Rutger von Ascheberg_Dziennik oficera jazdy szwedzkiej_1621-1681.pdf

(1775 KB) Pobierz
RUTGER VON ASCHEBERG
Dziennik oficera jazdy szwedzkiej
1621 – 1681
Przetłumaczył, opracował,
wstępem opatrzył
Wojciech Krawczuk
Kraków 2014
Źródła do dziejów relacji polsko – szwedzkich
Tom 1.
Kraków 2014
www.wydawnictwo-eternum.pl
Recenzent: Janusz Dąbrowski
Redakcja wydawnicza: Marzena Górska
Indeksy: Agnieszka Krawczuk
Projekt okładki: Wydawnictwo Eternum
Copyright © Polish translation and introduction by Wojciech
Krawczuk
Redaktor serii: Wojciech Krawczuk
ISBN 978 – 83 – 934741 – 4 – 1
Nakład: 99 egzemplarzy
Objętość: 6,1 arkusza
Na okładce: herb hrabiowski Rutgera von Ascheberga
Spis treści
Wstęp
Dziennik,
stan badań
Uwagi biograficzne
Ascheberg w Rzeczpospolitej
Rok 1655
Rok 1656
Feldmarszałek i gubernator - dalsze losy Ascheberga
Dzieje manuskryptu, inne materiały archiwalne
Nota edytorska
Podziękowania
Wykaz skrótów
Dziennik Rutgera von Ascheberga z lat 1621 – 1681
Wojna trzydziestoletnia
Czas pokoju, 1648 – 1655
Czas wojny w Polsce, 1655 – 1657
Pierwsza wojna z Danią, 1657 – 1658
Druga wojna z Danią, 1658 – 1660
Lata pokoju po wojnie północnej
Pacyfikacja Bremy w roku 1666
Kontynuacja
Dziennika, zdarzenia
z lat 1668 – 1674
Początek wojny skańskiej w roku 1675 i rok 1676
Bitwa pod Halmstad w roku 1676
Bitwa pod Lundem w roku 1676
Dalsze starcia w wojnie skańskiej w roku 1677
Bitwa pod Landskroną w roku 1677 i późniejsze działania
Zdarzenia w wojnie skańskiej i późniejsze, z lat 1678 – 1681
Indeks nazw osobowych
Indeks nazw geograficznych
5
6
9
11
11
15
29
37
39
40
41
45
60
61
75
81
89
90
91
92
100
103
106
113
120
133
Wojciech Krawczuk
Kraków
Wstęp
Prezentacja pierwszej książki w nowej serii wydawniczej
wymaga omówienia głównych założeń przedsięwzięcia. Stosunki
polsko – szwedzkie, obfitujące w kontakty pokojowe, ale i w akty
nieprzyjazne, udokumentowane są przekazami wielu rozmaitych
źródeł. O niektórych z tych wydarzeń pamiętamy do dziś, stały się
częścią naszej polskiej świadomości historycznej. Są to zwłaszcza
wojny ze Szwecją toczone w siedemnastym i osiemnastym wieku.
Zmagania te skłoniły wielu uczestników starć do sięgnięcia za pióro
i spisania swych doświadczeń.
Największym problemem w korzystaniu z tych źródeł jest
bariera językowa. Nawet znając dzisiejszą formę języka szwedzkiego
niełatwo zrozumieć teksty sprzed lat trzystu, czy czterystu. Podobnie
zresztą przedstawia się sytuacja z językiem niemieckim, również
często występującym w źródłach. Dlatego zdecydowano
o tłumaczeniu tych tekstów na polski. Przy wszystkich znanych,
i wielokroć omawianych, problemach związanych z wiernością
przekładu, daje on możliwość poszerzenia zakresu oddziaływania
źródła, trudno dostępnego w wersji oryginalnej.
Zadaniem podstawowym serii będzie zatem udostępnianie
źródeł szwedzkich, przede wszystkim z wieku siedemnastego
i osiemnastego, w tłumaczeniu na język polski. Ze względu na dużą
ilość tzw. egodokumentów z tej epoki, one właśnie będą
prezentowane najczęściej
1
. Wspomnienia, pamiętniki, listy dają
możność bliższego poznania nie tylko biegu wydarzeń, lecz także
1
Najszersze przedstawienie problematyki egodokumentu znaleźć można w pracy; A. Rosa,
Egodokumentalność polskiego zasobu archiwalnego,
w: „Toruńskie Konfrontacje
Archiwalne”, t. II.
Archiwistyka między różnorodnością a standaryzacją,
pod red.
W. Chorążyczewskiego i A. Rosy, Toruń 2013, s. 103 – 112. Kwestie znaczenia źródeł tego
typu poruszył również m. in. T. Wasilewski. Zob. Hieronim Chrystian Holsten,
Przygody
wojenne 1655 – 1666,
tłum. J. Leszczyński, opr. i wstęp. T. Wasilewski, red. J. Przewłocki,
Warszawa 1980, s. 5 – 20.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin