174. Autonomiczna kontrola relaksu.
175. Część współczulna układu autonomicznego.
Zwana inaczej sympatyczną. Jest to sieć neuronów, która przygotowuje narządy wewnętrzne do wydatkowania energii. Składa się z dwóch łańcuchów zwojów ciągnących się wzdłóż rdzenia kręgowego, i połączonych z nim wiązkami aksonów. Znajdują się na wysokości środkowej rdzenia (segmenty piersiowe i lędźwiowe). Nasilają aktywność oddechową, podwyższają tętno i hamują procesy trawienne. Nerwy działają ze sobą w sposób skoordynowany, czasem jakaś część może być bardziej pobudzona. Wydzielaja głównie neuroprzekaźnik noradrenalinę.
Gruczoły potowe, nadnercza, wątroba, mięśnie obkurczające naczynia krwionośne i mięśnie prostujące włosy na skórze- nerwiane są wyłącznie przez układ współczulny.
176. Część przywspółczulna układu autonomicznego.
Zwany parasympatycznym lub czaszkowo- krzyżowym (składa się z nerwów wychodzących z części czaszkowej i krzyżowej). Długie przedzwojowe aksony kończą się na zwojach przywspółczulnych(niedaleko narządów), skąd wychodzą krótsze włókna zazwojowe i unerwiają docelowe narządy wydzielając neuroprzekaźnik acetylocholinę. Steruje wegetatywną, niezwiązaną z reagowaniem na zagrożenie, aktywnością narządów wewnętrznych.
177. Receptory cholinergiczne.
Białka błonowe rozpoznające cząsteczkę acetylocholiny, ze względu na budowę i mechanizm przekazywania sygnału. Dzielone na dwie klasy, których tradycyjne nazwy pochodzą od działających na nie agonistów:
1) nikotynowe, będące kanałami sodowymi bramkowanymi przez acetylocholinę, występujące w → płytkach motorycznych(mięśniowe) oraz w obrębie układu nerwowego, m.in. w zwojach układu autonomicznego (neuronalne), wpływa na zwiększenie wydzielania dopaminy.
2) muskarynowe, każdy receptor muskarynowy zbudowany jest z pojedynczego hydrofobowego białka, rodzaje:
M1 − depolaryzacja w zwojach układu autonomicznego i pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego (przypuszczalny wpływ na procesy zapamiętywania), skurcz mięśni gładkich przewodu pokarmowego oraz wzrost wydzielania soku żołądkowego;
M2 − skrócenie trwania potencjału czynnościowego oraz ujemny efekt dromotropowy (zwolnienie przewodzenia)
M3 − zwiększenie wydzielania gruczołów takich jak ślinianki, gruczoły potowe czy oskrzelowe; skurcz mięśni gładkich przy równoczesnym wzroście wydzielania tlenku azotu(II), który w efekcie powoduje rozszerzenie naczyń.
178.Receptory adrenergiczne.
Grupa receptorów zlokalizowanych na błonach komórkowych, których pobudzenie w organizmie przez adrenalinę lub inną aminę katecholową wiąże się z regulacją aktywności istotnych dla funkcjonowania komórki układów enzymatycznych. Receptory te związane są z częścią współczulną autonomicznego układu nerwowego. Rodzaje:
1) α-adrenergiczne – zlokalizowane m.in. w naczyniach krwionośnych, sercu, trzustce, płytkach krwi oraz ośrodkowym układzie nerwowym; dzielą się na liczne podtypy;
2) β-adrenergiczne – również zlokalizowane w licznych tkankach i narządach.
179. Kresomózgowie a układ autonomiczny.
Na powierzchni przyśrodkowej półkul mózgowych mieści się tzw. mózg trzewny ?????, którego neurony koordynują złożone czynności układu autonomicznego. Drażnienie tego obszaru powoduje: rozszerzenie źrenic, gęsią skórkę, przyspieszenie czynności serca.
180. Układ limbiczny a układ autonomiczny.
Dzięki swoim licznym połączeniom z różnymi ośrodkami mózgu wpływa na wiele czynności wegetatywnych, w tym na ośrodki krążeniowe i oddechowe. Odbywa się to głównie za pośrednictwem podwzgórza, gdzie znajdują się liczne ośrodki wegetatywne, choć może oddziaływać na nie za pomocą bezpośrednich połączeń np. połączenia ciała migdałowatego z jądrem pasma samotnego i niektórymi jądrami nerwu błędnego. Układ limbiczny pełni pewną rolę w modyfikacji procesów sensorycznych na wczesnym etapie ich powstawania, poprzez oddziaływanie na obszary sensoryczne asocjacyjne oraz pierwotne.
181. Podwzgórze i jego ośrodki kontroli autonomicznej.
Podwzgórze zawiera ważne ośrodki (jądra) kierujące czynnością autonomicznego układu nerwowego. Podwzgórze stanowi wierzchołek trójkąta, łączący bezpośrednio biochemiczny kanał łączności z kanałami nerwowymi. Tą drogą wszelkiego rodzaju procesy psychiczne mogą wpływać na zmianę funkcji biochemicznych organizmu żywego. Szczególną pozycję w łączności mózgu z narządami wewnętrznymi zajmują aminy katecholowe: adrenalina i noradrenalina. Przedni płat przysadki mózgowej (z którą podwgórze jest mocno związane) wydziela hormony odpowiedzialne za kierowanie autonomicznym układem nerwowym.
182. Jądra podwzgórza.
W podwzgórzu wyróżniamy 3 grupy jąder:
• przednią (wzrokową):
- jądro nadwzrokowe
- jądro przykomorowe
- jądro skrzyżowania
- pole przednie
- pole boczne
• pośrednią (guzową):
- jądro lejka
- jądro brzuszne przyśrodkowe
- jądro grzbietowe przyśrodkowe
- jądro guza boczne
• tylną (suteczkową):
- jądra suteczkowe
- pole tylne
Kontrola:
1. Kontrola nad ukł. dokrewnym (jądro lejka)
2. Neurosekrecyjna (nadwzrokowe i przykomorowe)
3. Regulacja ukł. autonomicznego (pole tylne, pole boczne, j. grzbietowo-przyśr. i j. przykomorowe)
4. Współdziałanie z ukł. limbicznym (j. suteczkowe)
183. Rdzeń przedłużony a układ autonomiczny.
Rdzeń przedłużony znajduje się tuż ponad rdzeniem kregowym. Kontroluje istotne dla życia odruchy, tj. oddychanie, tętno, wymioty, ślinienie, kaszel i kichanie.
Odbywa się to przez nerwy czaszkowe (sterujące min. mięśniami głowy), niektóre z tych nerwów zwierają włókna przywspółczulne (w jądrach przywspółczulnych nerwów czaszkowych III, VII, IX i X) i unerwiają narządy wewnętrzne.
184. Rdzeń kręgowy a układ autonomiczny.
Część krzyżowa układu przywspółczulnego obejmuje włókna przywspółczulne rozpoczynające się w jądrze pośrednio - przyśrodkowym leżącym w neuromerach S2 - S4. Włókna przyzwojowe oddzielają się od nerwów rdzeniowych jako nerwy miedniczne. Włókna pozazwojowe unerwiają narządy miednicy mniejszej oraz niektóre narządy w jamie brzusznej. Powodują one wzrost napięcia mięśni gładkich pęcherza moczowego i jelit, rozkurcz zwieraczy wewnętrznych odbytu, a także cewki moczowej, wzwód prącia i ejakulację.
185. pomijam- odpowiedź dotycząca stałocieplnych w następnych pkt.
piwowar3