Dziecko z autyzmem i zespolem Aspergera w szkole i przedszkolu.pdf

DZIECKO

Z AUTYZMEM

I ZESPOŁEM ASPERGERA

W SZKOLE I PRZEDSZKOLU

Opracowanie: Beata Cześniuk

Wstęp

I. Charakterystyka dziecka z autyzmem.

1. Definicje autyzmu.

2. Przyczyny autyzmu.

3. Charakterystyka autyzmu.

II. Diagnozowanie autyzmu.

1. Proces diagnozowania autyzmu.

2. Aktualne kryteria diagnostyczne DSM – IV (APA 1994).

3. Autyzm dziecięcy.

III. Dziecko z autyzmem w przedszkolu.

1. Funkcjonowanie dziecka z autyzmem w wieku przedszkolnym.

2. Edukacja przedszkolna.

IV. Dziecko z autyzmem w szkole.

1. Funkcjonowanie dziecka z autyzmem w wieku szkolnym.

2. Trudności edukacyjne.

3. Opracowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno – Terapeutycznych.

4. Ocenianie ucznia z autyzmem.

V. Jak pomóc – terapia dzieci z autyzmem.

1. Zadania i zasady terapii.

2. Rodzaje terapii.

VI. Zespół Aspergera.

1. Definicje Zespołu Aspergera.

2. Przyczyny Zespołu Aspergera.

3. Objawy zespołu Aspergera.

4. Kryteria diagnostyczne.

5. Formy terapii w pracy z dzieckiem z zespołe Aspergera.

6. Dziecko z zespołem Aspergera w szkole.

Bibliografia

Wstęp

Autyzm dziecięcy i zespół Aspergera należą do grupy tzw. całościowych zaburzeń

neurorozwojowych, do których zaliczane są również specyficzne trudności szkolne

oraz specyficzne zaburzenia rozwoju funkcji ruchowych. Zaburzenia te charakteryzują

się brakiem odpowiednich dla wieku umiejętności uwarunkowanych dojrzewaniem mózgu.

Zaburzenia dotyczą wielu sfer rozwoju i funkcjonowania dziecka. Każde dziecko dotknięte

autyzmem lub zespołem Aspergera jest inne i posiada sobie właściwy potencjał możliwości.

Dzieci te izolują się od otoczenia, będącego dla nich źródłem nieustannych bodźców,

których nie są w stanie zrozumieć i które wywołują w nich lęk i strach.

Każda najmniejsza zmiana w otoczeniu , schemacie dnia może spowodować zaburzenia

w zachowaniu – zły humor, płacz, krzyk, a nierzadko agresję lub autoagresję.

Trzeba szukać takich form i metod pracy, które pomogą tym dzieciom w przyszłości stać

się osobami samodzielnymi i przystosowanymi społecznie na miarę ich indywidualnych

możliwości. Poszukiwania te to długi proces, wymagający ogromnej cierpliwości,

gdyż porażki przeplatają się z sukcesami. To duże wyzwanie dla rodziców i nauczycieli.

I. Charakterystyka dziecka z autyzmem

1. Definicje autyzmu

Słowo autyzm wywodzi się z języka greckiego: autos – tzn. „sam”

„Autyzm to głębokie zaburzenie neurorozwojowe rozpoczynające się w dzieciństwie

( przed 36 miesiącem życia), przejawiające się wieloma różnymi anomaliami zachowania,

łącznie z niedorozwojem funkcji ruchowej, mowy wraz z wyraźnym brakiem zainteresowania

otoczeniem społecznym i wycofaniem się z rzeczywistości.”

,,Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym. Jest uszkodzeniem systemu, który porządkuje

otrzymane od zmysłów informacje, co sprawia , że dziecko nadmiernie reaguje na niektóre

bodźce, na inne zaś słabo.”( Temple Grandin). Lekarze i psycholodzy określają autyzm jako

całościowe zaburzenie rozwoju. Osoba z autyzmem już jako dziecko rozwija się inaczej

niż rówieśnicy. Mózg osoby z autyzmem funkcjonuje inaczej: odmiennie odbiera

otaczający świat i inaczej przetwarza informacje. To jest powodem

wielu trudności osób z autyzmem w rozumieniu otaczającego je świata.

Termin „autyzm” został wprowadzony po raz pierwszy w 1911 roku do określenia jednego

z centralnych objawów schizofrenii, polegającego na zamykaniu się w sobie i braku reakcji

na bodźce płynące z zewnątrz. Od czasu kiedy w 1943 roku Leo Kanner zdefiniował

to zaburzenie i opisał jego objawy, dzieci z autyzmem były i są przedmiotem wielu badań

naukowych.

Teorie dotyczące etiologii autyzmu jak i sposobów jego diagnozy oraz

terapii zmieniały się wielokrotnie i nadal podlegają zmianom.

Autyzm występuje w 4 przypadkach na 10 tys. urodzeń Częściej chorują

chłopcy niż dziewczynki: na 3 - 4 chłopców z autyzmem przypada

tylko jedna dziewczynka. Autyzm jest wśród dzieci bardziej rozpowszechniony niż rozszczep

kręgosłupa, zespół Downa czy cukrzyca. Autyzm nie jest stanem statycznym, ponieważ

obserwowane objawy ewoluują wraz z wiekiem. Dzieci dotknięte autyzmem fizyczne

nie odróżniają się od swoich rówieśników. Uczniowie ze spektrum zaburzeń autystycznych są

bardzo różnorodną grupą zarówno pod względem funkcjonowania społecznego,

komunikacyjnego, jak i intelektualnego.

Autyzm może mieć zatem różne postacie. Niektóre dzieci autystyczne nie opanowują mowy

i prezentują różne stopnie niepełnosprawności intelektualnej oraz duże deficyty w rozwoju

społecznym. Inne mogą być całkiem komunikatywne, mogą wykazywać objawy przywiązania

do osób znaczących (rodziców), przy jednoczesnych trudnościach w nawiązywaniu

prawidłowych relacji z rówieśnikami oraz licznych stereotypach i schematyzmach

w zachowaniu.

2. Przyczyny autyzmu

Mimo wieloletnich badań, prowadzonych analiz porównawczych i dużego zaangażowania

badaczy nieznana jest żadna konkretna przyczyna autyzmu. Prawdopodobnie, u podłoża

wszystkich zaburzeń spektrum autyzmu leżą defekty neurologiczne o szczegółowo nieznanej

etiologii. Cała współczesna wiedza na temat przyczyn autyzmu opiera się wyłącznie

na przypuszczeniach. Nie znamy żadnej konkretnej i pojedynczej przyczyny autyzmu.

Badania wskazują, iż zaburzenie autyzmu wywołuje cały szereg problemów. Wskazuje

na to także złożony wzorzec zachowania dzieci autystycznych, który zapewne ma różne

przyczyny. Współczesne teorie dotyczące etiologii autyzmu zakładają, że nie istnieje jeden

uniwersalny czynnik występujący we wszystkich przypadkach autyzmu. Jest to zaburzenie

wieloprzyczynowe. Naukowcy zajmujący się genezą autyzmu zaproponowali model znany

jako „ końcowa ścieżka wspólna”. W modelu tym, różne czynniki uszkadzają obszary mózgu

odpowiedzialne za rozwój prawidłowej komunikacji, zabawy i społecznego funkcjonowania.

Do potencjalnych przyczyn autyzmu należą:

- zaawansowany wiek rodziców (od 40 i więcej lat),

- komplikacje w czasie ciąży, takie jak strata poprzedniej ciąży, nadciśnienie, drgawki ,

krwawienia w pierwszym, bądź drugim trymestrze ciąży, białkomocz,sztuczne wywoływanie

porodu, wydłużony czas trwania porodu,

- przyjmowanie leków przez matkę w okresie prenatalnym,

- zaburzenia metaboliczne ( przede wszystkim nietolerancja glutenu i kazeiny, zaleca się dietę

pozbawioną tych substancji),

- urazy okołoporodowe,

- uszkodzenia centralnego układu nerwowego,

- toksoplazmoza (wrodzona),

- dziecięce porażenie mózgowe,

- poważne infekcje i intensywne antybiotykoterapie w okresie niemowlęcym,

- alergie i osłabiona sprawność immunologiczna,

- zaburzenia rozwojowe OUN,

- uszkodzenie w obrębie pnia mózgu,

- defekty wrodzone w funkcjonowaniu mózgu - badania dowiodły, iż mózg osób

autystycznych dysponuje zmniejszoną aktywnością, jest cięższy i większy, neurony są

niedojrzałe rozwojowo, dendryty mają nieprawidłową budowę, występuje niedostatek

czynności wydzielniczej przysadki mózgowej jak i obniżona aktywność lewej półkuli mózgu.

Te różnice anatomiczne mają świadczyć o zahamowaniu rozwoju ok. 30 tygodnia ciąży,

- genetyczne - uszkodzenie genów w obrębie chromosomów: 3, 4, 7, 11,

- skażenie środowiska (np. metalami ciężkimi),

- rtęć zawarta w szczepionkach (thimerosal konserwant zawierający rtęć). Badania wykazały,

że szczepionki z etylortęcią nie wywołują zaburzeń neurologicznych. Jednak nie wszystkich

to przekonuje. W dyskusjach podaje się argument, że nadal niewiele wiemy o biologicznych

mechanizmach, które mogą być uruchamiane przez dodatki do szczepionek i częste

wystawianie układu odpornościowego na nienaturalne bodźce,

- zaburzone wchłanianie składników pokarmowych,

- określone środki spożywcze (głównie pszenica-mąka, mleko, cukier, sól), konserwantach,

sztucznych barwnikach, polepszaczach smaku, które wywołują reakcje alergiczne w układzie

nerwowym dziecka prowadzące do zapaleń mózgu.

3. Charakterystyka autyzmu

Osoba dotknięta autyzmem charakteryzuje się opóźnionym rozwojem zdolności:

- komunikacyjnych,

- społecznych,

- poznawczych.

Próbując jak najbardziej uogólnić objawy autyzmu, można stwierdzić, że zaburzenia

autystyczne cechują symptomy występujące w trzech szeroko pojętych obszarach

funkcjonowania. Często używa się sformułowania triada zaburzeń autystycznych.

Są to:

- nieprawidłowości w przebiegu interakcji społecznych,

- zaburzona zdolność do komunikowania się,

- ograniczony,sztywny repertuar aktywności, zachowań i zainteresowań.

Nieprawidłowości w przebiegu interakcji społecznych.

Deficyty w funkcjonowaniu społecznym są najbardziej charakterystycznym objawem.

Zaburzenia przebiegu procesu socjalizacji u dzieci autystycznych ujawniają się przede

wszystkim w nieprawidłowych kontaktach z dorosłymi oraz z rówieśnikami.

Nieprawidłowe interakcje z dorosłymi przejawiają się przede wszystkim w braku

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: