BEZPIECZENSTWO W RODZINIE.doc

I.      DIAGNOZA PROBLEMU PRZEMOCY DOMOWEJ NA POCZĄTKU LAT 90. XX wieku

   Przeprowadzona analiza sytuacji członków rodzin z problemem alkoholowym pokazała, że znaczna część tych osób doświadcza przemocy w rodzinie.

Dodatkowo stwierdzono, że:

·        Osoby będące ofiarami przemocy w rodzinie i potrzebujące pomocy często były osamotnione i pozbawione wsparcia ze strony bliskich osób i sąsiadów oraz były źle traktowane przez służby i instytucje.

·         Pragmatyka działania wielu instytucji była niedostosowana do specyfiki przemocy w rodzinie, co obniżało skuteczność interwencji i przyczyniało się do wtórnych zranień ofiar szukających pomocy.

·         W systemie prawnym i instytucjonalnym brakowało rozwiązań niezbędnych do skuteczniejszego reagowania na zjawisko przemocy w rodzinie.

·         Interwencje wymiaru sprawiedliwości obejmowały niewielką liczbę przypadków przemocy w rodzinie z powodu m.in. trudności w gromadzeniu i weryfikacji dowodów związanych z przemocą w rodzinie, a ofiary często rezygnowały z poszukiwania pomocy i rezygnowały ze składania zeznań.

·         Pracownicy instytucji i służb zajmujących się problemami przemocy mieli niski poziom wiedzy i kompetencji potrzebnych do realizacji zadań związanych z pomaganiem ofiarom przemocy oraz z interwencją wobec sprawców.

·        Brakowało placówek oferujących pomoc socjalną, mieszkaniową, prawną i psychologiczną dla ofiar przemocy.

·         Społeczności lokalne i samorządy gminne w zbyt małym stopniu angażowały się
w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i pomaganie ofiarom.

·         Brakowało aktualnych diagnoz empirycznych oraz praktycznej wiedzy potrzebnej do lepszego rozumienia zjawiska przemocy w rodzinach i do skuteczniejszego działania na rzecz pomocy osobom krzywdzonym przez najbliższych.

·         Postawy społeczne wobec zjawiska przemocy w rodzinie utrudniały zapobieganie przemocy i rozwiązywanie problemów ofiar i sprawców.

II.                  Cele i założenia programu "BEZPIECZEŃSTWO W RODZINIE"

Od 1994 roku Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych realizuje i koordynuje program przeciwdziałania przemocy w rodzinach alkoholowych pod nazwą „Bezpieczeństwo w rodzinie”.

1.     Podstawowe cele programu:

·         Zmniejszanie rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie

·         Zwiększenie skuteczności i dostępności pomocy dla osób doznających przemocy w rodzinach z problemem alkoholowym

·         Zwiększenie skuteczności oddziaływań podejmowanych wobec osób stosujących przemoc

·         Zmiana postaw społecznych wobec zjawiska przemocy

2.     Zasady programu:

·        Zasada uniwersalności programu
Program "Bezpieczeństwo w rodzinie" ukierunkowany jest na przeciwdziałanie przemocy w rodzinach alkoholowych, ale realizacja programu jest prowadzona w taki sposób, by jego efekty były udostępniane dla wszystkich potrzebujących pomocy, a więc także wtedy, gdy przemoc w rodzinie nie pozostaje w żadnym związku z piciem alkoholu.

·         Zasada pomocniczości programu
Zadania programu są określane szeroko i obejmują wiele dziedzin życia społecznego i instytucjonalnego. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych koncentruje się przede wszystkim na inicjowaniu i wspieraniu działań związanych z pomaganiem ofiarom przemocy prowadzonych przez organizacje pozarządowe i instytucje.

·         Zasada zdecentralizowania koordynacji programu
Dla prawidłowej realizacji programu niezbędne jest podejmowanie działań na rzecz pomocy rodzinom z problemem przemocy w ramach lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

III. Praktyka realizacji programu - wybrane działania

·         Wprowadzenie do Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zadań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie, przeznaczonych do realizacji przez resorty centralne i jednostki samorządu terytorialnego

·         Wprowadzenie do znowelizowanej ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (1996 r.) przepisów zobowiązujących gminy do prowadzenia działań związanych z ochroną rodzin alkoholowych przed przemocą.

·         Zorganizowanie od 1994 roku ogólnopolskich konferencji na temat przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

·         Przygotowanie „Polskiej deklaracji w sprawie przeciwdziałania przemocy w rodzinie” (1995r.) i jej upowszechnienie.

·         Utworzenie i finansowanie działalności Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” (801-12-00-02)

·         Organizowanie i wspieranie szkoleń dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

·         Opracowanie i dystrybucja materiałów edukacyjnych na temat przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

·         Opracowanie i wspieranie wdrażania procedury interwencji służb w sytuacjach przemocy w rodzinie „Niebieskie Karty”.

·         Przygotowanie i realizacja ogólnopolskich kampanii edukacyjnych „Powstrzymać przemoc domową” (1997r.), „Dzieciństwo bez przemocy” (2001r.), „Zmień swoje życie. Pomożemy Ci w tym” (2010-2011r.), "Lekarzu, reaguj na przemoc" (2013r.)

·         Wspieranie działań mających na celu uchwalenie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

·         Utworzenie Rady ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

·         Uruchomienie systemu potwierdzania kompetencji osób pracujących w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie.