Gazety wojenne 117.pdf

(12893 KB) Pobierz

Wprawdzie Ameryka

Południowa pozostała

uboczu

wydarzeń

II wojny

światowej,

jednak obli-

cze polityczne i

społeczne

jej

państw

niejedno-

krotnie

kształtowało się

na fali wojny domowej -

jak

w Kolumbii, w której równowaga polityczna

okupiona

została daniną

krwi...

Kolumbia roku 1948

Dnia

kwietnia 1948

wczesnym

popolu-

lojalności

wo-

bec

Ameryki

Północnej

ukoronowane

zo-

staly w 1936

podpisaniem

Buenos

Aires

deklaracji

,,0

zachowaniu

utrzymani u

po-

koj

u". Deklaracj i,

która

wskazuje

jednocze-

podob i

eństwa

w struktu rze

państw

Ameryki

Połudn i

owej

"nierozerwalnie

zwią

zanych ze

sobą

wobec

zewn ętrz

nego

zagro-

żen

Owe

starania

- jak

pokaże

historia,

uzasadnione

będą

miały

celu

uzależ

nienie

polityczne

Ameryki

Południowej

Stanów Zjednoczonych

i jej

oja

ość.

prawda

stanowisko (i

pronazistowskie

sym-

patie

ludn

ości )

Argentyny, Chile,

Brazylii

Urugwaju

podczas

wojny

udowodni

że

ysiłki

Stanów Zjednoczonych,

związać Amerykę

Południową

więzami

jedności

Ameryka

Południowa

daleka

jest

od spój-

ości

nie

wywrze

to jednak

większego wpły

przebieg

wydarzeń ,

mimo

obawo

nie-

mieckie roszczenia

do holenderskiej

Guja-

czy

francuskich

Karaibów. Dopiero

zimna wojna,

uszająca

wrogie

sobie obo-

wzmocnienia

ich kontroli

nad

podłe

głym

sobie strefami

wpływów,

doprowadzi

do otwartych

konfliktów. Stanowisko Sta-

nów Zjednoczonych,

wykluczaj ące

jakiekol-

wiek

przemiany

społeczn e,

zaowocuje

krwa-

wymi

przewrotami,

nierzadko

wojnami

do-

mowymi,

których

kluczową

rol ę odgrywać

będ ą

armie

poszczególnych

państw,

których

kadry

szkolone

będą

nie

gdzie

indziej, jak

koszarach

FOIt AI111ador

F0I1

Gulick,

czy

US School o[

eAmelieas

...

dniem

ród mi

eściu

kolumbijskiej

stol

icy

Bogoty

został

zamordowany

Jorge

Eliecar

Gaitan,

populistyczny przywódca,

będ

ący

ulubi

eńcem

mas. Podana przez radio infor-

macja

mordzie

ła

zarzewiem za-

mieszek -

tłum ruszył

centrum

Bogoty.

Zwolenn

icy

Gaitana

- drobni

urzędnicy,

kierowcy

taksówek, uliczni

sprzedawcy

oraz

bezrobotni, przekonani,

iż

zbrodnia zosta-

... 1948 r. Mana-

os (Brazylia).

Port rzeczny na

Amazonce. Brak

nowoczesnych

środków

trans-

portu w Brazylii

utrudniał

przemy-

słowy

rozwój

kraju

(zbiOry

prywatne)

.... 1949 r. San An-

tonio (Gwatema-

la).

Ind

ańscy

tka-

cze

pOSługują się

metodami opraco-

wanymi przed

wiekami. W tym

kraju 62

ziemi

uprawnej znajdo-

wało się

w posia-

daniu zaledwie

ludnośc

(zbiory

prywatne)

2321

•

la popelniona na

zlecenie

konselWatystów,

zaatakowali

lokale konselWatywnego dzien-

nika

·"Siglo".

Do l

ączyl a

nich pro-

gai

tanowska policja. Manifestanci

zaczę

systematycznie

szczyć

wszelkie

symbole

wladzy

- zaatakowali

ministerstwa, prefek-

turę, i

zbę

deputowanych... Jednym

glów-

nych

celów

rebeliantów

stal

si ę

Kośc i

ka-

tolicki,

będący

tradycyjnym

sprzymi erzeń

cem

Partii KonselWatywnej.

Tlum

podpalii

rchidi

ecezj ę

nun

cj a

turę.

Wdarł

do katedry,

zakonów

i licznych

kościol

ów,

które

sprofanowal

obrabował.

Wieczorem rewolta przerodzi la

zec

hoga rni

ający

rabunek.

ci ągu

kil-

godzin

plomienie

calkowicie strawily

hi-

sto ryczne

centrum

tolicy.

Czlonkowie

rzą du

schronili

w pala-

prezydenckim

Brak

skoordynowanej

akcj

jed nolitego

dowództwa

pozwolil

niewielkiej

grupie

ro ń

ców

palacu

bez

wi ększego

trudu

st aw

ić

czolo

nieprzyjacie-

lowi. Konsel'\vatyw ny prezydent, Ospina

Perez,

ochl o

ąwszy

nieco, wystosowal

orę

dzie

skierowane

do wojska,

które

ciągu

dwóch dni przywróci

porządek

stoli-

cy.

kwietnia prezydent wy

pil

ra-

diu

aby

potępi

ów

dzień

ńby

"bar-

rzy ń

"zbezczeszczenia"

"tchó-

rzo twa", na

skutek

którego

"kraj

poniży l

się

oczach calego

świata"

ostl)/ch

slo-

wach

prezydent

tnowa l także

wszyst-

kie

"dzikie

zalone

elementy" oraz

"ten

ndalizm,

który

obrócil

rzy

tko

to,

stanowilo

dum

kolumbij-

kiej kultury".

Stlumienie

zamieszek

w Bogocie oraz

ponowne

przejęci

kierownictwa nad woj-

kiem otworzyly o

ladowań

któ-

rych

ofiarą

padli prze

wszystkim wszy-

lennicy idei Gaitana

także,

nie-

niej,

liberalowie.

Kraj

pogrążył

się

"Krocząca

Rewolucja"

Jak

możn

wytłumaczyć

ów

wybuch

prze-

mocy

kwietnia

1948

aczego

Ko-

lumbia, która

latach trzydziestych przy-

najmniej

pozoru wkroczyla na

drogę

de-

mokracji

i rozwoju, nagle

ogarnięta

została

jednym

najbardziej

krwawych konflik-

tów,

jakie

miały

miejsce w tym kraju?

W 1930 r. w wyborach prezydenckich

zwyciężyła

Partia

Liberalna.

Zwyci

ęs

two

zakończyło

dlugi

okres

hegemonii

kon-

el'\vatystów.

Liberalowie

cieszyli

po-

parciem niewielkiej

partii komunistycznej,

także związków,

które jej

podlegały

W pielWszej polowie lat

trzydziestych

pre-

zydent

Lopez Pumaijero

oraz

liberalowie

wdrożyli

zereg demokratycznych

reform.

Program ten nazwano

Kroczącą

Rewo-

cją

Ustawa rolna przeglosowana

w 1935 r. poszerzyla

prawa

chlopów

da-

im ustawy

pozwa l

ające

broni

ć s

przed

wyzy kiem,

choci

aż

niczym nie narusza-

własności

prywatnej

oraz

dominacji

ob-

zarników.

W 1936 r. uchwalona

zostala

reform

rolna, która jednak na dlugo po-

zostanie

jedynie

rtwą literą

prawa.

Zmiany w konstytucji,

przyjęte

w tym

sa-

mym

roku, obalily ostatnie

pozo

lości

T 1948 r. Jezio-

ro Nahuel

Wappi

w Argentynie

(na

granicy

Chile).

Pod koniec lat

czterdziestych

okolica stanie

się

modnym miej-

scem

wakacyj-

nym dla

majęt

nych

mieszkań

ców Buenos

Aires.

(zbiory

prywallle)

Zoom

tyczą cyc

h lib

ów

których

eś

mianem

"najdzikszych

rzy ń

hord".

Wywo d

ząc s

ższyc

warstw

klasy

średni ej

ęd

ąc

łym m

ówcą

ozys

on w

krótkim czasie poparcie

drobnych

erwatystów,

których

po-

wodzeniem

utrzy mywa

awi śc

łi

tyczn ego

przeciwnika przedstawiane-

jako

rte

e zagroże

dla

cyw

iłi

zowanego

świ a

ta.

Od kryzysu do kryzysu

ach

czterdziestych kraj

przeżywa

po-

ważny

kryzys polityczny,

gospodarczy

spo-

ecz

Druga kadencja

Lopeza,

który zo-

sta

wybrany

ponownie prezydentem, jest

ka tastrofą

Lopez,

skompromitowany

licz-

nymi

skandalami

dotyczący mi

jego bezpo-

re dni

ego

otoczenia,

nie

praktycznie

ża

zy,

uwikł

ęd zyko

teryj

rozgrywki

wjego

rzą

zie.

W 1943

mu-

pracy

oraz

przewiduje

pł

urlopy.

Jed-

odd ać wł a

dzę.

W lipcu 1944

zostaje

na-

nak

wł adza

jest

zbyt

sł aba,

aby wymóc

prze-

strzeganie

kodeksu przez

wet

tymczasowo

uwi

ęz

przedsięb

orców

zrzeszonych

przez

rmi

W 1945

Lo-

Dmga kadencja

greminos,

rodzaju

silnych

pez

iłuj

e od zys

ać

wł ad zę

Lopeza jest

istną

wpływowych

stowa

rzysze ń

powracaj

ąc

do refom,

rozpo-

katastrofą·

producentów. W tej

sytuacji

czę

tych

za swojej

pierwszej

kadencji. Zostaje

przyj

ęty

nowy Kodeks Lopez

dymi

sj ę.

Nie

dochodzi

Pracy, który

ęd zy

innymi

ogranicza czas

do ponownego

zarzucenia

reform,

ale

tak-

ra ni

cze

powszechnym

osowa

niu

do którego mieli

prawo jedynie

ężczyź

ni,

pewniły

ość

sum

ienia

wyzna-

nia,

fiskalne

i prawne przywileje

duchownych.

owe

prawo

fiskalne

po łoży

kres

zwo

łni

podatkowym

sekto-

prze mys ł

owego, zwi

kszył

podatki

dochodu i

wprowadził o

ich

progresj

ę.

Rzą

dowe

interwencje

po ł

ecz

konflikty

owa

aj częśc

rozwi

ąza

ko-

rzystne

dł

robotników.

przy kł

w ro-

1934

minister

wojny

lił

swojego

poparcia

trajkuj

ący

pracownikom ba-

nanowych

plantacji,

podczas

gdy

jeszcze

w 1928

tych

samych

czności ac

armia

asakrowa

a strajkujących

...

grudniu 1936

prezydent Lopez,

egaj ąc

presji konserwatystów

oraz

kryty-

ce ze strony

"umiarkowanej

frakcji swojej

wł asn ej

partii",

ogłosił

prze rwę

w reformo-

waniu

stwa.

owy

liberalny prezydent

wybrany

na to

stanowisko w

1938

Eduar-

do Santos,

zdo

ał

utrzym

ać

stniej ące

status

quo

przez

cztery

lata.

Jednak

przez

ły

ten

czas

polityczny

kłim

t ul

ega

pogorszeniu.

Pomimo wstrzymania reform

konserwa-

tyści

zbojkotowali wybory

usztywnili

swo-

ją

pozycj

ę·

ich

czele

ł pe ł

we-

rwy

przywódca, Laurcano Gomez, które-

mu nada no przydomek

"Potwór"

wzgl ędu

gwa

łtow n

ość

jego

wypowiedzi

1949 r. Port

stołicy

Argen-

tyny

Buenos

Aires.

Położony

ujścia

rzeki Rio

ła Płata

był

on (i nadal jest)

głównym

portem

eksportowym bo-

gactw Argentyny:

zboża

mięsa

(zbiory

prywa

.... 1949 r. Buenos

Aires (Argentyna)

Gmach Kongresu

Republiki Argen-

tyny. Na pierw-

szym

płanie

wi-

doczny jest po-

mnik

upamiętnia

jący

uzyskanie

przez

Argentynę

niepodległości.

(zbiory

prywatne)

.... 1949 r. Stoli-

ca Kolumbii - Bo-

gota.

Tłumy

przed

lokalami wybor-

czymi. Podczas

wyborów do Izby

Narodowej prze-

ciwstawią się

frakcje konser-

watorów i libera-

łów.

Rozogni to

tylko

wojnę

do-

mową·

(zbiory

prywatIle)

2323

1948 r. Okolice

Buenos Aires (Ar-

gentyna). Kilka

razy do roku od-

bywają się

tu tar-

bydła

na któ-

rych prezentowa-

są

naj

piękniej

sze

"okazy

z ogromnych

ferm hodowla-

nych -

estancias.

(zbiory

prywatne)

1949 r. Brazy-

lia. Port rzeczny,

którego

głównym

przeznaczeniem

jest eksport kawy.

Kawa

należała

wówczas do

głównych

surow-

ców eksportowa-

nych przez Ame-

rykę Południową

ten brak

zróżni

cowania

wywoła

niejeden kryzys.

(zbiory

prywatne)

skutek

nacisków

wielkich obszarni-

ków,

rząd

wycofuje

się

z wprowadzonej

już

życie

nowej

uchwa ły

rolnej,

doprowa-

dza do

zamieszek

na wsi.

Tak

więc

do kom-

pletnego

chaosu

politycznego dochodzi

jeszcze kryzys

ekonomiczny.

Światowa że

gluga

handlowa,

spara

liżowana

przez

woj-

ę,

nie

może przewoz i

kolumbij kich to-

warów,

co zalamuje

kolumbijski handel

za-

graniczny.

Kolumbijczycy

mogą

jedynie

bezsilnie

obserwować

upadek

ajważ

niej

szych

dla nich rynków

zbytu,

zwł

aszcza

ka-

i bananów, do którego dochodzi

1942 r.

Uniled

Fntil,

ajważni ejsza

z ame-

rykańskich

kompanii bananowych, która

podejmuje

ecyzj ę

wstrzymaniu produk-

cji

bananów na terytorium kolumbijskim.

Wszystkie te

gospodarcze

kłopoty

pojawia-

ą s

Kolumbii

w chwili

gwałtownego

przyspie

zenia

zmian

demograficznych. Od

roku 1938

1951

liczba

mieszkańców

Ko-

lumbii

wzrasta z

8700000

11200000.

Zmniejsza

si ę

liczba

zamieszkujących

tere-

rolne

Prze mys ł

nie jest

zdolny

wchłonąć

takiej

liczby wiej kich

emi-

grantów.

Powi

ksza

liczba

bezpośred

nich

ofiar gospodarczego kryzysu:

są

wśród

nich drobni

rzemieślnicy,

bezrobotni

robot-

nicy,

chłopi

szukający

zarobku w

miastach.

że,

Jorge Eliecar Gaitan

chwil i

kolumbijską

sce-

nę po li

tycz

wkracza kontrower

po-

ać

Jorge

Eliecara

Gaitana,

który

już

wcześniej

zdoby

ł popul

arno'ć

i uznanie

najbiedn iejszych

warstw

kolumbijskiego

W tej

wł aśn

swojej

dzia

ości

adwokackiej -

często

bronil

połecznych

wyrzutków oraz biedaków.

Do jego

sławy

przyczyn ił

a się

także

jego

polityka na ta-

nowisku

burmistrza

Bogoty,

gdzie rozpo-

czął

rozwinął

akcje

poprawy

warunków

sanitarnych

mieście,

pomocy

spo

łecznej

edukacji.

Szukając bezpo

redni

ego

kontaktu

masami,

żywając

swoich

przemówie-

niach bardzo prostego i jasnego

ęzy

umiejętnie

grając

emocjach

i uczuciach

tłumu

zyskał

tatus

wielkiego

ludowego

try-

buna. Jego

slogany

w rodzaju:

"nie

jestem

jednym

człowiek

jestem

łym

ludem"

albo

"Iud

jest

przełożonym

swoich

przy-

wódców", jego apele

kierowane

"boha-

terskiego

tłumu

jego ustawiczna krytyka

"oliga

rch ii",

"politycznej

krainy

odcię

tej

łkowicie

ludu",

która wykorzystuje

"pot

cierpien

narodu",

jego

żąda

"ośw

ecen

ma i

zaprowadzenia

więk

szej

równości

klasowej

czynią

niego

sztan-

darowego

przedstawiciela

latynoamerykań

skiego

populizmu. W

oczach

wielu libera-

lów

Gaitan jest niebezpiecznym

demagogiem.

Konserwatyśc i

widzą

w nim

żywe

wcielenie

diabła.

Według

"Siglo"

ten

populistyczny

lider

będący mieszanką

"mu-

rzyński ej

dzikości

"tubylczej

przebiegło

śc

szykuje

się

szturmu

"cywilizo-

wany

kraj, jakim

pewnością

jest Ko-

lumbia".

Kon

erwatyści

dosłownie

obsesyjnie

ękają się

powrotu rdzennie ko-

lumbijskiej ludno'

ci oraz

metysów do

sta-

"dzikiego".

W 1944r. Gaitan bierze

udzial

w walce

o fotel

prezydencki, który

spo

eczeństwa

dzięki

2324

Plik z chomika:

irq65

Gazety wojenne 117.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: