PEDAGOGIKA CZASU WOLNEGO
10 wykładów
Zaliczenie: test z pytaniami zamkniętymi i otwartymi + praca pisemna: scenariusz zajęć wolnoczasowych (dla dzieci, młodzieży, osób starszych).
Temat: Charakterystyka pedagogiki jako nauki o wychowaniu.
1. Wymień modele kreowania pedagogiki jako nauki, a następnie wskaż ich główne założenia.
Trzy modele kreowania pedagogiki:
· scjentystyczny- uściślanie pojęć pedagogicznych w celu nadania im wyraźnych, empirycznych kryteriów stosowalności dzięki matematyzacji i zastosowaniu pomiary pedagogicznego.
pedagogika empiryczna
· hermeneutyczny- zmierza do uchwycenia tego wszystkiego, co tkwi w doświadczeniu wewnętrznym jednostki, poprzez odwoływanie się do metod introspekcji, autobiografii, empatii itp.
pedagogika hermeneutyczna
· prakseologiczny- zmierza do zwiększenia skuteczności działań pedagogicznych poprzez zwiększenie stopnia określoności celów, działań i warunków.
pedagogika praktyczna
2. Co jest zasadniczym przedmiotem zainteresowania pedagogiki, a następnie wymień i scharakteryzuj zadania i funkcje tej dyscypliny naukowej.
Przedmiot pedagogiki- wychowanie człowieka w każdym wieku.
Na przedmiot zainteresowań współczesnej pedagogiki składają się:
§ wychowanie i kształcenie instytucjonalne i intencjonalnie organizowane
§ wychowanie i kształcenie spontaniczne, występujące w warunkach naturalnych w toku życia społecznego
§ samokształtowanie człowieka
§ rozwój człowieka w ciągu całego życia
Zadania pedagogiki podstawowe:
§ wyposażyć tych, którzy zajmują się organizacją procesów wychowawczych i dydaktycznych w wiedzę o skuteczności różnego rodzaju zabiegów.
Zadania pedagogiki szczegółowe:
§ określenie ideałów i celów wychowania
§ diagnozowanie rzeczywistości wychowawczej
§ wyjaśnianie procesów, zjawisk i mechanizmów wychowania
§ gromadzenie, sprawdzanie i systematyzacja wiedzy o działalności wychowawczej
§ badanie skuteczności oddziaływań wychowawczych
Funkcje pedagogiki:
§ diagnostyczna- dostarczanie wiedzy o rzeczywistości wychowawczej
§ psychologiczna- twierdzenia pedagogiki mogą wywierać pewien wpływ na poglądy, postawy, przekonania i zachowania ludzi
§ prewidystyczna- jeżeli pedagogika ma wypełniać rolę usługową w stosunku do praktyki, musi dążyć do budowania sądów o zależnościach.
§ techniczna- pedagogika winna dostarczać opisów działań pozwalających realizować zamierzone cele
3. Wymień nauki współdziałające z pedagogiką, kierując się koncepcją Stefana Kunowskiego.
Nauki pedagogiczne:
§ historia wychowania
§ psychologia wychowania
§ socjologia wychowania
§ biologia wychowania
§ antropologia wychowania
§ kulturologia wychowania
§ teologia wychowania
Nauki wspomagające pedagogikę:
§ historia
§ filozofia
§ psychologia
§ socjologia
§ biologia
§ antropologia
§ kulturologia
§ teologia
Nauki współdziałające z pedagogiką:
§ realne
- higiena
- demografia
- ekonomika
§ formalne
- logika
- prakseologia
- cybernetyka
§ aksjologiczne- wartościujące
4. Do jakich nauk należy pedagogika i dlaczego?
§ nauka humanistyczna
§ nauka społeczna
§ nauka empiryczna
§ nauka praktyczna
§ nauka teoretyczna
§ nauka ideologiczna
5. Jakie działy zostały wyodrębnione w dorobku współczesnej pedagogiki?
Cztery działy współczesnej pedagogiki:
§ praktyczna lub empiryczna- zbieranie i opracowywanie doświadczeń wychowawczych
§ opisowa lub eksperymentalna-uogólnianie doświadczeń i eksperymentów wychowawczych
§ normatywna- ustalanie wartości, celów, ideałów i norm wychowawczych
§ teoretyczna czyli ogólna- wypracowanie jednolitej teorii wychowania człowieka
6. Dokonaj podziału nauk pedagogicznych według kryteriów przyjętych przez Stanisława Kawulę, a następnie wymień co najmniej trzy dziedziny w każdym wybranym kryterium.
Siedem kryteriów (umieć 3 najistotniejsze)
§ kryterium celu
- teoria nauczania
- teoria wychowania
§ kryterium metodologiczne
- pedagogika ogólna
- pedagogika społeczna
§ kryterium instytucjonalne*
- pedagogika przedszkolna
- pedagogika szkolna
- pedagogika domu kultury
- pedagogika domu dziecka
§ kryterium rozwojowe*
- pedagogika (0-12 lat)
- hebagogika (13-18 lat, młodzieńczość)
- andragogika (18-67 lat, dorosłość)
- gerontopedagogika (67+)
§ kryterium dziedzin działalności
§ kryterium dewiacji i defektów rozwojowych człowieka*
- digofrenopedagogika- dzieci niepełnosprawne intelektualnie
- surdopedagogika- dzieci głuchonieme
- tyflopedagogika- dzieci niewidome
- rewalidacyjna- dzieci chore
- resocjalizacja- dzieci z problemami
- penitencjarna- osoby w więzieniu
§ kryterium problemowe
- pedeutologia- kształcenie nauczycieli
Temat: Tworzenie się pedagogiki czasu wolnego.
1. Przedstaw interpretację czasu wolnego na przestrzeni dziejów
- Arystoteles:
„Wolny czas nie jest końcem pracy, to praca jest końcem czasu wolnego, który powinien być poświęcany sztuce, nauce i filozofii”.
- Denis Diderot:
„Domagam się szkoły, która posiada boisko, ogród, miejsca przystosowane do czynnego wypoczynku i rozrywki po pracy umysłowej dzieci i młodzieży”.
- John Locke:
„W wolnym czasie ujawnia się temperament człowieka i jego skłonności”.
Termin czasu wolnego kształtował się jako przeciwstawny pojęciu pracy. Tak było do przełomu XIX i XX wieku, kiedy proletariat rozpoczął walkę o czas wolny. Od tego momentu mówi się o genezie czasu wolnego.
Wzrost czasu wolnego przestaje być traktowany jako wzrost konkurencyjny wobec zadań zwiększania produkcji, a coraz bardziej rozpatruje się go w kategoriach niezbędnej potrzeby człowieka i integralnego czynnika podnoszenia społecznej wydajności pracy i wzbogacania jakości życia.
2. Wyjaśnij, dlaczego czas wolny jest ważnym elementem jakości życia.
Zachowania i czynności w czasie wolnym są dla człowieka źródłem przyjemności. Człowiek dobrowolnie i swobodnie robi to, co chce i rozwija swoje zainteresowania, co ma wpływ na jego samopoczucie, a w konsekwencji poprawia jakość życia.
3. Podaj co najmniej trzy wybrane definicje czasu wolnego.
§ „Czas wolny obejmuje wszystkie zajęcia, którym jednostka może oddawać się z własnej chęci bądź dla odpoczynku, rozrywki, rozszerzenia swych wiadomości lub dla bezinteresownego kształcenia się czy dobrowolnego udziału w życiu społecznym poza obowiązkami zawodowymi, rodzinnymi i społecznymi”. (J. Dumazedier)
§ „Czas wolny to część budżetu czasu, która nie jest zajęta przez pracę zarobkową, normalną i dodatkową, przez sen, posiłki czy stałe obowiązki rodzinne lub inną aktywność”. (A. Kamiński)
§ „Czas wolny to czas, który służy regeneracji sił zużywanych na pracę, poszerzenie wiedzy ogólnej i zawodowej, życie rodzinne, wychowanie dzieci, osobiste zainteresowania, potrzeby kulturalne, udział w życiu publicznym”. (W. Daniecki)
4. Dlaczego w globalnej fazie rozwoju gospodarczego następuje redystrybucja czasu?
Następuje zmiana na rynku pracy; stwarzają się nowe miejsca pracy. Pracodawcy szukają taniej siły roboczej i miejsca, gdzie koszty produkcji są mniejsze.
Zmienia się czas pracy „od” „do” ( mogą to być różne godziny w poszczególnych dniach).
Niebywały pęd życia; dużo rodzajów umów o pracę, praca w domu.
5. Wymień funkcje społeczno-wychowawcze czasu wolnego oraz krótko je scharakteryzuj.
Funkcje wg M. Winiarskiego:
§ kreatywna- zaspokajanie potrzeb samorealizacji jednostki
§ rekreacyjna- organizowanie wypoczynku (zabawa, rozrywka)
§ kształcąca- rozwijanie zainteresowań nauką i techniką
§ opiekuńcza- tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb
§ ...
cllaudiiee