Wyklad 1.(9.10.13) KURS WALUTOWY. SYSTEMY KURSU WALUTOWEGO. RYNEK WALUTOWY.
Kurs walutowy – ocena jednostki monetarnej waluty zagranicznej wyrażana w walucie krajowej
Systemy kursu walutowego:
I. System sztywnego kursu walutowego
a) Deprecjacja waluty krajowej (waluta zagraniczna drożeje) = prowadzi do inflacji
b) Aprecjacja waluty krajowej (waluta zagraniczna tanieje)
Bank centralny ustala tzw.kurs centralny i po nim musza być zawierane transakcje na miedzynarodowym rynku walutowym.
Kurs z miedzynarodowego rynku walutowego = najważniejszy (oficjalny) kurs!system kursu walutowego = narzedzie polityki inflacyjnej
II. System stałego kursu walutowego ( „wąż w tunelu” – kurs waha się np. +/- 10%)
Bank centralny ma obowiązek interwencji jeśli kurs (euro) przekroczy granice „tunelu” (np.10%)
Np. jeśli kurs przekroczy granice +10% to bank centralny musi zwiększyć podaż euro
III. System płynnego kursu walutowego („wąż bez tunelu”) = 100% rynku
Bank centralny nie ma obowiązku interwencji
ĆWICZENIA 1.
Budzet panstwa – obejmuje wszystkie szczeble, na których panstwo gromadzi i wydatkuje srodki publiczne. W ujeciu ekonomicznym, budzet panstw to inaczej sektor finansow publicznych.
Krzywa Laffera oraz krzywa aktywności gospodarczej
1. Stopa fiskalizmu = [dochody podatkowe (+)/dochody czynnikow produkcji (+)] * 100%
Dochody czynników produkcji – renty, procenty, płace itp.
2. Stopa fiskalizmu = dochody podatkowe/ PKB w cenach rynkowych
PKB w cenach rynkowych – dochody czynników produkcji + amortyzacja + podatki pośrednie (VAT, akcyza)
Mowimy, ze w okresie (t) mamy do czynienia w gospodarce z efektem Laffera jeżeli wzrost stopy fiskalizmu spodwodowal spadek dochodow podatkowych.
Dochody podatkowe = stopa fiskalizmu * dochody czynnikow produkcji
Gdy w gospodarce obowiązuje system płynnego kursu walutowego to zmiana poziomu tego kursu w okresie (t) zalezy od ekonomicznego wyniku bilansu płatniczego.
Wykład 2. (16.10.13) BILANS PŁATNICZY DANEJ GOSPODARKI.
Bilans płatniczy – zestawienie wszystkich transakcji miedzy dana gospodarka a innymi gospodarkami, z którymi związany jest przeplyw walut wymienialnych (miedzynarodowych)
Oficjalny bilans płatniczy robi TYLKO bank centralny danego kraju !
Struktura bilansu płatniczego
I. Bilans obrotów bieżących (z zagranicą) – w tej czesci zapisujemy te transakcje, które związane sa z handlem instrumentami realnymi
1. Bilans handlu zagranicznego – eksport i import (ujmujemy tu handel produktami – dobrami i usługami)
2. Bilans dochodow czynnikow produkcji
3. Bilans transferow
Wynik bilansu obrotow biezących pokazuje czy dana gospodarka jest kupcem/nabywcą czy tez sprzedawcą instrumentow realnych (produktow) na miedzynarodowym rynku.
Saldo B.O.B (saldo bilansu obrotow bieżących) = NAJWAŻNIEJSZY WSKAŹNIK OCENY STANU CAŁEGO BILANSU PŁATNICZEGO (najbardziej skorelowany z zestawem gospodarki)
II. Bilans obrotow kapitałowych i finansowych z zagranicą – w tej czesci umieszczamy przepływy walut wymienialnych związane z handlem instrumentami finansowymi.
1. Bilans inwestycji bezpośrednich (ujmujemy przepływy walut wymienialnych związane z checia czerpania korzyści z działalności produkcyjnej)
Np. nabycie przez zagranice duzego pakietu akcji przedsiębiorstwa krajowego
2. Bilans inwestycji portfelowych (spekulacyjnych) – tutaj umieszczamy te przepływy walut wymienialnych, które związane sa z checia czerpania korzyści z działalności czysto finansowej
Np. nabywanie obligacji/akcji (pakiet <10% - inwestycje portfelowe) (pakiet >10% - inwestycje ?)
Saldo bilansu obrotow finansowych i kapitalowych pokazuje czy wiecej walut wymienialnych wpłynęło czy wypłynęło. Saldo to informuje czy dana gospodarka jest nabywca czy tez sprzedawca instrumentow finansowych (oszczędności) na rynku miedzynarodowym.
Nabywac oszczędności = pożyczać
III. Saldo błędów i opuszczeń
IV. Wynik bilansu płatniczego = saldo BOB (+) + saldo bilansu obrotow kapitalowych i finansowych (+) – Saldo to, to inaczej zmiana poziomu rezerw walut wymienialnych gospodarki jaka zaszla w okresie (t) - w oficjalnym bilansie wynik bilansu płatniczego jest w rzeczywistości odwrotny, np.: -3,9 mln w bilansie oznacza w rzeczywistości 3,9mln (wrost nabywanych walut wymienialnych)
Wykład.3 (23.10.13) DEFICYT.
Deficyt bilansu obrotow biezących: - źródła makroekonomiczne- źródła finansowania- skutki dla gospodarki
Makroekonomicznym źródłem tego deficytu jest doprowadzenie do sytuacji w gospodarce, ze wielkość popytu krajowego (strumien produktow finalnych nabyty w okresie (t) przez podmioty krajowe) jest wiekszy od wielkość produkcji krajowej (strumień produktów finalnych wytworzony w danym okresie (t) w gospodarce).
AD (t) = C + I + G + ( Ex – I)
AD (t) – wielkosc popytu globalnegoC+I+G – wielkość popytu krajowego(Ex-I) – wielkość popytu zagranicznego (saldo bilansu zagranicznego = saldo BOB)
Proces dostosowawczy – np. jeśli rosnie import to pojawia się deficyt w BOB.
ĆWICZENIA 2. PRZEGLĄD PODSTAWOWYCH KATEGORII ANALIZY BUDŻETU PANSTWA
Budżet państwa – zestawienie dochodow i wydatkow panstwa w roku budżetowym (t)
W ekonomii budzet panstwa to caly sektor finansow publicznych tzn. budzet panstwa obejmuje wszystkie szczeble, na których panstwo gromadzi i wydatkuje srodki publiczne.
DOCHODY I PRZYCHODY PANSTWA
Przychody panstwa w roku t to wszystkie wpływy do kasy panstwa jakie mialy miejsce w roku (t).
Przychody panstwa dziela się na:1. Dochody budzetu panstwa2. Zródła finansowania deficytu budżetowego
Za podzialem przychodow panstwa na te dnie grupy stoi idea, aby wynik budzetu panstwa pokazywal faktyczny stan tego budzetu w roku (t).Miarą stanu budzetu panstwa w roku (t) jest to, ile nowego długu zaciągnęło panstwo w roku (t).
Przychody panstwa:
1. Przychody z podatkow
2. Przychody z dywidend
3. Przychody z zysku banku centralnego
4. Przychody z emisji przez panstwo skarbowych papierow wartościowych (obligacje i bony skarbowe) = przychody z zaciagania długu publicznego = przychody z nabywania przez panstwo z oszczędności
5. Przychody z prywatyzacji = ze sprzedazy elementow majatku państwowego
6. Przychody z nadwyżek budżetowych z lat ubiegłych
DOCHODY BUDŻETU PAŃSTWA i ŹRÓDŁA FINANSOWANIA DEFICYTU BUDZETOWEGO à finansują WYDATKI FINANSOWE
Kryteria oceny stanu budzetu panstwa:
1. Wynik budzetu panstwa (t)
2. Dlug publiczny na moment (t)
Wykład 4 (30.10.13) – ŹRÓDŁA FINANSOWANIA I SKUTKI DLA GOSPODARKI DEFICYTU FINANSÓW BIEŻĄCYCH.
Od jakiego poziomu deficyt jest wysoki? od 8% PKB w górę
Metody finansowania deficytu bilansu obrotów bieżących:
I. Nadwyżką w bilansie obrotów kapitałowych i finansowych uzyskaną dzięki napływowi zagranicznych inwestycji bezpośrednich (długoterminowe)
a. Bilansem przepływów kapitałowych
b. Bilansem inwestycji.
Jest to najkorzystniejsza dla gospodarki metoda.
Zalety: brak ryzyka wystąpienia skokowej deprecjacji waluty krajowej w okresach przyszłych oraz brak deprecjacji waluty krajowej w okresie bieżącym.
II. Finansowanie deficytu B.O.B. nadwyżką w bilansie obrotów kapitałowych i finansowych uzyskaną na napływie zagranicznych inwestycji portfelowych (de facto przyciąganie pożyczkodawców – emisja obligacji itp.).
Zalety: zapewnienie braku deprecjacji waluty w okresie bieżącym.
Metoda ta jest stosowana w Polsce, pomimo że jest najgorsza, ponieważ w gospodarce rodzi się ryzyko skokowej deprecjacji waluty krajowej i ryzyko kryzysu walutowego (np. Argentyna), a w konsekwencji ryzyko skokowego wzrostu stopy inflacji i rynkowych stóp procentowych, czyli stopy oszczędności w gospodarce (w okresach przyszłych).
DEPRECJACJA INFLACJA
· Nabywanie czynników produkcji za granicą
· Zaciąganie kredytów za granicą
· Kanał panicznej ucieczki od waluty krajowej
· Wypłynięcie inwestycji w bardzo krótkim okresie czasu, które musi być wystymulowane przez Bank Centralny (wydanie rezerw walutowych)
· Dlatego deficyt budżetowy jest niebezpieczny
· Prowadzi do wzrostu zadłużenia zagranicznego gospodarki (NIE DŁUGU PUBLICZNEGO!!!)
· Polska jest 15 krajem pod względem zadłużenia zagranicznego (20-krotny wzrost od 1990r.); odsuwanie deprecjacji w czasie, balon spekulacyjny
III. Finansowanie deficytu B.O.B. zmniejszeniem poziomu rezerw wymienialnych – zmniejszenie oszczędności
· Przyczynia się do deprecjacji waluty w okresie bieżącym
Alternatywa: sztywny kurs walutowy (np. w Argentynie), co jednak jest drogą do nikąd.
Wykład 5 (6.11.13) – KONCEPCJE WZROSTU GOSPODARCZEGO WE WSPÓŁCZESNEJ POLITYCE GOSPODARCZEJ
I. Popytowa koncepcja wzrostu gospodarczego – w tej koncepcji głownym źródłem wzrostu gospodarczego (wzrasta strumien wytworzonych produktow = realny PKB) jest wzrost wielkości popytu globalnego
Przykładowe instrumenty polityki gospodarczej w ramach tenj koncepcji:
1. Zwiekszenie deficytu budżetowego poprzez wzrost wydtakow budzetowych
2. Obniżenie stóp procentowych banku centralnego (prowadzi do spadku stóp % rynkowych)
Zalety: - szybko można osiągnąć efekt (wzrost gospodarczy)- koncepcja ta jest prosta w realizacji
Wady: - inflacja (towarzyszy wzrostowi gospodarczemu) jest kosztem wzrostu inne negatywne zjawiska towarzyszace wzrostowi: wzrost deficytu budzetowego, deprecjacja waluty krajowej- efekt jest krótkotrwaly (produkcja zaczyna malec przez te negatywne zjawiska w średnim/długim okresie)
II. Podażowa koncepcja wzrostu gospodarczego – nie mam
Cwiczenia 3 (6.11.13) – robiliśmy zadania obliczeniowe, wypisze tylko jakies ważniejsze rzeczy
Wydatki kasowe = wynik kasy + dochody budzetu panstwa
Wynik pierwotny – informuje jaki bylby w danym roku wynik kasowy, gdyby nie było kosztow obligu długu publicznego
Wynik ekonomiczny budzetu panstwa = (dochody kasowe + delta należności panstwa) – (wydatki kasowe + delta zobowiązań wymagalnych panstwa*)
Wynik ekonomiczny = wynik kasowy budzetu panstwa + delta należności – delta zobowiązań wymagalnych panstwa
*zmiana zobowiązań wymagalnych – zmiana zasobow panstwa z tytulu niezaplacenia za otrzymane produkty oraz niewyplacenia transferow, których wyplacenie ciążyło na panstwie
Zaleta wyniku ekonomicznego jest to, ze pokazuje calkowita zmiane długu publicznego
Deficyt ekonomiczny = delta długu publicznego = deficyt kasowy + delta zobowiązań wymagalnych panstwa
Wykład 6 (13.11.13) – nie mam
Wykład 7 (20.11.13)
Bliźniacze deficyty:
1. Wzrost deficytu ekonomicznego budzetu panstwa a skala deficytu bilansu obrotow bieżących
a) Wzrost budzetu panstwa = wzrost popytu krajowego
b) Wzrost popytu krajowego = powiekszenie nadwyżki tego popytu nad wielkość produkcji krajowej co prowadzi do wzrostu importu i w konsekwencji do wzrostu deficytu bilansu obrotow bieżących
2. Wzrost deficytu budzetu panstwa a struktura finansowania deficytu bilansu obrotow bieżących
a) Wzrost deficytu ekonomicznego przyczynia się do pogorszenia struktury finansow bieżących, bo przyczynia się do wzrostu wzrostu napływów zagranicznych inwestycji portfelowych
b) Z taka sytuacja mamy do czynienia zarówno wówczas gdy wzrost deficytu będzie finansowany oszczędnościami zagranicznymi jak i owczas, gdy finansujemy wzrost deficytu oszczędnościami krajowymi
3. Wzrost deficytu budżetowego a skutki deficytu bilansu obrotow bieżących
a) Powiekszenie skali deficytu
b) Powiekszenie skali jego finansowania
c) Im wyższy deficyt budżetowy panstwa tym bardziej niebezpieczny jest deficyt finansow bieżących.
Skutki wzrostu deficytu ekonomicznego budzetu panstwa dla gospodarki
1. Skutki związane z tym, ze wzrost deficytu powieksza wielkość popytu globalnego
Deficyt ekonomiczny i budzet panstwa rosną à AD (t) rosnie à AD(t)/PKB ceny rynk. Rosnie à albo deficyt BOB rosnie albo stopa inflacji rosnie
2. Skutki związane z koniecznością sfinansowania wzrostu deficytu budżetowego
a) Finansowanie wzrostu deficytu ekonomicznego oszczędnościami krajowymideficyt ekonomiczny i budzet panstwa rośnie à albo wzrost rynkowych stóp% (czyli ceny oszczędności w gospodarce) albo efekt wypierania
W danej gospodarce mamy do czyniania z efektem wypierania, jeżeli wzrost deficytu budzetu panstwa spowodowal, ze przedsiębiorstwa maja do dyspozycji mniej oszczędności krajowych niż miałyby gdyby wzrost deficytu nie nastapil.
b) Skutki finansowania wzrostu deficytu oszczędnościami zagranicznymi
Ćwiczenia 4 (20.11.13) – zadania obliczeniowe
Wykład (27.11.13) – nie mam
Wykład (04.12.13) RYNEK PRACY
Placa ekonomiczna – lączy wydatek jaki musi mieć przedsiębiorstwo w okresie (t) w związku z zatrudnieniem pracowników.
Składają się na nia:
1. Kwota, która otrzymuje bezpośrednio pracownik
2. Podatek dochodwy od pracy (18.32%)
3. Obowiązkowe składki na roznego rodzaju ubezpieczenia społeczne
Klin podatkowy – Relacja tej czesci ekonomicznej, która nie trafia do pracodawcy do czesci, która trafia do pracownika
Sila robocza – wszystkie osoby, które biora pod uwage możliwość podjecia pracy
Kategorie faktyczne na rynku pracy:
1. Zatrudnieni – osoby przeznaczające czas na generowanie placy
2. Bezrobotni – osoby, które nie pracuja, ale sa w sile roboczej tzn.biora pod uwage możliwości podjecia pracy (aktywnie poszukują pracy)
Zatrudnieni + bezrobotni = sila robocza
Stopa bezrobocia = (bezrobotni/sila robocza) * 100%
Ćwiczenia (4.12.13)
Metody liczenia stopy bezrobocia:
1. Stopa bezrobocia liczona metoda rejestracyjna (bezrobotni zarejestrowani w urzedzie pracy)
2....
SGH-owy