2_Pedy_2011.pdf

Morfologia pêdów wegetatywnych roœlin drzewiastych

w okresie zimowym

& Ile pêdów i jakie gatunki powinien obejmowaæ zbiór?

Zbiór pêdów powinien obejmowaæ 30 gatunków drzew i krzewów liœciastych, w stanie bezlistnym.

Do zbioru nale¿y wybieraæ g³ównie gatunki leœne.

Korzystaj¹c z podanej literatury opracuj samodzielnie zadania na kolejnych stronach oraz wykonaj zbiór pêdów

wg. poni¿szych zaleceñ.

Jak zbieraæ pêdy i przygotowaæ arkusz?

Pêdy powinny mieæ d³ugoœæ ok. 25-30 cm.

Ka¿dy pêd nale¿y przymocowaæ do kartonu formatu A4, najlepiej przyklejaj¹c przy pomocy cienkich

pasków papieru. Mo¿na umieœciæ kilka pêdów na jednym arkuszu, szczególnie w przypadku gatunków

blisko spokrewnionych, np. z jednego rodzaju.

Jak opisaæ przedni¹ stronê arkusza?

Ka¿dy arkusz nale¿y opisaæ podaj¹c poprawn¹ i pe³n¹ botaniczn¹ nazw¹ dwucz³onow¹ (rodzajow¹ i

gatunkow¹) oraz przynale¿noœæ danego gatunku do rodziny. Obowi¹zuj¹ce s¹ nazwy polskie i

³aciñskie wg. Krytycznej listy roœlin naczyniowych Polski ,Mirek Z, Piêkoœ-Mirkowa H., Zaj¹c A., Zaj¹c

M. dostêpnej tak¿e online pod adresem http://info.botany.pl/czek/check.htm.

Jak opisaæ tyln¹ stron¹ arkusza?

Dla ka¿dego gatunku nale¿y opracowaæ charakterystykê morfologii obejmuj¹c¹:

typ wzrostu

- uk³ad p¹ków na pêdzie i dywergencjê

- typ i cechy charakterystyczne p¹ków

- inne cechy charakterystyczne pêdów wystêpuj¹ce w zale¿noœci od gatunku (krótkopêdy, blizny

liœciowe, peryderma, przetchlinki, ciernie, kolce, rdzeñ pêdu itp.)

Opisy obejmuj¹ce powy¿sze elementy nale¿y umieœciæ na spodniej stronie arkusza.

Jak z arkuszy stworzyæ zbiór?

Do arkuszy z pêdami i opisami, nale¿y dodaæ stronê tytu³ow¹, zwieraj¹c¹ imiê i nazwisko autora,

kierunek studiów, rok akademicki oraz wykaz pêdów umieszczonych w zbiorze.

Arkusze nale¿y zapakowaæ do kartonowej teczki lub pude³ka formatu A4.

Uwaga : nie nale¿y umieszczaæ arkuszy w foliowych "koszulkach" do przechowywania dokumentów

ani wpinaæ do segregatorów biurowych .

Na czym polega zaliczenie z pêdów roœlin drzewiastych w stanie bezlistnym?

Zaliczenie zazwyczaj jest ustne. Polega na sprawdzeniu poprawnoœci oznaczenia zamieszczonych w

zbiorze pêdów a tak¿e obejmuje sprawdzenie znajomoœci i rozumienia zagadnieñ ogólnych dot.

morfologii pêdów bezlistnych tj. filotaksja czyli uk³ady p¹ków na ³odydze,dywergencja, budowa i

rodzaje p¹ków, typy wzrostu, sposoby rozga³êziania, modyfikacje pêdów.

Kiedy mo¿na zaliczyæ pêdy bezlistne?

Zaliczaæ mo¿na podczas ka¿dych æwiczeñ z botaniki leœnej poczynaj¹c od trzeciego zjazdu

zg³aszaj¹c siê na pocz¹tku zajêæ do osoby prowadz¹cej.

Literatura

Podstawowa:

1. Strasburger E. i inni. Botanika. 1972. PWRiL.

2. Szweykowska A., Szweykowski J. - Botanika cz. I. Morfologia. 2004.PWN.

3. Koœcielny S., Sêkowski B. Drzewa i krzewy - klucze do oznaczania. 1971. PWRiL.

4. Godet Jean-Denis - Pêdy i p¹ki, rozpoznawanie drzew i krzewów w okresie spoczynku. 1998.

Multico, Warszawa.

Dla zainteresowanych rozwiniêciem tematu:

1. Tomanek J. Botanika leœna. 1998, wyd. VI. PWRiL.

2. Hejnowicz Z. Anatomia rozwojowa drzew. 1973. PWN.

3. Gorczyñski T. (red.) - Æwiczenia z botaniki. PWN. 1987.

4. Szymanowski T. Rozpoznawanie drzew i krzewów ozdobnych w stanie bezlistnym. 1974. PWRiL.

Materia³y dydaktyczne opracowane przez zespó³ pracowników Samodzielnego Zak³adu Botaniki Leœnej, Wydzia³ Leœny SGGW w Warszawie

Pêdy wegetatywne roœlin drzewiastych

w okresie zimowym

Pêdy roœlin drzewiastych w okresie zimowym

Pêd roczny z fragmentem pêdu dwuletniego na przyk³adzie kasztanowca bia³ego - Aesculus

hippocastanum (kasztanowcowate - Hippocastanaceae ).

Narysuj i wprowadŸ objaœnienia: pêd roczny, pêd dwuletni, granica przyrostu rocznego, ³odyga, wêze³,

miêdzywêŸle, przetchlinki, p¹k szczytowy, p¹k pachwinowy, p¹k œpi¹cy, blizna liœciowa, œlady po wi¹zkach

przewodz¹cych.

Pêd roczny drzewa iglastego na przyk³adzie cisa pospolitego - Taxus baccata (cisowate -

Taxaceae).

Materia³y dydaktyczne opracowane przez zespó³ pracowników Samodzielnego Zak³adu Botaniki Leœnej, Wydzia³ Leœny SGGW w Warszawie

Sposoby rozga³êziania siê pêdów

Schemat rozga³êzienia dychotomicznegi i rozga³êzienia bocznego.

Rozga³êzienia letnie (przedwczesne) na przyk³adzie kruszyny pospolitej - Frangula alnus

(= Rhamnus frangula ) (szak³akowate - Rhamnaceae ).

D³ugopêdy i krótkopêdy

Pêdy wyd³u¿one i skrócone u buka pospolitego - Fagus sylvatica (bukowate - Fagaceae ).

Materia³y dydaktyczne opracowane przez zespó³ pracowników Samodzielnego Zak³adu Botaniki Leœnej, Wydzia³ Leœny SGGW w Warszawie

Pêdy wyd³u¿one i skrócone u sosny zwyczajnej - Pinus sylvestris i modrzewia - Larix sp.

(sosnowate - Pinaceae).

1. Fragment d³ugopêdu sosny. WprowadŸ objaœnienia: d³ugopêd, liœcie ³uskowate, pochewka z b³onkowatych

³usek, ig³y na krótkopêdzie.

2. Narysuj pêd roczny z fragmentem pêdu dwuletniego modrzewia. WprowadŸ objaœnienia: pêd roczny, pêd

dwuletni, krótkopêd z wieloletnim przyrostem, p¹k szczytowy d³ugopêdu, p¹k szczytowy krótkopêdu, p¹ki

boczne d³ugopêdu.

krótkopêd modrzewia

nieco powiêkszony

Materia³y dydaktyczne opracowane przez zespó³ pracowników Samodzielnego Zak³adu Botaniki Leœnej, Wydzia³ Leœny SGGW w Warszawie

£odyga

Budowa morfologiczna ³odygi na przyk³adzie wybranych gatunków roœlin drzewiastych:

Ligustr pospolity - Ligustrum vulgare (oliwkowate - Oleaceae ),

trzmielina brodawkowata - Euonymus verrucosus i trzmielina pospolita - Euonymus

europaeus (trzmielinowate - Celastraceae ),

dereñ œwidwa - Cornus sanguinea (dereniowate - Cornaceae ) ,

czeremcha pospolita - Padus avium (ró¿owate - Rosaceae ).

Przekszta³cenia pêdów

Pêdy pn¹ce na przyk³adzie winobluszczu - Parthenocissus sp. (winoroœlowate - Vitaceae ).

Ciernie i kolce na przyk³adzie:

g³ogu - Crataegus sp .,

gruszy pospolitej - Pyrus pyraster ,

ró¿y - Rosa sp . (ró¿owate - Rosaceae ),

berberysu pospolitego - Berberis vulgaris (berberysowate - Berberidaceae ),

robinii akacjowej - Robinia pseudoacacia (motylkowate - Fabaceae ).

Materia³y dydaktyczne opracowane przez zespó³ pracowników Samodzielnego Zak³adu Botaniki Leœnej, Wydzia³ Leœny SGGW w Warszawie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: