1.Opisz procedurę postępowania w metodzie ekstyrpacji przyżyciowej miazgi wykonywanej w siekaczu bocznym górnym. W koronie zęba od strony mezjalnej znajduje się ubytek klasy III.W opisie procedury uwzględnij anatomie siekacza bocznego górnego, wszystkie czynności, używane instrumenty oraz leki i materiały.
Siekacz boczny górny- 1 korzeniowy, 1 kanałowy (typ I)
1. Wywiad – wykluczenie alergii
2. Badanie żywotności miazgi (chlorek etylu na 1/3 dodziąsłową)
3. Przeglądowe zdjęcie rtg
4. Wykonanie znieczulenia nasiękowego
5. Wstępne oczyszczenie ubytku z mas próchnicowych (otwarcie na środku powierzchni podniebiennej+
opracowanie powierzchni stycznej objętej próchnicą)
6. Izolacja zęba od dostępu śliny – koferdam
7. Dezynfekcja zęba (woda utleniona lub 0,1-0,5%roztwór chlorheksydyny)
8.Dokładne oczyszczenie ubytku i jego endodontyczne poszerzenie
9. Wymiana narzędzi na jałowe
10. Ponowne umycie ubytku wodą utlenioną (na sterylnej watce)
11. Zniesienie sklepienia komory (początkowo w minimalnym stopniu i sprawdza się ostrym zgłębnikiem
skuteczność znieczulenia)
12. Amputacja miazgi komorowej (różyczką na kątnicy)
13. Opracowanie komory i ujścia kanału
14. Pathfinderem poszukujemy ujścia kanału
15. Orientacyjny pomiar długości kanału- na podstawie zdjęcia
16. Ekstyrpacja miazgi korzeniowej (odpowiedniego rozmiaru miazgociąg wkładamy na długość orientacyjną kanału, wycofujemy o 1 mm, obracając w prawo nawijamy miazgę na ząbki i szybko wyciągamy; czynność powtarzamy jak konieczne)
17. Zmierzenie długości kanału endometrem
-odpowiednio dobrane narzędzie (aby lekko klinował się w przywierzchołkowej części kanału)
- założenie dopasowanego ogranicznika
- zamocowanie na elektrodzie czynnej
- założenie elektrody biernej na wargę pacjenta
-w endometrach oporowych należy do kanału wlać elektrolit (w częstotliwościowych na sucho)
- włączenie urządzenia
- powolne wprowadzanie narzędzia do kanału
- odznaczenie długości kanału na podstawie sygnałów dźwiękowych i obrazu wyświetlanego na endometrze
- zmierzenie długości kanału na linijce
18.Opracowanie biomechaniczne i chemiczne kanału
wybór metodyàstep-back (kanał prosty, drożny okrągły)
- określenie rozmiaru pilnika początkowego- IF, którym da się wejść na całą długość roboczą kanału; w tym
rozmiarze pracujemy najpierw pilnikiem K(ponieważ można się lekko wkręcić) potem H- filem o tym samym
rozmiarze(ruch piłujący i po obwodzie kanału)
- przepłukanie kanału podchlorynem sodu (1-5,25%)
- poszerzenie 3 kolejnymi zestawami pilników o kolejnych rozmiarach, na zmianę przepłukując podchlorynem
sodu; ostatni pilnik o rozmiarze minimum 30-35 określamy jako pilnik główny- MF
-kolejnymi 2 z kolei zestawami pilników pracujemy o 1mm krócej od poprzedniego(mierząc na linijce) a
ostatnim-trzecim o 2-6mm, płucząc między każdą zmianą podchlorynem sodu i pracując MF w celu usunięcia
nagromadzonych wiórów zębinowych- zapewnienia drożności kanału
* gdy jest taka potrzeba na pilniki nanosimy lubrykant, np. endogel
- płuczemy podchlorynem sody
-płuczemy solą fizjologiczną lub wodą destylowaną
-osuszamy papierowym sączkiem
-przemywamy alkoholem izopropylowym 70-80%
-ponownie osuszamy papierowym sączkiem
19. Wypełnienie kanału
Wybór metodyà kondensacja boczna
-dobór ćwieka głównego (długość równa długości roboczej, a grubość= MF), oznaczenie jego długości ze
zdjęciem rtg
-wprowadzenie do kanału pasty uszczelniającej np. pasta z dodatkiem kortykosteroidówà Endomethasone
(idłę Lentulo z małą ilościa pasty wprowadzamy na długość roboczą, wycofujemy o 2-3mm i ruchami piłującymi
wypełniamy część wierzchołkową)
- wprowadzamy do kanału obtoczony w paście ćwiek główny
- kondensujemy rozpychaczem kręcąc w prawo i w lewo (wyciągajmy też kręcąc) aż utworzy się miejsce na
kolejny ćwiek
-wkładamy kolejny .ćwiek (zazwyczaj około 1mm krócej niż długość robocza) o rozmiarze takim samym lub o
jeden rozmiar mniejszym od rozpychacza
*dwie ostatnie czynności powtarzamy aż do całkowitego wypełnienia kanału zmniejszając rozmiar rozpychacza
i ćwieków
- odcięcie ćwieków rozgrzanym ekskawatorem na poziomie ujść kanałów
- usuwamy z komory nadmiar pasty uszczelniającej przez przemycie alkoholem izopropylowym na watce
20. kontrola radiologiczna wypełnionego kanału
21. założenie podkładu izolacyjnego, np. fosfoanowy
23. wypełnienie korony kompozytem
2. Jakie cechy powinny posiadać środki do odkażania kanałów?
a) szerokie spektrum działania przeciwbakteryjnego
b) trwałe i szybkie działanie przeciwbakteryjne prowadzące do odkażenia kanału po jednorazowej wkładce leku
c) nie powinny być unieczynniane przez znajdujący się w kanale materiał organiczny, tzn. resztki martwej miazgi
i płyn tkankowy
d) powinny mieć zdolność głębokiej penetracji do systemu kanałowego i kanalików zębinowych
e) nie powinny koagulować białek tkankowych i tworzyć z nimi trwałych połączeń
f) nie powinny działać drażniąco na tkanki okołowierzchołkowe
g) nie powinny przebarwiać zębów
h) nie powinny mieć przykrego zapachu
i) nie powinny wpływać na fizyczne właściwości wypełnień czasowych
j) w zębach z nie zakończonym rozwojem korzeni powinny stymulować proces formowania wierzchołków-
apeksyfikacji
k)w przypadku istniejących zmian zapalnych w tkankach okołowierzchołkowych powinny pobudzać do ich gojenia
l) powinny dawać kontrast w rtg
3.Wymien preparaty stosowane w trakcie leczenia biologicznego miazgi metoda pokrycia POŚREDNIEGO.
- preparaty do badania żywotności miazgi- np. chlorek etylu
- preparaty do przemykiwania komory- sól fizjologiczna 0,9%, woda destylowana o temperaturze ciałą
- podkład leczniczy -preparaty na bazie wodorotlenku wapnia lub tlenku cynku z eugenolem
- podkład izolacyjny- polikarboksylowy lub glassjonomerowy
- wypełnienia czasowe (gdy leczeni 2-wizytowe)- cementy cynkowo-siarczany(fleczer) lub tlenek cynku z
eugenolem
-wypełnienia stałe- np. kompozyt
Delta korzeniowa – Kanały boczne są szczególnie liczne w wierzchołkowej części kanału, gdzie tworzą tzw. deltę korzeniową. Delta korzeniowa powstaje w okresie formowania wierzchołka korzenia. Niektóre z kanałów delty biegną przez zębinę i cement, inne tylko przez kostniwo. Te ostatnie powstają już po uformowaniu zębiny w okresie nawarstwiania się cementu.
Kanały dodatkowe – Biorą one początek w komorze zęba i biegną do ozębnej, gdzie kończą się otworami dodatkowymi. Często występują w zębach trzonowych, w miejscu rozwidlenia się korzeni, gdzie tworzą tzw. kanały komorowo – ozębnowe. Mogą one również biec wzdłuż zębiny i kończyć się na różnej wysokości korzenia. Kanały dodatkowe nie zawsze przebiegają równolegle do kanału głównego. Często odchodzą one od komory miazgowej pod różnymi kątami.
Opisz procedurę postępowania w metodzie ekstyrpacji mortalnej miazgi wykonanej w zębie trzonowym drugim górnym. W koronie zęba znajduje się ubytek klasy II na pow. dystalnej. W opisie procedury uwzględnij anatomie zęba trzonowego drugiego górnego(morfologie jam zęba),wszystkie wykonywane kolejno czynności, używane instrumenty oraz zastosowane leki i materiały.
I wizyta
1) badanie żywotności miazgi
2) przeglądowe zdjęcie rtg
3) izolacja zęba od dostępu śliny
4) częściowe opracowanie ubytku; od pow. żującej na dystalną, usunięcie mas próchnicowych
5) zranienie miazgi sterylnym wiertłem; tamowanie krwawienia suchą, jałową watką
6) założenie farbówki z kształtką
7) założenie środka dewitalizującego np. Parapasta bez ucisku
8) szczelny opatrunek czasowy o luźnej konsystencji bez ucisku
II wizyta
1) izolacja od środowiska jamy ustnej ( koferdam, ślinociąg, wałki ligniny) + badanie żywotności miazgi – brak reakcji
2) usunięcie opatrunku (różyczka na kątnice) i wymycie ubytku H2O2 lub fizjologicznym roztworem NaCl
3) opracowanie ubytku z uwzględnieniem poszerzenia ułatwiającego
4) zmiana zestawu narzędzi
5) wypłukanie ubytku fizjologicznym roztworem NaCl i osuszenie sterylnym tamponem waty
6) zdjęcie sklepienia komory
7) usunięcie miazgi komorowej, opracowanie komory i ujść kanałów (Gates, Pesso)
8) badanie drożności (pathfinder), określenie długości orientacyjnej ze zdjęciem rtg
9) usunięcie miazgi z kanałów
10) opracowanie biomechaniczne i chemiczne kanałów
11) osuszenie kanałów sączkami papierowymi
12) wypełnienie kanałów
13) kontrola radiologiczna wypełnienia kanałowego
14) wypełnienie stałe lub czasowe, gdy pacjent wykonuje zdjęcie rtg w innym gabinecie; leczenie wtedy przedłuża się o jedną wizytę
1. Dno komory à zęby trzonowe górne i dolne, pierwszy ząb przedtrzonowy górny, pozostałe zęby z dodatkowymi kanałami
2. Opisz schemat postępowania w metodzie ekstyrpacji przyżyciowej miazgi wykonywanej w kle górnym. W zębie nie ma ubytku. W opisie procedury uwzględnij wizyty, wszystkie czynności, używane instrumenty oraz leki i materiały.
1. Wywiad – badanie podmiotowe(pytanie o alergie, dolegliwości, choroby, brane leki), badanie przedmiotowe (zewnętrzne: stan węzłów chłonnych, opuchlizny; badanie wewnątrzustne – opukiwanie: reakcja dodatnia), pacjent skarży się na długie samoistne bóle, z któtkimi intermisjami, ból nocny, promieniujący, wzmożona reakcja na temperaturę
Stan ogólny pacjenta dobry, brak alergii
Rozpoznanie: pulpopatia nieodwracalna przy zamkniętej komorze, miazga żywa
2. wykonanie i analiza zdjęcia RTG pod kątem: obszerność komory, przebieg korzeni i kanałów, grubość sklepienia, nieprawidłowości w budowie zęba
3. Badanie żywotności miazgi chlorkiem etylu (metoda termiczna na zimno, izolacja od dostępu sliny, osuszenie, chlorek etylu na jałową kulkę waty na pensecie, przykładamy w 1/3 przyszyjkowej powierzchni wargowej zęba przyczynowego oraz zębów sąsiednich(siekacz boczny górny, 1. przedtrzonowiec górny oraz ząb jednoimienny po przeciwnej stronie) – wzmożona przedłużona reakcja
5. Izolacja od dostępu silny
6. Trepanacja korony: kulka na turbinę z chłodzeniem wodnym, po przejściu przez szkliwo różyczka na kątnice z chłodzeniem wodnym. Punkt trepanacyjny: na powierzchni podniebiennej do tyłu od podłużnego zgrubienia szkliwnego powyżej podstawy trójkąta brzegu siecznego. Kształt poszerzenia endodontycznego: kształt owalu, przesunięty nieco bliżej punktu siecznego, niż szyjki zęba
7. Opłukanie solą fizjologiczną oraz osuszenie ubytku jałową watką
8. Zmiana narzędzi na jałowe
9. Ranimy miazgę, obserwujemy surowiczo-krwisty wysięk
10. Znosimy sklepienie komory różyczką z nietnącym końcem na kątnicę z chłodzeniem wodnym
11. Amputacja miazgi komorowej różyczką na kątnicę
12. Opracowanie komory i ujść kanałów różyczką lub long-neck
13. Przemycie komory wodą destylowaną
14. Tamowanie krwawienia suchą watką
15. Lokalizacja kanałów – pathfinder i sprawdzenie ich drożności i szerokości—kanały drożne i szerokieJ
16. Ekstyrpacja miazgi kanałowej miazgociągiem najcieńszym, ostrym, jałowym; wchodzimy do oporu ale nie dalej niż długość orientacyjna, wycofujemy się 1 mm, obracamy miazgociągiem w prawo nabijając miazgę i wyjmujemy ją z kanału
17. Określenie długości roboczej kanału endometrem oporowym wymagający zwilżenia kanału (elektrodę bierną umieszczamy na wardze pacjenta, elektrodę czynną mocujemy na narzędziu znajdującym się w kanale)
18. Opracowanie bio-mechaniczne i chemiczne kanału metodą tradycyjną (korzystamy z K-file; wybór narzędzia IF – najgrubsze kóre gładko wchodzi do kanału, wyznaczenie długości roboczej kanału przy użyciu linijki endodontycznej i zaznaczenie jej stoperem silikonowym J przy odpowiednio dobranym punkcie referencyjnym; narzędzia wprowadzamy kolejno bez pomijania jakiegokolwiek rozmiaru, ze względu na to że kanał nie jest zainfekowany poszerzamy do wprawadzając do niego 3 kolejne pilniki czyli do rozmiaru MF, pomiędzy kolejnymi narzędziami przestrzykujemi kanał 5.25% podchlorynem sodu przy użyciu specjalnej igły z otworem bocznym, przy wprowadzaniu narzędzia używamy lubrykantu, np. endogelu)
19. Przepłujujemy kanał: 3% woda utleniona, 10% nadtlenek mocznika, woda destylowana, 40% kwas cytrynowy, 5.25% podchloryn sodu, osuszenie kanału sączkami papierowymi o grubości narzędzia MF, przepłukanie 70% alkoholem izopropylowym, ponowne osuszenie sączkami
20. Wypełnienie metodą pasta uszczelniająca plus ćwieki gutaperkowe (dobranie ćwieka głównego – długość ćwieka równa długośći roboczej kanału, grubość równa MF, włożenie ćwieka do kanału i zaznaczenie długości pensetą, wyjęcie ćwieka z kanału; wypełnienie kanału pasta Endomethasone za pomocą igły Lentulo na kątnice przy minimalnych obrotach w prawo [pastę nanosimy na igłę i wprowadzamy nie obracającą się do kanału na długość roboczą, wycofujemy na 2-3mm i ruchami pompującymi wypełniamy część wierzchołkową, wyprowadzamy stopniowo igłę pozostawiając pastę na ścianach kanału])
21. Kondensacja boczna: dobó® spreadera, wprawadzenie na długość 1-2mm krótszą niż dł. robocza, poruszamy rozpychaczem we wszystkich kierunkach, wyjmujemy z obrotem, wprowadzenie ćwieków dodatkowych o jeden rozmiar mniejszych od rozpychacza i postępujemy jak wyżej
22. Zdjęcie RTG
23. Obcięcie ćwieków rozgrzanym ekskawatorem, przemycie 70% alkoholem izopropylowym w celu usunięcia zanieczyszczeń i nadmiarów pasty uszczelniającej, osuszenie jałową watką
24. Założenie podkładu izolacyjnego polikarboksylowego, np. caryosan nakładaczem kulkowym
25. Szczelne wypełnienie adhezyjne ubytku (jedyna możliwość zachowania idealnej szczelności w ubytku)
1.Opisz procedurę postępowania w metodzie amputacji przyżyciowej miazgi
wykonywanej w kle górnym. W koronie zęba od strony mezjalnej znajduje się
ubytek klasy IV. W opisie procedury uwzględnij anatomie kła
górnego, wszystkie czynności, używane instrumenty oraz leki i materiały.
1. Wywiad.
- pacjent zdrowy, młody: żadnych leków nie przyjmuje
- głęboka próchnica
- ból zęba
2. Badanie
- żywotności miazgi(chlorkiem etylu na watce, ząb odizolowany od śliny 1/3 dodziąsłowo na wysokości komory zęba przyczynowego i zębów sąsiednich) – reakcja nieznacznie przedłużona
- tkanek przyzębia – reakcja na perkusję pionową ujemna
3. Przeglądowe zdjęcie RTG – nieuformowane wierzchołki korzeni, brak zmian w kości
4. Znieczulenie nasiękowe, ochrona zęba sąsiedniego paskiem metalowym
5. Otwarcie ubytku od strony podniebiennej z uwzględnieniem poszerzenia ułatwiającego(?) kulką diamentową na turbinę z chłodzeniem wodno- powietrznym.
6. Całkowite opracowanie ubytku z uwzględnieniem retencji, kształtu oporowego – różyczką na kątnicę z chłodzeniem w-p.
7. Izolacja zęba od dostępu śliny – używamy koferdamu, zakładamy go tylko na ząb opracowywany.
8. Wypłukanie i osuszenie ubytku – woda utleniona jałowy wacik
9. Zmiana narzędzi na jałowe
10. Ranimy miazgę – wiertłem różyczkowym z przedłużonym trzonkiem na kątnicę, chłodzenie solą fizjologiczną ze sterylnej strzykawki
11. Zniesienie sklepienia komory – wiertło różyczkowe z przedłużonym trzonkiem na kątnicę z chłodzeniem solą fizjologiczną ze sterylnej strzykawki
12. Amputacja miazgi komorowej – wiertło różyczkowe na kątnicy chłodzenie solą fizjologiczną ze sterylnej strzykawki
13. Opracowanie komory bez opracowania ujść kanałów różyczką na kątnicę, chłodzenie solą fizjologiczną na strzykawce jałowej. Znosimy wszelkie zachyłki komory.
14. Przemycie komory solą fizjologiczną, zatamowanie krwawienia jałową watką.
15. Założenie opatrunku na kikuty miazgi – nietwardniejący ca(oh)2 np. Bopulp nakładacz kulkowy robimy namiocik J
16. Założenie twardniejącego Ca(oh)2 na dno komory np. Life nakładacz kulkowy
17. Podkład izolujący – cement polikarboksylowy np. caryosan, nakładaczem kulkowym
18. Wypełnienie adhezyjne aby zapewnić szczelność ubytku.
- używamy do tego celu kompozytu
- ...
PattMan