Krzysztof Szymanek Krzysztof A. Wieczorek Andrzej S. Wójcik - Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w badaniu argumentów.pdf

(7572 KB) Pobierz
Krzysztof
Szymanek
Krzysztof A.
Wieczorek
Andrzej S.
Wójcik
Sztuka
argumentacji
f
1
WYDAWNICTWO
NAUKOWE
PWN
Krzysztof
Szym anek
Krzysztof A .
W ieczorek
A ndrzej S.
W ójcik
Sztuka
argumentacji
f
Ćwiczenia
w badaniu argumentów
SPIS RZEC
Wstęp
CZĘŚĆ I. Podstawowe zagadnienia .........................................................
Rozdział 1. Wypowiedź argumentacyjna. Argument ....................................
Rozdział 2. Standaryzacja argumentu ............................................................
Rozdział 3. Diagram argumentu. Podargum ent.............................................
Rozdział 4. Materialna poprawność argumentu .............................................
Rozdział 5. Związek między przesłankami a konkluzją. Część pierwsza:
argumenty dedukcyjne ................................................................
Rozdział 6. Związek między przesłankami a konkluzją. Część druga:
argumenty niededukcyjne ............................................................
CZĘŚĆ II. Wybrane problemy argumentacji ................................................
Rozdział 7. Interpretacja przesłanek i konkluzji ...........................................
Rozdział 8. Argument z autorytetu ................................................................
Rozdział 9. Argument
ad hominem
................................................................
Rozdział 10. Argument z podobieństw a.........................................................
Rozdział 11. Zdania statystyczne w argumentacji .........................................
Dodatek. Elementy logiki formalnej — wynikanie logiczne ........................
Rozwiązania wybranych zadań ........................................................................
7
9
9
15
21
27
33
43
61
61
67
73
80
90
107
135
WSTĘP
Ćwiczenia w badaniu argumentów
mają stanowić odpowiedź na rosnące
w naszym kraju zainteresowanie sztuką argumentacji. Zainteresowanie to znajduje
swój wyraz na rynku wydawniczym w postaci dużej liczby tytułów z dziedziny
retoryki, erystyki, negocjacji, reklamy, propagandy, a także we wprowadzaniu
elementów teorii argumentacji do programu szkół średnich i wyższych. Powód
zainteresowania argumentacją jest prosty — jest ona obecna na każdym poziomie
życia społecznego: w parlamencie, na sali sądowej, w pracowniach uczonych, ale też
na targowisku, w gospodzie, w gronie rodziny czy na spotkaniu towarzyskim.
Odwoływanie się do dialogu i argumentacji przy wszelkiego rodzaju uzgodnieniach,
wspólnym podejmowaniu decyzji, rozstrzyganiu sporów, to standard akceptowany
nawet wśród ludów nisko cywilizowanych. Nasze życie społeczne upływa wśród
nieustannych kontrowersji i konfliktów, prawdziwych wojen toczonych przez
zwolenników najrozmaitszych poglądów, koncepcji, pomysłów, ideologii, w których
to wojnach bronią są na szczęście tylko słowa. W demokracji swobodny przepływ
opinii należy do najpilniej strzeżonych pryncypiów życia społeczno-politycznego.
Działający w dobrej wierze krzewiciel racjonalnie ugruntowanych idei cieszy się
identycznym prawem publicznej wypowiedzi, jak pozbawiony skrupułów manipula­
tor. Jeśli utrzymuje się względna równowaga i nie dochodzi do zachwiania
podstawami porządku społecznego, to dzieje się tak na skutek tego, że — mówiąc
w największym uproszczeniu — istnieje nie tylko swoboda argumentowania, ale
również swoboda w
ocenianiu
argumentów i swoboda
kontrargumentowania.
Na
placu boju ostają się jedynie te idee, które przetrwały ogień wszechstronnej krytyki,
obnażającej ich słabe punkty. Okazuje się, że — paradoksalnie — pełna wolność
słowa gwarantowana nawet notorycznym kłamcom stanowi skuteczniejszą zaporę
przed fałszem, niż „bezstronne” selekcjonowanie przez odpowiednie władze
poglądów puszczanych w społeczny obieg. Doświadczenia końca XX wieku
pokazały, jak w obliczu pojawiającej się na horyzoncie wolności słowa uprzedni
rzecznicy totalnego zakłamania w mgnieniu oka nie tylko porzucają swoje poglądy,
ale nawet zapominają, że im kiedykolwiek hołdowali.
Umiejętność badania argumentów to nie tylko zapora przed wynaturzeniami
życia społecznego, to również niezbywalne narzędzie każdego, kto pragnie adekwat­
nie postrzegać zjawiska naszego coraz bardziej skomplikowanego świata. Kto chce
wiedzieć coś pewnego, musi umieć odróżnić rzetelne uzasadnienie twierdzenia od
pokrętnej, choć przekonującej sofistyki, a do tego niezbędna jest umiejętność
prowadzenia swoich myśli w sposób uporządkowany i celowy, bycie przygotowa­
nym na pułapki zastawione nie tylko przez przebiegłych manipulatorów lecz także
przez swoje własne utrwalone nawyki myślowe, brak wprawy czy brak należytego
krytycyzmu.
8 Wstęp
Ćwiczenia w badaniu argumentów,
które Czytelnik trzyma w ręku, mają służyć
zaprawianiu się w krytycznym myśleniu. Krok po kroku przedstawia się tu zasady
analizy argumentów i ich poprawnej oceny. Autorzy pragną, by
Ćwiczenia
dawały
wiedzę pozwalającą nie tylko na wykrycie usterki argumentu, lecz również nazwanie
jej i zrozumienie, na czym ona polega.
Umiejętność badania argumentów to swojego rodzaju sztuka — nie ma tu
ścisłych i jednoznacznych, możliwych do mechanicznego zastosowania reguł.
Potrzebna jest wprawdzie znajomość pewnych kanonów, ale pierwszorzędne
znaczenie ma trening rozwijający zdolność stosowania tych kanonów w praktyce.
Treningowi temu służy odpowiedni dobór materiału. W
Ćwiczeniach
Czytelnik
otrzyma do rozpatrzenia kilkaset przykładów i zadań, wśród których znajdzie
omówienia ponad 200 argumentów. W pierwszej części nauczy się najogólniejszych
zasad rozbioru i oceny argumentów. Druga część poświęcona jest niektórym
szczególnie ważnym problemom teorii argumentacji. Dzięki przerobieniu zadań
Czytelnik będzie w stanie nie tylko trafnie wychwytywać najważniejsze błędy i luki
w argumentacji, ale i udoskonali zapewne swoją umiejętność argumentowania,
wykształci pewną rutynę w formułowaniu i ocenie argumentów, szczególnie
przydatną w dyskusji „na żywo” czy też debacie publicznej.
Niniejszy zbiór ćwiczeń można traktować jako uzupełnienie książki Krzysztofa
Szymanka
Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny
(Wydawnictwo Naukowe
PWN, 2001). Aczkolwiek pozycja ta nie jest niezbędna w przyswojeniu sobie
zawartych w nim wiadomości, stanowi ona cenne uzupełnienie i rozwinięcie
prezentowanych zagadnień, i to zarówno od strony teoretycznej jak i praktycznej.
Dlatego zachęcamy zainteresowanego argumentacją Czytelnika do jej lektury.
Uwagi dotyczące książki można przesyłać do autorów na adres:
argumentacja @op.pl
*
*
*
Autorzy pragną złożyć specjalne podziękowanie Pani Redaktor Ewie Szlesiń-
skiej-Ziach za Jej inwencję, kompetentne wsparcie i zachętę, dzięki którym ukazuje
się niniejsza książka.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin