Weksle: Ustawa z 1936 roku.
Zunifikowane weksle i czeki w całej Europie.
Weksel: istotne prawidłowe wystawienie dokumentu:
1. miejsce wystawienia i data wystawienia
2. bezwarunkowe polecenie zapłacenia (weksle trasowany)
3. nie może znaleźć się podstawa wystawienia dokumentu
4. (jeżeli chcemy, aby weksle był kojarzony z operacją, można na brzegu dopisać Umowa z dnia itp.)
5. Słowo weksel (Istotne, aby znalazło się jeszcze raz w treści)
6. Osoba, która ma zapłacić za weksel: trasat – osoba wskazana na wekslu która ma zapłacić za weksel.
7. Suma wekslowa: wpisanie waluty (bez waluty – nieważny weksel)
8. (Uwaga: prawo dewizowe – jeżeli osoba prawna działająca w obrocie zagranicznym może USD, inaczej - zezwolenia)
9. Wpisane słownie: ważniejsze to co wpisane słownie.
10. Osoba na zlecenie której zapłata ma być dokonana
11. Miejsce płatności (można oznaczyć: płatny w (konkretna spółka, adres)..., lub adres osoby która ma zapłacić – wtedy wskaże ona miejsce płatności właściwe, np. banku): domicylowanie weksla
12. Bank może zapłacić za weksel, ale tylko wtedy gdy jest Umowa.
13. Podpis wystawcy.
Domniemanie:
Ø jeżeli terminu płatności nie ma, wtedy weksel płatny za okazaniem
Ø jeżeli nie miejsca wystawienia wtedy adres wystawcy jest miejscem wystawienia.
Ø jeżeli nie ma wyraźnie wskazanego miejsca płatności wtedy płatny pod adresem trasata.
Weksel trasowany: trzy osoby: wystawca A (kieruje polecenie zapłacenia do B trasata na rzecz osoby C). C-remitent.
Na wekslu podpis wystawcy – w tym momencie osoba B nie jest zobowiązana do płatności. Dopiero B gdy złoży swój podpis na wekslu, jest akceptantem – i jest głównym dłużnikiem wekslowym.
Jeżeli spółka B jest osoba nieistniejacą – weskel ważny (wystawca zobowiązany)
Weksle własny: wystawca + remitent. (wystawca sam zapłaci)
Weksel na zlecenie i imienny (rozróżnienie rodzaju remitenta).
Ø Oznaczenie na wekslu.
Weksle imienne są przenoszone przez przelew: przeniesienie praw następuje w drodze przelewu, czyli odrębnego dokumentu. Osoba wtedy nie będzie wpisana na wekslu.
Weksel na zlecenie: przeznaczenie do obiegu. Przeniesienie praw przez indos.
Indos to zapisek który się zapisuje na odwrotnej stronie weksla lub na przedłużku.
Indos: Ustępuję osobie D i podpis osoby C.
Sam podpis wystarczy: Indos in blanco: D może się nie wpisywać, może oddać osobie E (weskel staje się papierem na okaziciela: żadna z osób nie musi się wpisywać). Forma taka jest wykorzystywana przy emisji papierów dłużnych.
Jeżeli dużo podpisów, to decyduje data i nie ma to znaczenia z punktu widzenia posiadacza, bo głównym dłużnikiem jest osoba B.
Pierwsza strona weksla jest zastrzeżona dla poręczycieli.
Jeżeli przy przenoszeniu weksla, którakolwiek strona złoży podpis: będzie uznawany za poręczenie. Jeżeli złoży podpis na drugiej stronie – będzie uznawany za indos (jeżeli podpisy będą uzupełnione - będą uznawane zgodnie z uzupełnieniem).
Sądy nie przyjmują żadnej wykładni: przyjmują zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów prawa wekslowego.
Poręczenie: bez wskazania – to będzie to poręczenia za wystawcę. Aby poręczenie było za trasata: musi być tak dopisane.
1. Za okazaniem
2. W pewien czas po okazaniu
3. W pewien czas po dacie wystawienia
4. W oznaczonym dniu.
Nie ma innych terminów. Np. Bank Pekao wystawił weksle płatne „do dnia: i były nieważne – bez możliwości dochodzenia zapłaty.
Weksle można oprocentować.
Za okazaniem i pewien czas po okazaniu wpisujemy klauzulę oprocentowania na wekslu.
Wpisujemy „oprocentowany” i podajemy stopę oprocentowania np. 18% w skali rocznej.
Jeżeli będzie bez wskazania oprocentowania lub jakiegoś indeksu: nie będzie oprocentowany. Można różne liczby w różnych okresach ale muszą być liczby procentowe.
W przypadku pozostałych typów weksli: wpisujemy konkretną liczbę obliczoną w sumę wekslową. Jeżeli wpiszemy procenty: wtedy to będzie nieważne.
Na pierwszej stronie wpisujemy klauzulę oprocentowania.
Osoba C (remitent) może przenieść przez indos na osobę D. Osoba C staje się wtedy indosantem a osoba D staje się indosatariuszem.
Podpis sfałszowany: nie odpowiada się, ale jeżeli zapłaci i odkryje, że to był sfałszowany: nie może się domagać z weksla zwrotu zapłaty (może się oczywiście domagać cywilnie)
Podpis wystawcy sfałszowany a wystawca miał poręczyciela.
Poręczyciel odpowiada za ten weksel, pomimo że podpis sfałszowany: takie zdarzenie mogą zaistnieć, że C sfałszował. Może być tak że weksel wyszedł od osoby A ale nie był podpisany przez A (A może przekazać weksle nie ze swoim podpisem). A musi się zawsze przy nas podpisać.
Poręczyciel: jeżeli chcemy złożyć poręczenie – nie możemy złożyć podpisu na wekslu wypełnionym – poręczamy tylko wtedy, gdy podpis składany przy nas.
Ubezwłasnowolniona, niepełnoletnia osoba nie odpowiada z weksla.
Odpowiedzialność pełnomocnika.
Prokurent Spółki może nieograniczenie operować wekslami. Prokury nie można ograniczyć – prawo handlowe. Jeżeli nie ma prokurenta, a chciałaby udzielić pełnomocnictwa: udziela pełnomocnictwa szczególnego.
Można udzielić pełnomocnictwa do pewnej kwoty. Jeżeli pełnomocnik przekroczy kwotę: będzie odpowiedzialny za cała kwotę. Przekroczenie pełnomocnictw jest równoważne z jego brakiem. Aby uniknąć tej sytuacji - pełnomocnik powinien wystawić dwa weksle: jeden na 100 tys i drugi na 1 tys.
Podpis wystawcy lub podpis trasata.
Podpis musi być na blankiecie; inaczej nieważny ten co się podpisywał mógł nie mieć świadomości, że podpisuje weksle.
Deklaracja wekslowa: w celach dowodowych, wystawiona w dwóch oryginałach.
Suma w deklaracji: wskazana, że może wystawić na kwotę swojej wierzytelności, ale nie więcej niż.
(dwa zabezpieczenia)
W deklaracji określamy jak każdy element weksla powinien wyglądać.
Przypadek Weksle in blanco wystawiony do osoby C jako weksel własny (zgodnie z deklaracją , z kwotą deklaracji 200 tyś) a następnie indosem przeniesiony do D z wypisaną kwotą 500 tys. Jeżeli D działa w dobrej wierze (albo przyjmuje weksel nie wiedząc nic o niższej sumie, albo też jest poinformowany, że weksel in blanco dotyczy sumy 500 tys), wtedy będzie mogła dochodzić należności wekslowej – wtedy, jeżeli D pójdzie do A i A odmówi zapłaty, to sąd orzecze nakaz zapłaty na 500 tys od A. (wszelkie zarzuty - są osobiste i mogą być dochodzone przed sądem cywilnym)
A może wnieść zarzut – przedstawi deklarację wekslową. Wtedy będzie mogła uzyskać jedynie 200 tys. Resztę od osoby C. Osoba D musi dopełnić większej staranności i potwierdzić sumę wekslową u A, aby nie mieć problemów z płatnością.
Nie ma znaczenia, że wypełniamy weksel na blankiecie standardowym (10,000 zł). Jest to jedynie dowód, że kupując blankiet uiściliśmy opłatę skarbową od kwoty 10,000 zł. Opłata skarbowa – 0,1% sumy wekslowej.
Jeżeli coś nie jest określone na deklaracji (oprocentowanie) – i zostanie wypełnione wygórowane oprocentowanie (70%). Wtedy sąd może unieważnić takie oprocentowanie, jeżeli A udowodni, że nigdy nie przyjmuje takiego oprocentowania.
Weksel in blanco – niebezpieczny bez deklaracji – bo szybkie dochodzenie płatności z weksla (7 dni egzekucja z majątku).
Przy obrocie wekslem, gdy przekazujemy weksel innej osobie i ten weksle po płatności wraca – powinien zostać zniszczony i powinna być wniesiona nowa opłata skarbowa (i nowy weksel). Jeżeli weksel dotyczy tej samej transakcji - nie musimy wnosić ponownie opłat skarbowych.
Zobowiązanie wystawcy z weksla przed terminem płatności.
Jest to wyjątkowe: dla trasowanego:
1. Kiedy trasat odmówił akceptu (jeżeli C udał się do B,. a B odmówił podpisu) – wtedy C może udać się od razu z żądaniem zapłaty do A.
2. Kiedy ogłoszono upadłość trasata (postępowanie upadłościowe), kiedy egzekucja z majątku została przeprowadzona lub kiedy zaprzestał płacenia długów.
Wystawca wydając weksel osobie C może dać klauzulę zakazu przyjęcia (proszę nie przedstawiać do przyjęcia w ciągu trzech miesięcy) – musi to być klauzula terminowa.
Kiedy taki zakaz: wystawca wypisuje weksel do B, wtedy gdy B zgadza się kredytować A bez umowy (np. świadczenie usług za jakiś czas).
Jeżeli A ogłosi upadłość lub będzie w trudnej sytuacji, C może żądać natychmiastowej zapłaty od A (musimy wejść do masy upadłości – a do B nie możemy się zwrócić).
Terminy ważności weksla.
Weksle za okazaniem – trzeba przedstawić do okazania w ciągu roku od daty wystawienia. Wyjątek: wystawca może ten termin przedłużyć albo skrócić. Indosanci mogą skrócić.
Weksel płatny w pewien czas po okazaniu: w ciągu roku przedstawiony do okazania (przedstawienia do płatności). I wtedy płatny w określony czas po okazaniu.
Weksel płatnych w dniu lub oznaczonym czasie – to mamy już zdefiniowane na wekslu.
Weksel in blanco: możemy założyć że żywotność weksla nieograniczona. (Deklaracja może ograniczać, ale jeżeli nie ma deklaracji – praktycznie 300 lat – trwałość atramentu i papieru).
Dochodzenie roszczeń od wszystkich zobowiązanych z weksla.
Weksle trasowany i indosowany.
E – ostatni posiadacz – domaga się zapłaty.
Jeżeli osoba E udała się do zapłaty od D: wtedy jeżeli weksel jest płatny za okazaniem – wtedy E wybiera termin. Jeżeli w pewien czas po okazaniu: okazuje i za np. dwa tygodnie musi się udać po zapłatę.
Dokładnie udajemy się w dniu wynikającym z terminu płatności. Święta nie wliczają się w dni.
Adnotacja: bez protestu. Protest jest aktem notarialnym (maga sporządzać kierownicy urzędów pocztowych).
Jeżeli B nie ma w czasie, gdy przypada okazanie, trzeba udowodnić że się było z dnaym dniu w miejscu, gdzie jest osoba. W proteście notariusz pisze, że B odmawia zapłaty, może podać przyczynę. Jeżeli C jest chory itp. – to nic, zawsze może upełnomocnić. Katastrofa – może się udać w ciągu 10 dni po zakończeniu katastrofy, wypadek itp.
Jeżeli nie zrobimy protestu – bierzemy oświadczenie od B. Jeżeli B odmówi oświadczenia, wtedy musimy wziąć świadków.
Płatny za okazaniem – trzeba przedstawić weksel do zapłaty w ciągu roku od daty wystawienia.
Wystawca może ten termin przedłużyć lub skrócić, indosanci ten termin mogą skrócić.
Weksel płatny w pewien czas po okazaniu: w określony czas po okazaniu i wtedy jest płatny w dokładnie określony czas po okazaniu. Ale należy przedstawić ten weksel w ciągu roku od daty wystawienia.
Pozostałe typy weksli: zdefiniowane na wekslu
Weksel in blanco: jeżeli deklaracja wekslowa ogranicza czas to zgodnie z deklaracją wekslową. Bez ograniczenia w deklaracji: weksel ważny nieograniczenie.
Przy odmowie zapłaty z weksla – robimy protest. Jeżeli klauzula Bez protestu lub Bez kosztów to nie musimy robić protestu. Protest to akt notarialny.
Oprócz sporządzenia aktu – osoba powinna złożyć oświadczenie na wekslu że odmawia zapłaty. Jeżeli odmawia – notariusz musi zapisać, że ta osoba odmawia zapłaty.
Stosuje się zasadę wyższej konieczności – jeżeli powódź itp. – to w ciągu 10 dni po ustaniu katastrofy, powodu.
E musi zawiadomić poprzednika i wystawcę w ciągu 4 dni o tym, że B odmówił zapłaty. Osoba D powinna zawiadomić swojego poprzednika w ciągu 2 dni – osoba C jako indosant, nie ma adresu – więc się zawiadamiają poprzednicy, bo każdy wie od kogo wziął weksel. Bez zawiadomienia – wystawca i indosant odpowiadają za szkody posiadacza weksla wtedy, gdy on uregulował coś bez konieczności i np. zaciągnął kredyt, oni pokrywają odsetki.
Wystawca weksla i indosanci odpowiadają za weksel solidarnie. Jeżeli D zapłaci weksel – ma regres do poprzedników. Jeżeli weksel wróci do wystawcy – jeżeli nie było akceptanta, to weksel kończy bieg. Jeżeli jednak B się podpisał na wekslu, to wystawca A ma prawo domagać się od B zapłaty.
Jeżeli chodzi od terminy przedawnienia: w stosunku do trasata 3 lata, reszta to 1 rok, jeżeli ktoś wykupił weksel to pół` roku od daty wykupienia.
Jeżeli A chce przeciwstawiać stronie C - powinien przygotować dokumenty – bo sąd w postępowaniu nie przesłuchuje stron. Jeżeli weksel jest na zabezpieczenie dostawy towarów i towar dostarczony będzie wadliwy, wtedy pomimo, ze C będzie dochodził do zapłaty z weksla w trybie nakazowym, to sąd po otrzymaniu od A ekspertyzy co do towaru nie skieruje na drogę postępowania zwykłego, nie wyda nakazu zapłaty.
Indos przenosi prawa z weksla niezależnie od praw poprzednika. Jeżeli nabywa weksle w dobrej wierze.
Przelew przenosi prawa z weksla z poprzednika. Dlatego weksel imienny z przelewem jest chętnie wystawiany, ale rzadziej przyjmowany.
Podobna zasada przy dziedziczeniu.
Weksel i pełnomocnictwo.
Jeżeli jest weksel płatny w oznaczonym terminie – musimy zrobić indos z pełnomocnictwem: ustępuję per prokura, ustępuję pełnomocnikowi.
Wesel może być zastawiony: indos zastawniczy. Ustępuję w zastaw. Do tego należy sporządzić umowę zastawu.
Wyręczenie: zapłata w potrzebie. C żąda zapłaty od wszystkich. C wpisuje że wyręcza. Wyręczenie wpisuje się w momencie wystawienia weksla.
Można robić odpisy weksla – na kopiach robi się indosy – oryginał leży w banku.
Zaginięcie weksla: wniosek o umorzenie i wydanie nam surogatu weksla. Jest to dokument, że jest roszczenie do osoby. Sąd daje 60 dni na zgłoszenie się z roszczeniem – po tym terminie umarza weksel. Jeżeli wtedy zgłosi się osoba z tym wekslem – nie może dochodzić praw z weksla – w świetle prawa dokument już nie istnieje.
