Grant Thornton biznes rodzinny full scan.pdf

(2233 KB) Pobierz
1260829405.001.png
4
B IZNES RODZINNY
5. Plany przekazania sterów
43
Keith Tattersfield, konsultant PRIMA (People and Relationship
Issues in Management) w firmie Grant Thornton, doradza, jak
obmy0li3 plan przekazania firmy i jak wła0ciwie zabezpieczy3 nast+pc+.
6. Rola zarzdu
53
Hugh Jenkins, dyrektor The Family Business Consultancy, ocenia
polityk+ zatrudnienia członków rodziny i pracowników z zewn*trz.
7. Członkowie rodziny niepracujcy w firmie
61
Mark Watson, dyrektor działu corporate governance w Institute
of Directors, okre0la potencjalne punkty zapalne, których powodem
s* członkowie rodziny, niepracuj*cy w firmie.
8. Planowanie strategiczne
67
Dr Allen Zimbler z London Consulting Group podkre0la znaczenie
analizy strategicznej w okre0laniu kierunku rozwoju przedsi+biorstwa
i jego bie/*cej kontroli.
9. Struktury finansowe
75
Ka/dy rodzaj rodzinnego biznesu potrzebuje odpowiednich struktur
finansowych do pobudzenia wzrostu i rozwoju — mówi John Brown,
zast+pca dyrektora działu klientów korporacyjnych w Barclays Bank,
Yorkshire and Humberside.
10. Zarzdzanie majtkiem i motywowanie nast.pców 81
David White, senior manager działu rozwoju usług firmy
Grant Thoronton, doradza, jak oddzieli3 maj*tek od firmy
i jak wynagradza3 emerytowanych członków zarz*du.
Firmy rodzinne
Profesor Sue Birely z Imperial Collage Management School
i profesor Bridget Rosewell z Business Strategies Limited
definiuj charakterystyczne cechy
rodzinnego przedsi!biorstwa
Nagle posiadanie rodzinnej firmy stało si modne. S teraz wy-
chwalane jako element niezbdny do prawidłowego funkcjono-
wania gospodarki, zupełnie tak samo, jak przed około dziesiciu
laty ostatnim krzykiem mody były du!e firmy, na których kon-
centrowała si cała polityka rzdu.
A wic, co to jest firma rodzinna? Krótko mówic, jest to taki
podmiot, w którego działalno&' w jakim& stopniu zaanga!owana
jest rodzina. Ni!ej prezentujemy kilka przykładów przedstawia-
jcych form zaanga!owania rodziny:
Dwaj bracia zakładaj i wspólnie prowadz firm, s wic jej
współwłacicielami.
Przedsibiorca zakłada firm, przez co jego współmałonek równie posiada
udziały (zgodnie z zasad wspólnoty majtkowej). Dzieci s nastolatkami.
Dwie rodziny, bdce załoycielami firmy, posiadaj udziały
w przedsibiorstwie notowanym na giełdzie i w dalszym cigu nim kieruj.
Dzieci załoyciela firmy dziedzicz udziały w przedsibiorstwie,
ale kontynuuj swoje własne kariery zawodowe.
Przedsibiorstwo jest kierowane przez profesjonalnego menedera,
który moe, ale nie musi, posiada$ akcje firmy, natomiast rodzina
ma wikszo$ głosów w zarzdzie.
Członkowie rodziny drugiego i trzeciego pokolenia włacicieli s zatrudnieni
w firmie, ale tylko pierwsze pokolenie posiada w niej udziały.
1260829405.002.png
10
B IZNES RODZINNY
Mo!na si spiera', czy nazwy „firma rodzinna” mo!na u!ywa'
tylko wtedy, gdy rodzina posiada przynajmniej 50% jej udziałów.
Z drugiej strony, mo!na twierdzi', !e je&li członkowie rodziny za-
ło!yciela dziedzicz stanowiska kierownicze, to nie ma tak na-
prawd znaczenia, ile posiadaj udziałów albo, !e firma rodzinna
to taka, w której przynajmniej dwa pokolenia zajmuj stanowiska
kierownicze.
Przedsibiorstwa rodzinne s powszechnie uto!samiane z ma-
łymi i &redniej wielko&ci firmami, chocia! niektóre z nich rozrastaj
si do du!ych rozmiarów. Takie skojarzenia s jednak uzasad-
nione, poniewa! w wikszo&ci przypadków mało prawdopodobne
jest, !eby firma rodzinna weszła na giełd papierów warto&ciowych.
Najcz&ciej udziały i kierownictwo pozostaj w rkach prywat-
nych wła&cicieli. Wielu z nich bdzie postrzegało swoje firmy jako
rodzinne, chocia! termin ten jest mało precyzyjny.
Firmy rodzinne, bez wzgldu na rozmiary, staj si coraz bar-
dziej istotnym elementem gospodarki. Po kilkudziesiciu latach
restrukturyzacji wielkich przedsibiorstw mniejsze i rodzinne firmy
stanowi wikszy udział w rynku ni! kiedykolwiek w przeszło&ci.
Zmieniaj si równie! ich klasyfikacje; Unia Europejska zweryfi-
kowała ostatnio definicj małej firmy, zmniejszajc jej górn gra-
nic zatrudnienia do 50 osób.
Skrajnie rozumujc, mo!emy równie! twierdzi', !e wszystkie
przedsibiorstwa, których władza i udziały skoncentrowane s
w rkach niewielkiej grupy osób, s w pewnym sensie przedsi-
biorstwami rodzinnymi, bo prowadzona działalno&' jest 7ródłem
wynagrodzenia, dochodu i majtku wszystkich — przyszłych
czy obecnych — członków rodziny, nawet tych niepracujcych
w firmie. Nie ma takich reguł, które definiowałyby precyzyjnie t
grup przedsibiorstw. Ka!da z przedstawionych powy!ej definicji
odzwierciedla indywidualny sposób podej&cia do zwizków midzy
przedsibiorstwem i rodzin.
Je&li kto& jest przekonany, !e prowadzi przedsibiorstwo ro-
dzinne lub pracuje w nim — bez wzgldu na struktur własno&ci
czy udział w zarzdzaniu — to pewnie tak jest. W jego przekona-
niu decyzje podejmowane w firmie bior pod uwag wzgldy ro-
dzinne i vice versa, i prawdopodobnie nie jest w tym przekonaniu
odosobniony.
F IRMY RODZINNE
11
Znaczenie firm rodzinnych
Jednym z niewielu 7ródeł informacji na temat szans i zagro!e:,
z jakimi stykaj si firmy rodzinne i inne firmy sektora małych
i &rednich przedsibiorstw (MSP), s badania ankietowe (European
Business Survey), przeprowadzane przez firm Grant Thoronton
od roku 1993, obejmujce 19 krajów europejskich, w tym równie!
Polsk 1 .
W&ród polskich spółek sektora MSP 63% ich przedstawicieli
deklaruje, !e jest zarzdzana przez wła&cicieli, a 13% z nich opisa-
łoby swoj firm jako rodzinn. Analogiczne dane, dotyczce ogółu
przedsibiorstw z Unii Europejskiej, to 82% i 54%. Ponad połowa
polskich firm objtych sonda!em deklaruje, !e posiada oddziały
zamiejscowe, z czego 89% z nich ma oddziały w kraju, 4% —
w innym kraju Unii Europejskiej, a 2% — w Ameryce Północnej.
A wic obraz małej firmy z jedn siedzib, która prowadzi „ospały”
biznes, wydaje si przejaskrawiony.
Tego typu firmy stanowi podstaw sporej cz&ci gospodarki
i maj bardziej elastyczny stosunek do rynków, na których działaj.
Ponad połowa badanych polskich przedsibiorstw decyduje si na
eksport swoich wyrobów lub usług za granic, a 34% z nich podaje,
!e eksport stanowi ponad 25% warto&ci obrotu firmy. Podobne
dane prezentuj firmy europejskie — 50% z nich to eksporterzy,
a 25-procentowy udział eksportu w obrotach firmy deklaruje 37%
respondentów.
Niemal wszyscy eksporterzy handluj z innymi krajami UE,
jedna trzecia firm europejskich eksportuje do krajów Ameryki
Północnej, Azji i Pacyfiku, natomiast połowa polskich eksporte-
rów obecna jest na rynkach Europy Wschodniej i Rosji. Ten mi-
dzynarodowy trend oznacza, !e firmy staraj si sprosta' presji
konkurencyjno&ci, wszechobecnej zarówno na rynkach lokal-
nych, ogólnokrajowych, jak i zagranicznych.
1 Polska wersja została opublikowana przez Polsk Agencj Rozwoju
Przedsibiorczoci: Europejski sonda małych i rednich przedsibiorstw. Jest on
dostpny na stronie internetowej Agencji: www.parp.gov.pl — przyp. tłum.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin