POLITYKA-PIENIĘŻNA.docx

ZESTAW I

1, Odpowiedzialność Polityki Pieniężnej

Trzy wymiary odpowiedzialności demokratycznej:

·         Odpowiedzialność „za co”

·         Odpowiedzialność „przed kim”

·         Odpowiedzialność „kiedy”

I.                    W ramach odpowiedzialności przedmiotowej bank centralny jest zobowiązany do realizacji postawionych przed nim celów. Cel banku centralnego jest istotny z wielu względów. Z punktu widzenia odpowiedzialności demokratycznej wskazane jest, aby przed bankiem centralnym stał tylko jeden cel

II.                  Dotyczy przede wszystkim społeczeństwa, które ma demokratyczne prawo poddawania banku centralnego ocenie. Niemniej jednak władza monetarna nie odpowiada bezpośrednio przed społeczeństwem, a przed przedstawicielami, wybranymi w demokratycznych wyborach. Poddawaniu publicznej ocenie służy m.in. mechanizm obejmujący proces mianowania decydentów banku centralnego oraz odpowiednie regulacje prawne.

3 kluczowe kwestie:

·         Relacja między bankiem centralnym i parlamentem

·         Występowanie swoistego mechanizmu pozwalającego na korygowanie decyzji banku centralnego

·         Procedury umożliwiające zdymisjonowanie prezesa banku centralnego

III.               Wymiar odpowiedzialności jest istotny z uwagi na opóźnienia występujące w polityce pieniężnej. Dlatego też publiczna ocena władzy monetarnej powinna być dokonywana również ex ante – na podstawie intencji i prognoz. Odpowiedzialność ex ante nakłada na bank centralny obowiązek m.in. uzasadniania odchyleń wartości prognoz od przyjętych celów.

2. Kurs walutowy – jak wpływa na politykę pieniężną

Kurs walutowy:

·         Cena jednej jednostki waluty wyrażona w jednostkach innej waluty

·         Relacja wymienna dwóch walut

Waluta  - jednostki pieniężne oficjalne obowiązujące w danym kraju i mające ustawową moc zwalniania od zobowiązań pieniężnych

Kursy walut – notowania:

·         Bezpośrednie – określamy cenę krajową jednostki waluty obcej

·         Pośrednie – prezentujemy ekwiwalent waluty obcej przypadający na jednostkę waluty krajowej

Rodzaje kursów walut:

·         Nominalny bilateralny

·         Realny bilateralny

·         Nominalny efektywny

·         Realny efektywny

Funkcje kursu walutowego:

·         Funkcja cenotwórcza (KW jako cena strategiczna w gospodarce)

·         Funkcja informacyjna (informacja bezpłatna i publicznie dostępna)

·         Regulator wymiany

·         Wyznacznik efektywności wymiany

·         Instrumentu polityki gospodarczej

·         Instrumentu gier finansowych

Efektywność funkcji przez kurs walutowy jest uzależniona od:

·         Przyjętego mechanizmu rynkowego

·         Stopnia wymienialności waluty

·         Stopnia otwartości gospodarki

Polityka pieniężna rozumiana jest poprzez Polańskiego jako regulowanie wewnętrznej wartości pieniądza – krajowej siły nabywczej, poprzez oddziaływanie BC na jego cenę wewnętrzną (krajową stopę procentową) i zewnętrzną (kurs wymiany waluty krajowej)

KW a strategia polityki pieniężnej

·         Strategia triady celów polityki pieniężnej

o        Stabilizowanie zewnętrznej ceny pieniądza (kursu walutowego) pozwala na stabilizowanie jego wewnętrznej siły nabywczej, a w konsekwencji poziomu cen

·         Strategia BCI

o        Gdy stabilność cen staje się najważniejszym długookresowym celem polityki pieniężnej BC musi on jednocześnie porzucić ideę traktowania kursu walutowego jako celu polityki pieniężnej

o        Realizacji strategii VCI towarzyszy występowanie systemu płynnego kursu walutowego

·         Strategia eklektyczna

o        W niektórych krajach Europy Środkowej stosowano strategię BCI wraz z reżimem kursu płynnego zarządzanego (Czechy, Rumunia, Słowacja) lub pasma wahań (Węgry)

Kanał kursowy:

·         Zmieniając stopy procentowe, bank centralny wpływa na wysokość kursu walutowego, którego zmiany wpływają z kolei na inflację

·         Kanał kursu walutowego funkcjonuje w warunkach płynnego kursu walutowego i jako jedyny kanał wiąże impuls BC z inflacją zarówno przez krajową presję inflacyjną jak i inflację „importowaną”, decydując o poziomie krajowych cen dóbr importowanych

Exchange rate pass-through

·         Zjawisko przenoszenia zmian kursu na ceny

·         Badania empiryczne wskazują na występowanie zjawiska niepełnego przenoszenia zmian kursowych na ceny

·         Skutki bezpośrednie (deprecjacji) to wzrost cen importowanych produktów, a pośrednie – wzrost popytu na towaru substytucyjne i na towary eksportowane -> wzrost cen towarów konsumpcyjnych

·         Procentowa zmiana cen towarów importowanych wyrażonych w walucie krajowej, która jest rezultatem procentowej zmiany kursu walutowego między krajem eksportującym i importującym

Polityka kursu walutowego:

·         Stanowi element polityki pieniężnej i obejmuje: wybór systemu kursu walutowego oraz wyznaczenie konkretnego kursu, według którego będą dokonywane transakcje wymiany walut

·         Polityka walutowa:

o        Polityka kursowa

o        Regulacje w zakresie wymienialności waluty krajowej i przepływów kapitału

o        Wykorzystanie rezerw walutowych

o        Uczestnictwo w międzynarodowych porozumieniach walutowo-finansowych

o        Współpraca z BC innych państw

Instrumenty polityki kursowej/walutowej

·         Modyfikacje parytetu

·         Interwencje BC na rynku walutowym

·         Ograniczenia walutowe i regulacje w zakresie wymienialności

Wymienialność:

·         Możliwość wymiany jakiegoś rodzaju lub formy pieniądza występującego w ramach danego państwowego systemu pieniężnego na inne rodzaje lub formy pieniądza funkcjonujące jako pieniądz bądź uznawane za pieniądz w innych państwowych systemach pieniężnych oraz możliwość wykorzystania wymienionych środków pieniężnych zgodnie z celem wymiany.

Ograniczenia walutowe

·         Limitowanie zakupu dewiz na import

·         Zakaz posiadania walut obcych i innych wartości dewizowych

·         Obowiązek prowadzenia rozliczeń w określonej walucie

·         Obowiązek deponowania określonych kwot przez importerów na nieoprocentowanych rachunkach

·         Reglamentacja transferów zysków z inwestycji

·         Reglamentacja wywozu i przewozu pieniędzy krajowych

Zakres wymienialności waluty

·         Brak wymienialności (w tym wymienialność wewnętrzna) – zagwarantowanie rezydentom możliwości wymiany waluty krajowej na walutę obcą

·         Wymienialność zewnętrzna – wymiana walut zagwarantowana wyłącznie nierezydentom, waluta jest przedmiotem notowań i obrotu na międzynarodowym rynku walutowym

·         Wymienialność bieżąca

·         Waluty swobodnie używane (bez ograniczeń używać w rozliczeniach z tytułu obrotów bieżących i kapitałowych oraz w płatnościach na rzecz MFW

·         Wymienialność pełna – brak jakichkolwiek ograniczeń walutowych, bez  względu jakiej transakcji zamiana walut dotyczy

Korzyści z wymienialności waluty:

·         Możliwość dywersyfikacji portfela

·         Finansowanie deficytu płatniczego za pomocą własnej waluty

·         Wzrost poziomu konkurencji na rynku krajowym i poprawa konkurencyjności wyrobów krajowych, także na rynku finansowym

·         Traktowanie rynków zagranicznych jako terenów swojego działania

·         Możliwość swobodnego dokonywania rozliczeń międzynarodowych we własnej walucie i walutach zagranicznych

Reżim walutowy

·         Określić można jako różne polityki kursu walutowego lub jako zasady ustalania kursu walutowego wobec walut obcych, determinujący sposób prowadzenia PP

·         System kursu walutowego obejmuje zasady ustalania kursu, zasady jego ewentualnej regulacji i zmian oraz interwencji walutowych, mających na celu stabilizację kursu

3. Triada celów – opisać, wady i zalety

Instrumenty służą do osiągania celów finalnych polityki pieniężnej za pośrednictwem celów operacyjnych i pośrednich. Operacje otwartego rynku; stopa procentowa O/N baza monetarna M0

Cele operacyjne

Istota: Wielkości poddające się dość ścisłej kontroli za pomocą instrumentów. Wielkości w układzie dziennym, powiązane z celami pośrednimi

Cechy:

·         Oddziaływuje się na nie za pomocą instrumentów polityki pieniężnej

·         Są łatwe w obserwacji i łatwo mierzalne

·         Nie mogą służyć do oceny skuteczności polityki pieniężnej

Rodzaje celów operacyjnych stosowanych w praktyce:

·         Kontrola krótkoterminowych stóp procentowych (jednodniowych do 3-miesięcznych)

·         Kontrola wąskiego agregatu pieniężnego (M0, wolne rezerwy banków komercyjnych)

Cele pośrednie

Istota: Wielkości poddające się kontroli tylko w pewnym zakresie, związane ściśle z celami finalnymi. Podaż pieniądza/kurs walutowy

Cel pośredni powinien być:

·         Łatwo mierzalny

·         Łatwo kontrolowany przez bank centralny

·         Mieć przewidywalny wpływ na cel finalny

Najczęściej wykorzystywane cele pośrednie to:

·         Kontrola stóp procentowych

Zalety:

o        Ogranicza wahania popytu globalnego i produkcji

o        Łatwy w obserwacji

o        Duży wpływ banku na ten parametr

o        Dobry regulator, łatwy w kontroli

Wady:

o        Mała elastyczność popytu na pieniądz wg monetarystów

Samodzielnie stosowana niezmiernie rzadko ze względu na fakt, że jest elementem praktycznie każdej innej strategii

·         Kontrola agregatów pieniężnych

Zalety:

o        Prostota wymowy agregatów

o        Łatwa w odbiorze społecznym

o        Łatwa w prezentacji

o        Przejrzystość polityki pieniężnej

o        Zmniejsza oczekiwana inflacyjne

Wady:

o        Załamanie związku między agregatami a inflacją

o        Niemożność prowadzenia polityki sztywnych kursów walutowych

o        Pojawienie się substytutów pieniądza

Stosowana bardzo często równolegle, także w ramach innych strategii. Optymalna strategia wg monetarystów. Duże sukcesy w jej stosowaniu miał Bundesbank.

·         Kontrola kursu walutowego

Zalety:

o        Wprowadzenie kursu stałego lub administrowanego

o        Cel jest jasny i zrozumiały

o        Dobry odbiór społeczny

o        Wiarygodność polityki pieniężnej

o        Osłabienie oczekiwań inflacyjnych

Wady:

o        Utrata niezależności polityki pieniężnej

o        Utrzymywanie kursu na określonym poziomie wymaga utrzymania stóp procentowych na określonym poziomie.

...