Weksel bez prawa do regresu.
Commercial papers
Wystawiane przez przedsiębiorstwo, przechowywane przez bank. Na zlecenie płatne w 3 miesiące lub 6. Wtedy na kopiach weksli indosy. Przy sprzedaży weksel z dyskontem – zmiana umowy przechowania.
Przepisy wekslowe dają indosantowi możliwość zwolnienia się z odpowiedzialności z płatności indosanta Nie odpowiadam za zapłatę.
Czeki.
Art1 Ustawy czekowej – co powinno być na czeku.
Mamy wystawcę, trasata (u nas tylko bank), domicylowanie (bank może wskazać domicylianta – inny bank) oraz odbiorca.
Czeki – imienne, na zlecenie i na okaziciela.
Ror- czeki imienne.
Czek na okaziciela – przeniesienia praw przez wydanie. Czek na zlecenie - indos. A wystawia czek dla siebie.
Termin realizacji dla czeku wystawionego w jednym kraju i płatny w jednym kraju 10 dni, płatny w innym kraju 20 dni, płatny w całej Europie – 70 dni.
Jeżeli czek wystawiony 1- realizacja 10 dnia (10 dni to ustawowe minimum - bank może wydłużyć. Po wystawieniu czeku nie można odwołać – nieskuteczne. Ale bank jeżeli zna klienta, który odwołuje, odwołuje czek - bak ponosi odpowiedzialność przed sądem. Bank może odmówić po 10 dniach, jeżeli czek nie wpłynie.
Jeżeli bank odmawia zapłaty, bo nie ma środków na rachunku – osoba musi złożyć protest. Musi wziąć oświadczenie banku – do 10 dnia z ustawy (po wystawieniu). Nie można tego przekroczyć. Jeżeli osoba udała się do banku 10 dnia, ma dodatkowy dzień – na zrobienie protestu notariuszem.
Jeżeli a odmawia zapłaty czeku, postępowanie nakazowe.
Czeki antydatowane i postdatowane.
Wystawienie czeku z datą wsteczną do 10-dni.
Czek postdatowany – może by`c zrealizowany przed datą czeku. Wystawiane, gdy przypływ środków w danym terminie, po 10 dniach.
Pierwszego dnia się nie wlicza dookresu ważności.
Czeki w obrocie gospodarczym.
Ø Zakreślone z zakreśleniem ogólnym i szczególnym.
Ø Rozrachunkowe
Ø Potwierdzone
Ø Gwarantowane
Czek bankierski – podróżny- nie są to czeki w rozumieniu ustawy (czekopodobne)
Dwie linie przekreślone od lewej do prawej – zakreślenie ogólnym. Oznacza że bank będzie realizował tylko do rąk swojego stałego klienta. Zakreślenie: wystawca lub odbiorca. Może być przeniesiony na osobę D – ale wtedy musi D być stałym klientem. Wymazane lub przekreślenie tych linii jest nieskuteczne.
Stały klient –dokonuje dość znacznych operacji.
Czek z zakreśleniem szczególnym.
Bank trasata: wpisujemy nazwę banku BRE S.A. pomiędzy liniami- to jest zakreślenie szczególne. Tylko bank BRE może zrealizować czek. Chodzi o duże kwoty – czek imienny i na zlecenie (nie na okaziciela). Nie można tego przenieść indosem.
Przekreślenie ogranicza przenoszenie.
Jeżeli dysponujemy zwykłym blankietem czeku np. ROR i wpiszemy do rozrachunku, bank może tylko rozliczyć saldami.
Nikt nie może potwierdzać czeku, za wyjątkiem wystawcy. Potwierdzenie to zablokowanie środków. Blokowanie czeków in blanco.
Jedynie na ograniczony czas – bank nie może potwierdzać czeku bez ograniczenia.
Jeżeli posiadacz czeku in blanco wystawi ten czek 25 dnia, gdy potwierdzenie do 30 dni – można dochodzić przez następne 5 dni.
...
chomikSGHowy