Asystent rodziny w ustawie Za zyciem .Materialy szkoleniowe(1).pdf

(2720 KB) Pobierz
Asystentura rodziny
w zakresie wsparcia kobiet w ciąży i rodzin
„Za
życiem”
Rekomendacje metodyczne i organizacyjne
Warszawa, marzec 2017 r.
Materiały szkoleniowe z rekomendacjami dotyczącymi realizacji ustawy z dnia
4 listopada 2016 roku o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” oraz uchwały
nr 160 Rady Ministrów w sprawie programu kompleksowego wsparcia kobiet w ciąży
i rodzin „Za życiem” w obszarze asystentury rodziny opracował zespół w składzie:
Izabela Krasiejko – Akademia im. J. Długosza w Częstochowie, Ogólnopolskie Stowarzyszenie
Asystentów Rodziny
Franciszek Bronk, Mirosława Jezior, Edyta Sinacka-Kubik, Magdalena Gajewska, Monika Rudnik –
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdyni
Agnieszka Macyk, Marta Trybuś – Ogólnopolskie Stowarzyszenie Asystentów Rodziny
Anna Tomulewicz, Anna Borowska, Małgorzata Gudewicz, Dariusz Polkowski – Stowarzyszenie
Pomocy Rodzinie „DROGA” w Białymstoku
Lidia Zeller, Aneta Kwapisz – Stowarzyszenie na rzecz pomocy dziecku i rodzinie „DLA RODZINY”
w Częstochowie
Konsultacja merytoryczna:
Katarzyna Napiórkowska
Anna Kuszczuk
Departament Polityki Rodzinnej
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Materiały szkoleniowe wydane ze środków Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Spis treści
Wprowadzenie ....................................................................................................................
1. Wyjaśnienie podstawowych pojęć ...............................................................................
2. Odbiorcy usług asystenta rodziny ................................................................................
3. Cele, zadania i dominujące działania asystenta rodziny ..............................................
4. Etapy realizacji asystentury w zakresie wskazanym w ustawie „Za życiem”
– wariant podstawowy..................................................................................................
5. Katalog możliwego wsparcia – usługi podstawowe i dodatkowe ................................
6. Występowanie przez asystenta w imieniu osób na podstawie ich upoważnienia ........
7. Warunki pracy zapewniające odpowiednią jakość asystentury rodziny ......................
Dodatki:
Dodatek 1: Propozycje dotyczące praktycznych aspektów animowania działań przypisanych
asystentowi rodziny – wariant optymalny
Dodatek 2: Działanie asystenta rodziny w środowisku małomiasteczkowym i wiejskim
Dodatek 3: Specyfika realizacji asystentury przez organizacje pozarządowe
Dodatek 4: Wsparcie asystenta rodziny skierowane do kobiet w ciąży i rodzin
Dodatek 5: Wsparcie asystenta rodziny skierowane do kobiet i rodzin, w których przyjdzie
lub przyszło na świat poważnie chore dziecko
Dodatek 6: Wsparcie asystenta rodziny skierowane do kobiet i rodzin, których dziecko może
umrzeć w trakcie ciąży lub porodu
Dodatek 7: Wsparcie asystenta rodziny skierowane do kobiet i rodzin, którym umarło
dziecko bezpośrednio po porodzie
Dodatek 8: Wsparcie asystenta rodziny skierowane do kobiet i rodzin, które nie zabiorą
dziecka do domu
Dodatek 9: Informator Uprawnienia w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin
„Za życiem”
4
6
7
9
10
14
16
17
3
Wprowadzenie
Informacja o nieprawidłowościach w przebiegu ciąży lub porodu, pojawienie się na świecie
dziecka z wadą letalną jest dla kobiety i jej rodziny źródłem poważnego kryzysu. Może on
spowodować, że matka straci poczucie kontroli nad sobą i biegiem wydarzeń, jest zdezorientowana
i niezdolna do podejmowania adekwatnych decyzji i odpowiednich działań. Również opieka
i wychowanie dzieci z zaburzeniami rozwojowymi, przewlekłą chorobą czy niepełnosprawnością jest
źródłem stresu dla rodziców i łączy się z problemami emocjonalnymi i zdrowotnymi. Ustalono
czynniki ryzyka, takie jak m.in. brak lub powierzchowne informacje o stanie dziecka i formach
pomocy, przedmiotowe traktowanie przez pracowników szpitali, brak oparcia wśród najbliższych,
potęgujące siłę doświadczanego przez nich stresu. Ponadto rozpoznano zasoby, które mogą być
pomocne w zmaganiach z obciążeniami.
Niezależnie od tego, jaka dysfunkcja jest przyczyną poważnych problemów zdrowotnych
dziecka, jego rodzice bardzo potrzebują wsparcia. Powinno ono pochodzić zarówno od specjalistów
(lekarzy, terapeutów), jak również osób z bliższego i dalszego otoczenia rodziny spodziewającej się
lub wychowującej ciężko chore dziecko. Im lepszej jakości jest wsparcie udzielone od samego
początku, tym szybciej rodzice przechodzą przez kolejne, omówione poniżej fazy reakcji na problemy
zdrowotne dziecka.
Istotną rolę we wspieraniu rodzin oczekujących narodzin dzieci ze stwierdzonym w życiu
płodowym prawdopodobieństwem dysfunkcji rozwojowych oraz rodzin już wychowujących dzieci
z takimi obciążeniami rozwojowymi pełni
asystent rodziny.
Asystent rodziny, na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2016 roku poz. 575, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą
o wspieraniu rodziny, realizowanej od 1 stycznia 2012 roku, prowadzi działania skierowane do rodzin
przeżywających trudności w realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczej. Od 1 stycznia 2017 roku,
z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 4 listopada 2016 roku o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin
„Za życiem” (Dz.U. z 2016 roku poz.1860), zwanej dalej ustawą „Za życiem”, poszerzył się obszar
działań asystenta rodziny poprzez przypisanie mu funkcji koordynatora kompleksowego wsparcia
(poradnictwa) dla kobiet w ciąży i ich rodzin, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w ciąży
powikłanej, kobiet w sytuacji niepowodzeń położniczych oraz wsparcia rodzin dzieci, u których
zdiagnozowano „ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą ich
życiu, która powstała w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu”. Ponadto do
działań asystenta należy współpraca z innymi służbami z różnych systemów, w tym z podmiotami
udzielającymi świadczeń zdrowotnych, pracującymi na rzecz kobiety w ciąży i jej rodziny (zob. art. 2
ustawy „Za życiem”), a także art. 2 ust 3, art. 3 ust. 2, art. 15 i art. 190 a ustawy o wspieraniu
rodziny).
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej powołało grupę roboczą, która przygotowała
niniejszy poradnik, zawierający rekomendowane działania asystenta rodziny w zakresie wskazanym
w ustawie „Za życiem”. W skład tej grupy wchodzą przedstawiciele dotychczasowych realizatorów
asysty rodzinnej, zarówno z jednostek samorządowych, jak i pozarządowych, w tym reprezentanci
Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Asystentów Rodziny.
Poradnik zawiera opis sytuacji, w których może zostać udzielone kobiecie i rodzinie wsparcie
asystenta rodziny, oraz wskazuje potrzeby kobiet w ciąży i rodzin, które wynikają z oczekiwania lub
przyjścia na świat potomstwa, ze szczególnym uwzględnieniem dziecka ciężko chorego. Informacja
o problemach zdrowotnych dziecka jest zazwyczaj dla kobiety i jej rodziny sytuacją kryzysową,
wymagającą zewnętrznego wsparcia. Pozostawienie rodziny samej w tym ważnym dla niej momencie
może bowiem generować kolejne problemy.
4
Na tym tle opracowano i przedstawiono różne możliwości kompleksowego wsparcia kobiet
w ciąży i rodzin wynikające z połączenia dotychczasowych działań asystenta rodziny (na podstawie
ustawy o wspieraniu rodziny) z nowymi wytycznymi (ustawa i program „Za życiem”).
Pokazano, co pozostaje w zakresie roli i zadań asystenta rodziny (czynności nakazane),
a co pozostaje poza nią. Przedstawiono zarówno wariant podstawowy realizacji działań asystenta
w zakresie wskazanym w ustawie „Za życiem”, jak i optymalny, poszerzony. Zaprezentowano
również warunki organizacyjne, jakie powinny być spełnione, aby uzyskać wysoką jakość pracy
asystenta rodziny.
Należy pamiętać, że nie chodzi tu o ustalenie ścisłych standardów, mających uczynić pracę
asystentów rutynową i schematyczną, ale raczej o pokazanie pewnych możliwości działania,
zapewniających większą skuteczność. Asystent rodziny, stykając się z różnego rodzaju sytuacjami
problematycznymi, których rozstrzygnięcie często nie jest możliwe w sposób definitywny oraz
działając zarówno w obrębie świata czasem sformalizowanej instytucji, jak i życia codziennego
klientów, powinien być refleksyjnym praktykiem, umiejącym poddać swoje działanie namysłowi
przed, w czasie i po wykonanych czynnościach, tak aby adekwatnie reagować na indywidualne
i dynamiczne okoliczności pojawiające się w życiu osób wspieranych.
Poradnik może być wykorzystywany jako materiał szkoleniowy lub jako podręcznik do
codziennej pracy asystentów rodziny. Dlatego też składa się z części podstawowej i dodatków,
z których każdy może stanowić odrębną całość.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin