Chów i hodowla owiec i kóz.doc

Chów i hodowla owiec i kóz

Produkty:

ü      wełna

ü      mięso

ü      mleko

ü      skóry

ü      nawóz

Owce /typy użytkowe/

Jednokierunkowe

wełnisty, mięsny, mleczny, kożuchowy, smuszkowy

Kombinowany

wełnisto-mięsny (90% w Polsce)

Wszechstronnie użytkowy

Użytkowanie mięsne

·      Baranina (po zakończeniu użytkowania rozpłodowego)

·      Jagnięcina (do 10-12 m życia)

·      Koźlęcina (I – 8-12 kg; II – 20 kg)

Rasy mięsne owiec

Dorset rogaty, Ile de france, Charollais, Suffolk, Berrichonne du Cher, Texel, Dorper, Czarnogłowa i Białogłowa Owca Mięsna

Cechy dobrego umięśnienia

1.    Szeroka, bezrożna głowa

2.    Krótka, gruba szyja, płynnie związana z tułowiem

3.    Szeroki tułów, beczkowaty z dobrze wysklepionymi żebrami

4.    Szeroki zad

5.    Krótki pękaty udziec

6. Dobrze umięśniona partia lędźwiowa

7. Stosunkowo krótkie kończyny, szeroko rozstawione

8. Skóra napięta

Krzyżowanie towarowe

• jednostopniowe

• dwustopniowe

Krzyżowanie jednostopniowe

♀ rasy miejscowe (np. merynos) x   ♂  rasy mięsne (np.. suffolk)

♀♂ 100% potomstwa przeznaczone na tucz i rzeź

W krzyżowaniu jednostopniowym:

•         wykorzystuje się heterozję

•         poprawa tempa wzrostu

•         zmniejszenie zużycia paszy/1kg przyrostu

•         poprawa wartości rzeźnej

Krzyżowanie dwustopniowe

♀ rasy miejscowe  x   ♂ rasy plenne (np. rasa romanowska)

F1

♀ - dalsza hodowla,  ♂ - rzeź

F2   ♀ z F1 x ♂ rasy mięsne

♀♂ 100% potomstwa przeznaczone na tucz i rzeź

Rodzaje tuczu jagniąt

1.    Szybki tzw. mleczny – najintensywniejsza forma produkcji lekkich jagniąt najwyższej

jakości

Wysokie  przyrosty – 250-300 g/d

120 dni – 25-35 kg 

Przez cały czas z matką

2. Intensywny – przedłużony

-          6 m – 35-40 kg

-          Odsadzenie po 100 dniach

3. Pastwiskowy – opóźniony

-          8-10 m

-          50-60 kg

-          Odsadzenie po 100 dniach, 5m- pastwisko

Metody tuczu

· tucz do masy ciała 22 kg

· tucz do masy ciała 30 kg

· tucz do masy ciała 30-40 kg

Tucz do masy ciała 22 kg

> 2 miesięcy – mleko matki

  1kg ciała – 4-6kg mleka

< 2 miesięcy – pasze stałe

(pełnoporcjowa mieszanka treściwa, granulowana- ziarna zbóż, poekstrakcyjna śruta sojowa, susz z zielonek)

Tucz do masy ciała 30 kg

Również intensywna forma tuczu. Stosuje się żywienie do woli lub normowane

Ø     Jagnięta przy matkach + żywienie do woli = 90-100 dni (po tylu dniach osiągają końcową masę ciała)

Ø     Jagnięta odsadzone wcześniej (5-8 tyg)+ żywienie do woli = 100-110 dni

Ø     Żywienie normowane (pasze treściwe)= 110-120 dni

Tucz do masy ciała 30-40 kg

•         Mniej intensywna forma tuczu

•         Odsadzenie najpóźniej w 100 dniu życia

•         Podział na grupy wg płci i masy ciała

•         Osiągnięcie maksymalnej wagi – 150 dni

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE WARTOŚĆ RZEŹNĄ

- Genetyczne

- Środowiskowe

GENETYCZNE

•         Stopień uwarunkowania genetycznego cech mięsnych

•         Rasa

•         Krzyżowanie towarowe

ü      Jednostopniowe

ü      Dwustopniowe

ü      Linie syntetyczne

ŚRODOWISKOWE

•         Wiek ubijanych zwierząt

•         Płeć

•         Żywienie

         ~ Mleczność matek

         ~ Rodzaj, ilość, jakość pasz

         ~ Zdrowotność

•         Warunki utrzymania

Metody oceny użytkowości mięsnej

Ø               Ocena przyżyciowa

Ø               Ocena poubojowa

Przyżyciowa ocena użytkowości mięsnej

1. Dobowe przyrosty masy ciała

2. Stopień wykorzystania pasz

3. Umięśnienie i otłuszczenie

4. Skład tkankowy (ocena pokroju/ultrasonografia)

Dobowe przyrosty masy ciała

Mk – Mp

D

Mk- masa końcowa

Mp- masa początkowa

D- dni tuczu

Stopień wykorzystania pasz

To ilość energii i białka paszy, jaką zwierzę zużyło na przyrost 1 kg masy ciała

P * K

Mk – Mp

P- ilość paszy zużytej podczas tuczu

K- zawartość białka (g) lub energii (MJ)/ 1kg paszy

Mk- masa końcowa

Mp- masa początkowa

Umięśnienie i otłuszczenie

Określa się eksterier zwierzęcia - budowę zewnętrzną, pokrój

Skład tkankowy

ü    Ultrasonografia

ü    Tomografia komputerowa

ü    Rezonans magnetyczny

Ocena poubojowa tuszy

ü    Wydajność rzeźna

ü    Umięśnienie i otłuszczenie tuszy

ü    Jakość mięsa

o       Owce przed ubojem powinny być głodzone przez 12 godzin

o       Owce są ważone

o       Ogłusza się mocnym uderzeniem w głowę

o       Przecina się tętnicę szyjną w celu wykrwawienia

o       Profiluje się skórę

o       Po zdjęciu skóry – odcina się głowę i wyjmuje narządy wewnętrzne (z wyjątkiem nerek)

o       Odcina się nogi w stawach

Wydajność rzeźna

Mt* 100%

Mc

Mt- masa tuszy schłodzonej

Mc- masa ciała zwierzęcia bezpośrednio przed ubojem

Tusza                     Półtusza                     Wyręby i tkanki

Wyręby cenne:

- udziec (kulka z golenią tylną),

- comber

- antrykot- stanowią ( 40% udziału w tuszy)

Każdy z wyrębów dzieli się na 3 tkanki:

kostna, mięsna, tłuszczowa

Jagnięta ( 20% kostna, 20% tłuszczowa, 60% mięsna)

Koźlęta (20 parę% kostna, 60 parę% mięsna, 10% tłuszczowa)

Umięśnienie tuszy    System EUROP

...