konspekt 4.docx

TECHNIKA OPRACOWYWANIA I WYPEŁNIANIA UBYTKÓW KLASY III i V

·         Ubytki klasy III- rozpoczynają się na powierzchniach stycznych zębów przednich (zębów siecznych i kłów) z zachowanym kątem siecznym

·         Ubytki klasy V- rozpoczynają się na jednej trzeciej przydziąsłowej części policzkowej i językowej wszystkich zębów.

ETIOLOGIA PRÓCHNICY CEMENTU KORZENIOWEGO

Powstawanie próchnicy cementu korzeniowego warunkują następujące czynniki:

·         obnażona powierzchnia korzenia zęba

·         mikroflora kwasotwórcza(Streptococcus mutans, Lactobacillus acidophilus)

·         nieodpowiednia dieta

·         wysoki indeks płytki nazębnej

·         niski stopień wydzielania śliny (kserostomia)

·         niska zawartość fluoru w cemencie i zębinie korzeniowej

W próchnicy korzenia wyróżniamy:

·         Stadium aktywne- charakteryzuje się lekkim przebarwieniem tkanek ( żółte, jasnobrązowe) oraz miękką i chropowatą powierzchnią.

·         Stadium nieaktywne- zmiany próchnicowe są ciemnobrązowe z twardą, gładką powierzchnią

Profilaktyka i leczenie

·         Instruktaż higieny jamy ustnej

·         Indywidualnie opracowany program fluorkowy

·         Profesjonalne zabiegi higieniczne

·         Odpowiednia dieta

·         Przy zaburzeniach wydzielania śliny- zmiana diety, preparaty, które powodują zwiększone wydzielanie śliny.

·         Opracowanie i wypełnienie ubytków próchnicowych

Klasyfikacja próchnicy korzenia wg Billings’a ze wskazaniami do leczenia

·         Stopień I- przebarwienie obnażonego korzenia bez obecności ubytku, należy zastosować preparaty fluorkowe;

·         Stopień II- powierzchowne uszkodzenie cementu, ubytek o głębokości mniejszej niż 0,5 mm, wymaga wygładzenia, wypolerowania i miejscowego stosowania preparatów fluorkowych 

·         Stopień III- ubytek powyżej 0,5 mm głębokości. Należy opracować i wypełnić materiałem szklano-jonomerowym. Miejscowo stosuje się preparaty fluorkowe.

·         Stopień IV- głębokie uszkodzenie korzenia, ubytek drążący do miazgi. Wskazane opracowanie ubytku , zastosowanie podkładu i rekonstrukcja cementem szklano-jonomerowym. Miejscowo stosuje się preparaty fluorkowe.

l       U pacjentów z dużym ryzykiem próchnicy  i dużą ilością ubytków w korzeniu wskazane są wypełnienia                szklano-jonomerowe.

l       W tej grupie przeciwwskazane są wypełnienia z materiałów złożonych  i wypełnienia kanapkowe!

Kolejność faz opracowywania ubytków oraz analiza warunków zgryzowych jest analogiczna  jak w pozostałych klasach ubytków wg Blacka

Faza I- otwarcie ubytku

Klasa III

·         na powierzchni stycznej (brak zęba sąsiedniego, w zębie sąsiednim rozległy ubytek próchnicowy)

·         na powierzchni językowej (względy estetyczne)

·         na powierzchni wargowej (kiedy proces próchnicowy przebiega ze zniszczeniem krawędzi styczno-zgryzowej)

·         OCHRONA ZĘBA SĄSIEDNIEGO! (PASEK METALOWY)

Klasa V

·         otwarcie ubytku nie nastręcza trudności, gdyż występują one na dostępnych powierzchniach

Faza II- zarys ubytku

·         W przypadku wypełnień adhezyjnych obowiązuje oszczędne usuwanie tkanki zdrowej!

·         Zarys zarysu ubytku wyznacza zawsze rozległość ogniska próchnicowego na granicy szkliwno-zębinowej

Klasa III

·         Na powierzchni stycznej- zmodyfikowany kształt trójkąta, podstawą skierowany w kierunku brzegu dziąsłowego

·         Narożnik sieczny, nie może być zlokalizowany w miejscu punktu stycznego! (utrudnione oczyszczanie)

Klasa V

·         Trzonowce- kształt spłaszczonego owalu

·         Przedtrzonowce, kły, zęby sieczne- trójkąt o zaokrąglonych kątach, skierowany podstawą do powierzchni zgryzowej

Faza III- usunięcie zębiny próchnicowej

·         zasady analogiczne jak w pozostałych klasach wg Blacka

Faza IV- nadanie kształtu oporowego

Klasa III

·         W przypadku materiałów adhezyjnych możliwe jest pozostawienie szkliwa nie podpartego zębiną

·         Należy brać pod uwagę względy estetyczne

·         Należy jednak usunąć nawisy szkliwa w miejscach obciążenia zgryzowego! (kąt sieczny)

Klasa V

·         Nie podlega obciążeniu siłami żucia, kształt oporowy ma tu małe znaczenie

Faza V- wyrównanie brzegów szkliwa

·         Materiały adhezyjne nie wymagają gładzenia brzegów szkliwa

Faza VI- nadanie kształtu retencyjnego

-          Zukośnienie brzegu ubytku

-          Nacięcia retencyjne

-          Jaskółczy ogon

-          Ćwieki okołomiazgowe

Zukośnienie brzegu ubytku

·         Zwiększa się efektywność wytrawiania, korzystny jest bowiem kierunek działania kwasu w stosunku do ułożenia pryzmatów (pryzmaty są wytrawiane „od przodu, a nie z boku”)

·         Usuwa się powierzchowną warstwę szkliwa bezpryzmatycznego

·         Usuwa się powierzchowna warstwę szkliwa bogatego we fluoroapatyty

·         Zwiększa się powierzchnia przylegania wypełnienia do tkanek zęba

·         Poprawia się efekt estetyczny (łagodne przejście wypełnienia w tkanki zęba)

W ubytkach klasy V  w celu poprawy retencji – na ścianie dozgryzowej należy wykonać szerokie zukośnienie brzegów szkliwa (tzw. piórko)

Nacięcia retencyjne w ubytkach klasy. III                    Nacięcia retencyjne w ubytkach klasy V 

                                                                                          Opracowany ubytek z ćwiekami okołomiazgowymi

Faza VII-wymycie i osuszenie ubytku

·         Zasady jak w pozostałych klasach wg Blacka

Faza VIII- wypełnienie ubytku

·        W klasie III i V przy wyborze materiału należy wziąć pod uwagę następujące czynniki:

1) Lokalizację ubytku (estetyka wypełnienia)

    w zębach przednich należy stosować kompozyty, kompomery lub metodę kanapkową.

   W zębach bocznych (klasa V)

   możemy stosować również cementy szklano-jonomerowe, cermety i amalgamat

2) Ograniczenie ubytku szkliwem

   gdy brak szkliwa na brzegu przydziąsłowym, lepiej zastosować amalgamat, cement szklano-jonomerowy,  
    metodę kanapkową lub kompomer – niż kompozyt

3) Utrzymanie suchości w ubytku

     gdy nie można idealnie odizolować ubytku od środowiska jamy ustnej, najlepiej wypełnic ubytek
     cementem szklano-jonomerowym lub cermetem

4) Uwalnianie jonów fluoru

   Wybór materiału podkładowego zależny jest od:

·         Głębokości ubytku

·         Rodzaju materiału wypełniającego (przeciwwskazane jest używanie podkładów zawierających eugenol pod materiały kompozycyjne gdyż zaburza on proces polimeryzacji)

·         W ubytkch klasy III i V musimy wziąć pod uwagę również efekt kosmetyczny (podkłady o kolorze zębiny)

Dobór koloru

·         Kolor powinien być ustalony po oczyszczeniu zęba i opracowaniu ubytku, ale przed założeniem podkładu

·         Wzornik i ząb należy zwilżyć

·         Wyboru należy dokonać przy świetle sztucznym i naturalnym

·         Pacjent powinien uczestniczyć w doborze koloru

·         Za pomocą gotowych wzorników

·         Poprzez nałożenie małej ilości materiału na nie wytrawione szkliwo i spolimeryzowanie go

Do odbudowy ubytków klasy III używamy:

- Kształtki przezroczyste

- Paski poliestrowe (metalowe w materiałach chemoutwardzalnych)

- Kliny przezroczyste (materiałach światłoutwardzalnych)

Ubytki klasy V możemy odbudować:

- Za pomocą kształtek przezroczystych lub metalowych w materiałach chemoutwardzalnych

- Z wolnej ręki

W ubytkach klasy III i V, w których brzeg przydziąsłowy znajduje się blisko szyjki zęba lub poniżej jej, należy zwrócić uwagę na ochronę ubytku przed wilgocią! ( płyn z kieszonki dziąsłowej)

·         Koferdam

·         Nitka retrakcyjna

W ubytkach klasy III i V należy zwrócić uwagę na:

·         Odbudowę wypukłej części korony

   - punktu stycznego w kl. III

  - w części przydziąsłowej (ochrona dziąsła brzeżnego w kl. V )

Substancje wytrawiające do:

Szkliwa:                                                               Zębiny:

- 37% kwas fosforowy                                      - Te same kwasy, którymi wytrawia się szkliwo
- 10% kwas maleinowy                                       wytrawia się w krótszym czasie(spłukiwanie)

- 50% kwas cytrynowy                                      - Jako specjalny wytrawiacz/uzdatniacz  
                                                                                usuwany przez  spłukiwanie

                                                                            - Jako uzdatniacz (niespłukiwany) np. NRC (3M ESPE)

Wytrawiacze:

·         Płynne

·         W postaci żelu

Wytrawiacze żelowe

Zalety

·         Kontrolowana aplikacja ze strzykawki zabarwionego żelu

·         Mniejsze ryzyko poparzenia błony śluzowej

·         Mniejsze ryzyko spłynięcia wytrawiacza na zębinę przy wytrawianiu samego szkliwa

·         Mniejsze prawdopodobieństwo wytrawienia zęba sąsiedniego

·         Jednorazowe końcówki do aplikacji wytrawiacza

       Wady:

·         Trudniejsze do usunięcia

·         Możliwość pozostawienia resztek wytrawiacza przy słabym wypłukaniu mimo braku zabarwienia  (wypłukanie pozorne)

·         Większy koszt, dodatkowy koszt jednorazowych końcówek oraz nakładanie większej ilości

Wytrawiacze płynne

Zalety

·         Tańsze(względy ekonomiczne)

·         Łatwiejsze do wypłukania

Wady

·         Trudności w kontrolowaniu aplikacji (możliwość niekontrolowanego wytrwienia zębiny)

·         Większe niebezpieczeństwo przedostania się wytrawiacza na tkanki przyzębia

·         Trudne do usunięcia w wypadku wysuszenia

·         Wielorazowe opakowanie

Przygotowanie   SZKLIWA  do wytrawienia

·         Oczyszczenie zęba szczoteczką i wodną zawiesiną pumeksu lub pastą jednak bez dodatku fluoru czy oleju!

·         Powierzchow...