
Journal intime
Henri Frédérica Amiela 1jest najlepszym
przykładem literatury tego typu, a z nowszych
Journal
André Gide’a 23
.
4
Istnieją też „wyznania”. Bł. Augustyn i Jean-Jacques Rousseau dali
najlepsze przykłady takiej literatury. Istnieją też „wspomnienia”. Ogrom­
na literatura, stanowiąca materiał dla historii:
Rzeczy minione i rozmyśla­
nia
Aleksandra Hercena5 są wspaniałą księgą wspomnień. W końcu ist­
nieją też „autobiografie”, ujawniające wydarzenia życia, zewnętrzne
1 wewnętrzne, w porządku chronologicznym. Wszystkie te rodzaje ksią­
żek pragną z większą lub mniejszą prawdziwością i dokładnością opowie­
dzieć o tym, co było, zapieczętować przeszłość. Do przeszłości należą też
myśli i uczucia autora. Moja książka nie przynależy w pełni do żadnego
z tych rodzajów. Nigdy nie pisałem dziennika. Nie zamierzam się też pu­
1 H. F. Amiel,
Fragments d'un Journal intime,
Paris 1927 (uwaga tłumacza).
2 A. Gide,
Journal,
Paris 1939 (uwaga tłumacza).
3 Augustyn,
Wyznania,
przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1978 (uwaga tłumacza).
4 J.-J. Rousseau,
Confessions,
Paris 1876 (uwaga tłumacza).
5 A. Hercen,
Rzeczy minione i rozmyślania,
przeł. E. i W. Słobodnikowie, Warszawa
1951-1953, I-V (uwaga tłumacza).
Zgłoś jeśli naruszono regulamin