Lwowska szkoła historycznazwana także środowiskiem lwowskim lub szkołą Askenazego. Szkoła ta nie wypracowała żadnego nurtu w polskiej historiografii. Badacze zajmowali się najczęściej krytyką źródeł historycznych oraz ich opracowywaniem naukowym. Dzięki szkole lwowskiej założone zostało pod koniec lat 80. XIX w. Towarzystwo Historyczne oraz Kwartalnik Historyczny. Najważniejszymi przedstawicielami środowiska lwowskiego byli Szymon Askenazy, Oswald Balzer, Tadeusz Wojciechowski, Ksawery Liske i Ludwik Finkel. Patrz także: Historiografia; Krakowska szkoła historyczna; Warszawska szkoła historyczna.
Oswald Marian Balzer (ur. 23 stycznia 1858 w Chodorowie, zm. 11 stycznia 1933 we Lwowie) – polski historyk ustroju i prawa polskiego.
Życie i działalność
Urodził się w rodzinie austriackiego urzędnika Franza Balzera i Antoniny z domu Kloss. Edukację rozpoczął, w wieku 6 lat, w szkole ludowej w Chodorowie; naukę kontynuował w Cesarsko-Królewskiej Szkole Wzorowej Rzymsko-Katolickiej we Lwowie. Po jej ukończeniu podjął dalszą edukację w III Cesarsko-Królewskim Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie. Po uzyskaniu matury w 1878 roku, rozpoczął studia na Wydziale Prawnym Uniwersytetu we Lwowie. Czwarty rok studiów odbył na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie zetknął się z Michałem Bobrzyńskim, Stanisławem Smolką i Władysławem Abrahamem. W listopadzie 1883 r. uzyskał stypendium na uzupełniające studia w Berlinie. Balzer habilitował się w 1885 roku na Uniwersytecie we Lwowie na podstawie pracy "Geneza Trybunału Koronnego". W dniu 4 lutego 1885 r. wygłosił wykład habilitacyjny Sądy kapturowe w Polsce. W semetrze letnim 1885 r. rozpoczłął prowadzenie wykladów na Uniwersytecie Lwowskim, w charakterze docenta prawa prywatnego polskiego. W 1887 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie pracował w latach 1887–1933. W 1890 roku został profesorem zwyczajnym prawa polskiego prywatnego i historii prawa polskiego[1].
W 1891 roku został dyrektorem Archiwum Krajowego Aktów Grodzkich i Ziemskich we Lwowie. W latach 1895-1896 pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Lwowskiego.
W 1902 roku reprezentował rząd Galicji w słynnym sporze pomiędzy Galicją a Węgrami o Morskie Oko w Tatrach. Rozprawa ta miała miejsce przed sądem polubownym w Grazu. Wspierany przez wiele wybitnych osobistości tego okresu, w tym hr. Władysława Zamoyskiego właściciela między innymi dóbr zakopiańskich, dra Aleksandra Mniszek-Tchorznickiego z Sanoka jako sędziego i przewodniczącego delegacji[2]. Balzer wygrał ten proces i doprowadził do ustanowienia granicy w Tatrach pomiędzy Galicją a Węgrami zgodnej z oczekiwaniami społeczeństwa polskiego. Granica w ustanowionym wtedy przebiegu obowiązuje do dzisiaj.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zabierał głos między innymi w sprawie godła Polski, nazwy dla polskiej waluty (był zwolennikiem złotego) oraz bronił określenia Rzeczpospolita Polska.
Nie należał do stronnictw politycznych. W krytycznym sierpniu 1920 Rada Obrony Państwa zaproponowała mu funkcję prezesa Trybunału Obrony Państwa. W 1921 jako pierwszy przedstawiciel nauki odznaczony został Orderem Orła Białego.
Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
W 1902 roku wraz z Aleksandrem Mniszek-Tchorznickim otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka - za skuteczną obronę polskich interesów i wygranie procesu z Węgrami w sporze o Morskie Oko[3] (ciekawostką przy tym jest fakt, że obaj mieli urodziny tego samego dnia miesiąca, a Mniszek-Tchorznicki był starszy od Balzera o osiem lat). W uznaniu jego zasług jego imieniem nazwano drogę z Zakopanego do Morskiego Oka. Jest również patronem I Liceum Ogólnokształcącego w Zakopanem. Uczniem profesora był m.in. późniejszy prof. Przemysław Dąbkowski. W grudniu 1929 otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Lwowa[4]
Dorobek naukowy
· Kancelarye i akta grodzkie w wieku XVIII (1882) (w bibliotece cyfrowej: [1])
· Geneza Trybunału Koronnego (1886) (w bibliotece cyfrowej: [2])
· Regestr złoczyńców grodu sanockiego: 1554-1638 (1891) (w bibliotece cyfrowej: [3])
· Walka o Tron krakowski w latach 1202-1210/11 (1894) (w bibliotece cyfrowej: [4])
· Genealogia Piastów (1895) (w bibliotece cyfrowej: [5])
· O następstwie tronu w Polsce (1897) (w bibliotece cyfrowej: [6])
· Historia ustroju Austrii w zarysie (1899) (w bibliotece cyfrowej: [7])
· O zadrudze słowiańskiej (1899)
· Z powodu nowego zarysu historii ustroju Polski (1906)
· O Morskie Oko. Wywód praw polskich przed sądem polubownym w Gradcu (Grazu)] (1906) (w bibliotece cyfrowej: [8])
· O kilku kwestiach spornych z historii ustroju Polski (1907)
· Państwo polskie w pierwszym siedemdziesięcioleciu XIV i XVI wieku (1907)
· Skartabelat w ustroju szlachectwa polskiego (1911)
· Stolice Polski 963-1138 (1916) (w bibliotece cyfrowej: [9])
· Skarbiec i Archiwum koronne w dobie przedjagiellońskiej] (1917) (w bibliotece cyfrowej: [10])
· Królestwo Polskie 1295-1370, t. I-III (1919-1920) (w bibliotece cyfrowej: [11])
· Narzaz w systemie danin książęcych pierwotnej Polski (1928)
· Corpus iuris Polonici 1506-1522, t. III oraz cz. I tomu IV obejmująca lata 1523-1534 (1906; 1910)
· Porządek sądów i spraw prawa ormiańskiego z r. 1604 (1912) (w bibliotece cyfrowej: [12])
· Przegląd palatynów polskich w czasie panowania Piastów, w: Pisma pośmiertne, t. III (1937)
Uznanie świata naukowego
Był założycielem (1901) i długoletnim prezesem Towarzystwa Naukowego we Lwowie, członkiem kilkudziesięciu polskich i zagranicznych instytucji naukowych, m.in. Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, Akademii Umiejętności w Pradze, Petersburgu, Sofii, Zagrzebiu, Towarzystwa Naukowego w Warszawie, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Wilnie, Przemyślu.
Pięć uniwersytetów nadało mu doktorat honorowy:
· Uniwersytet Lwowski w 1903
· Uniwersytet Karola w Pradze w 1909
· Uniwersytet Warszawski w 1921
· Uniwersytet Poznański w 1926
· Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie w 1928.
Noane