Henry Ford - Moje Życie i Dzieło.pdf - Henry Ford - Mdrone

HENRY

FORD

MOJE ŻYCIE

I DZIEŁO

WYDANIE DRUGIE

WARSZAWA 19 2 5

INSTYTUT WYDAWNICZY

,.B I B LJ O T E K A P O L S K A"

Autoryiowanego przekładu z oryginaiu angielskiego

dokonali M. i St. Goryńscy

Oryginał angielski powsta! przy wspólpracownictwie

Samuela Crowthera

Wszelkie prawa zastrzeżone

Zakłady graficzne Instytutu Wydawniczego „Blbljoteka Potska" w Bydgoszczy

TŁUMACZA

W dziejach nowoczesnego wielkiego przemysłu, jeszcze

nie stuletnich, trzy tylko nazwiska obiegły całą naprawdę kulę

ziemską. Z nich równie łatwo optymista jak i pesymista mogliby

snuć daleko idące wnioski swoistego zabarwienia. Bo imiona te

są: Armstrong, Krupp, Ford — dwa, z któremi łączy sią myśl

i czyn niszczenia, jedno tylko złączone z myślą i czynem

w twórczej pracy pokoju. A nawet imią i dzieło człowieka,

który, w czasie najsroiszych bitew Wojny Światowej, na swoim

„Okręcie Pokoju^ odbył bezowocną za nadzieją pokoju argo-

nautykę, na dwa lata zespolić się musiało z najwyższym zbroj

nym wysiłkiem, i Henry Ford budował łodzie podwodne, samo

loty bojowe, czołgi, jaszczyki... Prawda, budował też zaprzęgi

do pługa, te swoje traktory, które w rolnictwie, wedle jego my

śli, nadmiar trudu zdjąć mają z ludzkiej krwi i kości i nałożyć

go na stal i żelazo — ale podówczas budować je musiał poto,

by krew ta i kości tem obficiej użyźniać mogły pobojowiska.

Więc jest w naturze ludzkiej taka jakaś zasadnicza nie

prawość, że nawet i ten — tak charakterystyczny dla wielko

przemysłowego okresu jej dziejów — stosunek dwóch głośnych

imion zniszczenia do jednego tylko pracy twórczej umiała wy

paczyć?... Henry Ford nie byłby samym sobą i nie byłby na-

wskróś Amerykaninem, gdyby z wojennego pogwałcenia swe

go dzieła brał pochop do rozmyślań, sprzecznych z górującym

tonem swego ducha. W „Pamiętnikach^, które tu oddajemy

polskim czytelnikom, Ford swoją działalność w służbie niszczy

cielskiej zbywa niespełna jedną stronicą, a całym epilogiem

Moje tycie i dzieło.

OD TŁUMACZA

tego okresu przed nowym zwrotem ku służbie twórczej są dwa

uiiersze. Jak najkrótsze nunc dimittitur, a potem na nowo

i całą pełnią rozbrzmiewa myśl przewodnia tych kart: labore-

mus. Nie mając najmniejszego pojącia albo zamiaru traktozva-

nia swego przedmiotu po literacku, Henry Ford w tym ustąpię

swego „Pamiętnika^ dal literacką antiklimaks, jedną z najwy

mowniejszych, jaka wyjść mogła z rąk pierwotnego artysty.

Gdyby nie pierwotność, pełna siły i wiary w swą siłą, kto

wie, czy w naszym czasie, tak wsłuchanym we wszelakie prze

powiednie własnego zamierzchu, ta wielka społeczność najbar

dziej zachodniego Zachodu mogłaby podawać światu z taką

ufnością skuteczne lekarstwo przeciw jego nastrojom. Bo jest

niem ten praktyczny idealizm, przez młodą Amerykę głoszony

ze spokojną pogodą i niby z uśmiechem pobłażania dla ludzi,

tak już starych, że, zanim zdobyć sią mogą na przyjęcie lekar

stwa, wprzód koniecznie chcieliby logiką załatwić sprzeczność

dwóch słów nalepki: „praktyczny idealizm“. Henry Ford,

przez którego w książce tej przemawia Ameryka, nie ma ani

czasu, ani cierpliwości na dialektyką.

— Ten wóz nas, was, wszystkich bez wyjątku, zawieźć może

kiedyś prostą drogą do państwa hożego na ziemi.

Taka, w jedno zdanie ujęta, zdaje się być filozof ja tych

kart; a tylko jedno jeszcze dodaje zacieśnienie swojego na prak

tyce opartego i własną praktyką popartego wizjonerstwa, rów

nie apodyktyczne, jak sama zapowiedź:

— Biada wam, jeśli kierownia wpadnie w ręce egoisty

albo szaleńca! Ani wasze serca, ani wasze głowy nie stoją na

równej wyżynie, a zatem wozem kierować zvolno tylko temu,

kto wpierw dowiódł, że urodził się na wodza.

Ćwierć wieku temu inny selfmade-man i „najbogatszy

człowiek na świecie“, Andrew Carnegie, napisał „Ewangelję

bogactwa — „The Gospel of Wealth“. MOJE ŻYCIE I DZIE

ŁO od tamtej książki tak się różni, jak cała działalność Forda

od karjery najtwardszego, najbezwzględniejszego i najprze-

bieglejszego pracodawcy obu półkul, który w epoce Forda sie

dział sobie na wspaniałym, prawie królewskim zamku szkockim

OD TŁUMACZA

i rozdawał... bibljoteki. Ford woli rozdawać pracą i słuszną za

nią zapłatą. Dla niego niema „ewangelji“ martwego bogactwa^

ale jest ewangelja żywej pracy — oddawanie społeczności

usługi, a tak wzajemnej każdego dla wszystkich i wszystkich

dla każdego, że każdy i wszyscy nie mogą nie mieć poddostat-

kiem owocu tych usług. Precz z ubóstwem, precz z miłosier

dziem i precz z dobroczynnością! Niechaj każdy spełni tylko

obowiązek służby w społeczeństwie, a każdy ma prawo, i ma

także możność, zarobienia na przyzwoite życie w miarą słusznej

nagrody za służbę, jaką oddaje swą pracą, chociażby napozór

Taką Ford głosi teorją businessu. Dla niego business nie

jest zimnym światem interesów osobistych i osobistego chytrze

nia dla pieniądzy. Bussines ma być całokształtem życia, nietylko

gospodarczego, ale wogóle życia społecznego, opartego na go

spodarczej pracy. Tem życiem kierować, by nie zwyrodniało

w samą pogoń za pieniądzem, mogą i powinny wybitne jed

nostki, bo one tylko zdolne pokierować niem ku największej

szczęśliwości największej liczby ludzi. Sam Ford nie wie prazv-

dopodobnie, że jest bentamitą. „Być bentamitą” w idei — nie

starczy ludziom jego pokroju na business życia — idea musi

słać się praktyką. Dlatego głoszenie idei nie ma nic wspólnego

2 „literaturą”. Prostym, codziennym językiem, językiem, niby

złożonym „z części między sobą ivymiennych“, powiedz, jak

tivoja MYŚL przewodnia dała się wyrazić twojem DZIEŁEM

— a najlepiej przysłużysz się wielkiemu businessowi życia,

takiemu, jak sam go pojmujesz i jak chcesz, by go pojmowali

inni. A jeśli przy tej sposobności nie zapomnisz o businessie

w ciaśniejszem znaczeniu, jeśli przypadkiem wymknie ci się, że

pięć miljonów samochodów JEDNEJ marki na świecie, to

jeszcze za mało dla szczęśliwości świata — i to nie zaszkodzi.

Bo i to jest argumentem, bardzo a bardzo przemawiającym za

tem, że najzdrowszą teorją w świecie interesów jest praktyczny

idealizm.

Podajemy tu „Pamiętnik"' For da.w przekładzie, który nie

starał się robić z niego „literatury" na miarę europejskiej pa-

Henry Ford - Moje Życie i Dzieło.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: