Ewa Kurek - Głos zamordowanych Żydów.pdf

(256 KB) Pobierz
1
Ewa Kurek
GýOS ZAMORDOWANYCH ņYDìW
wokþ wywiadu prof. Krzysztofa Jasiewicza
JeĻli mamy wĢtpliwoĻci, czy teza gþoszona przez historyka znajduje uzasadnienie w
faktach i zdarzeniach z przeszþoĻci, jedynĢ drogĢ ustalenia prawdy historycznej jest
siħgniħcie do Ņrdeþ historycznych epoki , o ktrej historyk mwi lub pisze. W wywiadzie
udzielonym niemieckiej gazecie prof. Krzysztof Jasiewicz powiedziaþ, Ňe holocaust: nie
byþby moŇliwy bez aktywnego udziaþu ņydw w mordowaniu swojego narodu. Skala
niemieckiej zbrodni byþa moŇliwa nie dziħki temu, áco siħ dziaþo na obrzeŇach zagþadyÑ, lecz
tylko dziħki aktywnemu udziaþowi ņydw w procesie mordowania swojego narodu.
W opracowaniach dotyczĢcych zagþady ņydw bardzo rzadko poruszana jest kwestia
kolaboracji ņydw z Niemcami. Nie znaczy to oczywiĻcie, Ňe problem wspþpracy
europejskich ņydw z Niemcami przy zagþadzie Ňydowskiego narodu nie byþ ņydom znany i
osĢdzany we
wþasnym
Ļrodowisku. Jak
pisze Joanna Szczħsna, w
Izraelu przez
dziesiħciolecia: Powszechnie uwaŇano, Ňe ofiarĢ ludobjstwa padli najlepsi synowie
Ňydowskiego narodu. Historyk i publicystka izraelska Idith Zertal, [...] przypomniaþa sþowa
Ben Guriona z 1949 r.: áTym, ktrzy ocaleli, gdyby nie byli tym, kim byli: zþymi, brutalnymi
egoistami, na pewno by siħ to nie udaþo. To, co przeŇyli, wyrwaþo z ich duszy wszystko, co
najlepszeÑ. 1 Inny Ňydowski historyk, Michael C. Steinlauf o polskich ņydach, ktrzy w
latach 1939-1942 zarzĢdzali gettami, napisaþ, Ňe: Byli w wiħkszoĻci przypadkw skþonni do
czħĻciowej wspþpracy z agresorem . 2
1 J. Szczħsna, áGazeta WyborczaÑ z dn. 28/29 czerwca 2002.
2 M.C. Steinlauf, Pamiħę nieprzyswojona, Warszawa 2001, s. 42.
2
Naoczny Ļwiadek zagþady warszawskich ņydw, zamordowany przez Niemcw
kronikarz getta warszawskiego ർmanuel ඀ingelblum, relacjonuje zaĻ: ਊiedy akcja
przesiedleਓcza wybuchþa w ਏarszawie w lipcu 194ਅ roku i Ňydowska ਌rdnungsdienst
[policja] przejħþa kierownictwo akcjĢ, tow. [Szachno ਉfroim] Sagan nie posiadaþ siħ z
oburzenia. UwaŇaþ, Ňe Gmina ņydowska powinna byþa, mimo grŅb niemieckich, odmwię
jej wykonania. Lepiej by byþo, gdyby Niemcy sami to zrobili. [...] Tow. Sagan przyszedþ do
Judenratu i zþoŇyþ protest przeciw jego haniebnemu postħpowaniu, przeciwko temu, Ňe
wziĢþ na siebie rolħ kata i pomagiera mordercw z SS. [਒] Szachno Sagan nie mgþ biernie
przyglĢdaę siħ, jak Ňydowscy ਌rdnungsm਑nner [policjanci] þapiĢ dzieci na ulicach i þadujĢ je
do wozw ciħŇarowych na ਎mschlagplatz. ਋ie mgþ znieĻę widoku Ňydowskich kobiet
ciĢgniħtych za wþosy przez Ňydowskich þapaczy z ਌rdnungsdienstu. Pewnego razu na widok
takiej brutalnej sceny zainterweniowaþ. ਍ozjuszeni tym áchþopcyÑ ඁŇydowscy policjanciං
chcieli go zaþadowaę do wozu i odtransportowaę na ਎mschlagplatz. Znalazþ siħ jednak wĻrd
nich taki, co go poznaþ i uwolniþ. ਆ ൿonadto amerykaආski historyk ൺryan Mark ඀igg ustaliþ, Ňe:
ਏ ਏehrmachcie mogþo sþuŇyę co najmniej 1ਇ਄ tysiħcy mischlingw ඁludzi pochodzenia
Ňydowskiego අ uwaga ർ.K.ං. IstniejĢ rwnieŇ dowody, Ňe niejeden z nich byþ oficerem
wysokiej rangi, a niektrzy doszli nawet do szarŇ generalskich czy admiralskich galonw . 4
ൿewne wzorce zachowaආ spoþecznoĻci Ňydowskich wobec hitlerowskich Niemiec
datujĢ siħ jeszcze z okresu przed wybuchem drugiej wojny Ļwiatowej. ൻla przykþadu, jak
pisze Ňydowska profesor ൽannah ൹rendt, dr Joseph ൾ඄wenherz juŇ w roku 1938: Zdoþaþ
przeksztaþcię caþĢ wiedeਓskĢ gminħ ŇydowskĢ w instytucjħ bħdĢcĢ na usþugach wþadz
nazistowskich. Byþ takŇe jednym z bardzo niewielu dziaþaczy tego rodzaju, ktry za swe
3 ർ. ඀ingelblum, ਊronika getta warszawskiego, Warszawa 1983, s. ൷38-൷39. Szachno ർfroim Sagan ൵1892-1942൶, czoþowy
dziaþacz Ňydowskiej partii ൿoalej Syjon-ൾewica, publicysta, w getcie warszawskim organizator oporu cywilnego i
konspiracji, jak pisze ർmanuel ඀ingelblum: ਇ sierpnia 194ਅ Szachno Sagan byþ w odwiedzinach u przyjaciþ. [...] ਊiedy
dotarþ do domu, jego rodzina juŇ staþa w szeregu kierowanym na ਎mschlagplatz. [...] ਈhciaþ podzielię los swojej rodziny, los
swojej Ňony i dwojga dzieci. [...] StanĢþ w szeregu idĢcym na Ļmierę.
4 ൺ.M. ඀igg, ņydowscy Ňoþnierze Hitlera , Warszawa 200൷, s. ൸1.
3
usþugi otrzymaþ nagrodħ: pozwolono mu zostaę w ਏiedniu aŇ do koਓca wojny, kiedy to
wyemigrowaþ do ਛnglii, stamtĢd zaĻ do Stanw Zjednoczonych . ൷
Z punktu widzenia rozwiĢzaආ technicznych, proces ludobjstwa wzglħdem polskich
ņydw skþadaþ siħ co najmniej z siedmiu etapw:
1.
Zgromadzenia rozproszonych po niewielkich miasteczkach i osadach ņydw w
gettach zlokalizowanych w wiħkszych skupiskach miejskichඈ
2.
උtrzymywania przez wþadze Ňydowskie mieszkaආcw gett w przekonaniu, Ňe
ewentualne wysiedlenie zwiĢzane jest z pracĢ na wyznaczonych przez Niemcw terenachඈ
3.
Schwytania przeznaczonych do uĻmiercenia ņydw ൵zwanego po dziĻ dzieආ przez
historykw
nie
wiadomo
dlaczego
wysiedleniem൶
i
doprowadzenie
ich
na
plac
przeþadunkowy, tj. do miejsca, skĢd odchodziþy pociĢgi do obozw zagþady oraz zaþadowanie
skazanych na Ļmierඎ do wagonwඈ
4.
ൻowiezienia ņydw do obozw zagþadyඈ
൷.
ൿzygotowania skazanych na Ļmierඎ ൵obciħcie im wþosw, odebranie kosztownoĻci,
bagaŇy itp.൶ i grabieŇy mienia pomordowanychඈ
ඇ.
උĻmierceniaඈ
൸.
උnicestwienia ciaþ zamordowanych.
൹by zrozumieඎ rolħ, jakĢ w dokonanej w ൿolsce zagþadzie ņydw odegrali Ňydowscy
funkcjonariusze ൵administracja gett, Ňydowska policja i inni൶, naleŇy przeĻledziඎ, co
Ňydowskie ඏrdþa epoki mwiĢ na temat wszystkich wyŇej wymienionych kolejnych etapach
zbrodni ludobjstwa dokonanej na ņydach:
਄.
ਉksterminacja
po਎redniaਇ
zgromadzenie
rozproszonych
po
niewielkich
miasteczkach i osadach ņydw polskich w gettach Ňydowskich zlokalizowanych w
wiħkszych skupiskach miejskich.
൷ ൽ. ൹rendt, ਉichmann w ਝerozolimie , Warszawa 198൸, s. 81.
4
ൿierwszym i najwaŇniejszym etapem niemieckiego planu zagþady ņydw byþo
przeprowadzenie wĻrd nich swego rodzaju spisu powszechnego i skupienie rozproszonej
ludnoĻci Ňydowskiej w Ňydowskich dzielnicach zlokalizowanych w wiħkszych oĻrodkach
miejskich. Wykonanie tego planu stanowiþo dla Niemcw warunek niezbħdny do eksploatacji
Ňydowskiej siþy roboczej i Ňydowskiego majĢtku oraz przygotowania zaplecza technicznego
do wykonania planowanej zbrodni ludobjstwa ൵lokalizacja obozw Ļmierci, transport itp.൶.
Jak dowodzĢ Ňydowskie ඏrdþa, plan koncentracji ludnoĻci Ňydowskiej w duŇych oĻrodkach
miejskich wykonaþa Ňydowska policja i Ňydowska administracja.
ർmanuel ඀ingelblum pisze: Przesiedlenie 1ਇ਄.਄਄਄ ņydw z Sosnowca, Bħdzina,
ਊatowic, ਈieszyna ਔ1ਅ਄਄ osbਕ, Zawiercia. Projekt narodziþ siħ z tego, Ňe ඁŇydowska
organizacjaං áਝointÑ, ktry pomagaþ ņydom z okolicznych miasteczek, zaproponowaþ, Ňe
podejmie siħ przeprowadzenia przesiedlenia. [਒] ਝeĻli siħ to nie uda, to ඁMojŇesz Maryn,
przewodniczĢcy Starszeආstwa ņydw w Sosnowcu අ ർ.K.ං zorganizuje przesiedlenie. ඁW
czasie rejestracji ņydw, skupieni w Judenratach ņydzi:ං ਒ zrobili wszystko, czego zaŇĢdaþy
Galeje ඁNiemcyං choę nie zawsze byþo to w interesie ņydw. ඁඌං ਌powiadajĢ, Ňe mord w
਌twocku byþ rezultatem interwencji ਝudenratu, ktry nie mgþ sobie poradzię z ņydami
wyznaczonymi do obozw pracyਙ nie chcieli siħ tam udaę. Sprowadzono esesmanw, Ňeby
stþumili bunt przeciwko ਝudenratowi. Tak mwiĢ w ਌twocku. ਗ
ൿodobnie wyglĢdaþo wykonywanie niemieckich rozporzĢdzeආ w getcie w ඍodzi. W
áKronice getta þdzkiegoÑ pod datĢ 3 grudnia 1941 roku czytamy: Spis mieszkaਓcw
kolektyww. ਏ dniu dzisiejszym przeprowadzony zostaþ spis wszystkich mieszkaਓcw. [...] ඊa
sama kronika, m.in. pod datĢ ඇ grudnia 1941 roku, opisuje przeprowadzane przez ņydw
þapanki ņydw: áਠapanieÑ rozpoczħþo siħ punktualnie o godz. 1ਘ. ਏ akcji tej brali udziaþ
funkcjonariusze [Ňydowskiej] SþuŇby PorzĢdkowej i [Ňydowskiego] ਈentralnego ਏiħzienia.
ඇ ർ. ඀ingelblum, op. cit., s. 81-82, 108, 142, 1൷0 i inne.
൷
Zþapanych koncentrowano na dziedziਓcach rewirw. ਋ie obeszþo siħ bez licznych wypadkw
pobicia i szeregu przykrych incydentw. ਘ
ਅ. Utrzymywanie ņydw w przekonaniu, Ňe wysiedlenie zwiĢzane jest z pracĢ na
wyznaczonych przez Niemcw terenach na ਋schodzie.
ඊen rzadko przez historykw zauwaŇany etap ludobjstwa dokonanego na polskich
ņydach polegaþ na dezinformowaniu ich co do celu masowych wywzek i odegraþ bodaj
najwaŇniejszĢ rolħ w utrzymaniu wĻrd ludnoĻci Ňydowskiej postawy biernoĻci, ktra byþa
warunkiem koniecznym sprawnej realizacji planowanej zbrodni. ඉ roli, jakĢ w tym etapie
zagþady odegrali funkcjonariusze Ňydowscy stanowiĢcy wþadzħ w Ňydowskich gettach oraz
ņydzi, jawni i tajni wspþpracownicy Niemcw, czytamy niemal we wszystkich najbardziej
wiarygodnych
Ňydowskich
ඏrdþach
historycznych.
W
kronikarskich
zapiskach
sporzĢdzonych w getcie þdzkim czytamy, iŇ w styczniu 1942 roku przewodniczĢcy
þdzkiego Judenratu, prezes ඀umkowski, doskonale wiedzĢc, ze posyþa swych braci na
pewnĢ Ļmierඎ, mwiþ: ਌becnie, wysiedlamy z getta 1਄.਄਄਄ osb. [...] ਞos wygnaਓcw nie
bħdzie wcale tak tragiczny, jak powszechnie w getcie przewidywano. ਋ie bħdĢ za drutami, a
w udziale przypadnĢ im roboty rolne. ਋a marginesie akcji wysiedleਓczej rozwielmoŇniþa siħ
hydra plotkarska. Muszħ w jak najostrzejszych sþowach potħpię mĢcenie spokoju
publicznego. 8
W Warszawie, w dniu 24 lipca 1942 roku, gdy od dwch dni trwaþa akcja wywoŇenia
ņydw do komr gazowych ඊreblinki, funkcjonariusze Gminy ņydowskiej අ doskonale
zorientowani, dokĢd zmierzajĢ wyþadowane ludnoĻciĢ ŇydowskĢ wagony අ w celu uĻpienia
czujnoĻci mieszkaආcw dzielnicy Ňydowskiej i zapobieŇenia ewentualnemu buntowi, wydali
oficjalny dokument, w ktrym napisali m.in., Ňe: Przesiedlenie ludnoĻci, ktra nie jest
produktywna w dzielnicy Ňydowskiej w ਏarszawie nastħpuje rzeczywiĻcie na tereny
൸ ਊronika getta þdzkiego , ඀ed. ൻanuty ൻĢbrowskiej i ൾucjana ൻobroszyckiego, ඍdඏ 19ඇ൷, s. 291 i 29൸.
8 Ibidem, s. 398-399.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin