Szczepan Twardoch.docx

Szczepan Twardoch
Drach
Josef na peronie dworca w Lens jest w czystym, porządnym mundurze, za dużym o dwa
rozmiary. Na pagonach8 cyfra pułkowa. Na głowie pikielhauba9. Na pikielhaubie brezentowy
pokrowiec z numerem pułku wyhaftowanym czerwoną nicią: 22. Na plecach tornister10
z ciężkiej cielęcej skóry wyprawionej razem z sierścią. W tornistrze przybory do golenia.
Mydło. Grzebień. Niewielki ręcznik z wyhaftowanym przez matkę życzeniem: „Szczynść
Boże”. Dziesięć Patenknöpfe, czyli guzików na zatrzask. Przybory do szycia. Pudełko
cukierków eukaliptusowych. Koszula. Kalesony. Dwie pary onuc11. Notes. Ołówek. Puszka
smalcu. Papier listowy z winietą „Katolika”. Rolka Kautschukpflaster12. Pod plecakiem
przypięty Brotbeutel, chlebak. W tymże – kilogram chleba i mała puszka miodu. Na tornistrze
zrolowana celtbana13. Manierka. Menażka. Na ramieniu karabin. Na brzuchu pas. Przy pasie
ładownice, w nich naboje do mauzera. Przy pasie również długi, półmetrowy bagnet. Saperka.
Wszystko wypucowane, wyglansowane, wyszwarcowane.
Źródło: Szczepan Twardoch, Drach, Kraków, 2014, s. 212.
 

Co można powiedzieć o postaci literackiej na podstawie jej wyglądu? Omów temat,
odwołując się do załączonego fragmentu powieści Szczepana Twardocha Drach
i wybranych tekstów kultury.
 

Konspekt
Wprowadzenie
Wygląd zewnętrzny i ubiór postaci pozwalają nam rozpoznać, z kim mamy do czynienia. Mundur czy
uniform określają przynależność danej osoby do określonej grupy społecznej.
Teza
Wygląd zewnętrzny postaci jest źródłem wielu informacji o niej.
Rozwinięcie
1. Argumenty związane z tekstem danym w zadaniu (Szczepan Twardoch, Drach)
opis przedstawia bohatera ubranego w mundur pruskiej armii z czasów I wojny światowej,
mundur jest czysty i „porządny”, można wnioskować, że żołnierz jeszcze nie walczył,
mundur jest za duży, żołnierz jest młodym mężczyzną, katolikiem,
pikielhauba to rodzaj hełmu ze spiczastym zakończeniem, używanego w pruskiej armii,
młody żołnierz został wyekwipowany przez matkę Ślązaczkę,
pełne wyposażenie żołnierskie: jedzenie, środki higieny, bielizna, papier, uzbrojenie,
ostatnie zdanie świadczy o jego dbałości o wygląd.
2. Wykorzystanie innego wybranego tekstu (Henryk Sienkiewicz, Potop)
książę Bogusław na wieczerzy ubrany był bardzo wykwintnie, bo chciał zdobyć Oleńkę,
kaftan z zeszytych aksamitnych pasów,
kołnierz z drogocennych koronek,
---------------------------------------------------------------------------------

8 Pagon – naszywka, naramiennik na mundurze, na nim są umieszczone gwiazdki i belki – symbole szarż.
9 Pikielhauba – hełm z utwardzonej skóry, barwionej na czarno, wzmocniony metalową blachą, ze szpikulcem na
górze.
10 Tornister – rodzaj sztywnego plecaka używanego przez żołnierzy, później przez uczniów.
11 Onuce – kawałki tkaniny do owijania stóp zamiast skarpet.
12 Kautschukpflaster – opatrunek z plastrem do przyklejania na zranienia.
13 Celtbana – rodzaj długiego przeciwdeszczowego płaszcza żołnierskiego

koronkowe mankiety,
szpada na pasie ozdobionym diamentami,
trzewiki z kokardami i diamentami.
3. Wykorzystanie innego wybranego tekstu (Joanne K. Rowling, Harry Potter)
profesor Dumbledore był dyrektorem Szkoły Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie,
był emerytowanym nauczycielem transmutacji,
miał długie siwe włosy i okulary na haczykowatym nosie, co dodawało mu charyzmy,
nosił długie szaty, na głowie dziwną bordową czapkę – ubiór czarodzieja.
Podsumowanie
Wygląd zewnętrzny postaci dużo mówi o niej. Pokazuje kondycję i społeczną przynależność bohatera.
Często zastępuje długie opisy i objaśnienia działań postaci. Pozwala nam zrozumieć postępowanie
bohatera i jego motywacje.
Wskazówki do rozwiązania zadania
W swojej wypowiedzi możesz mówić o wyglądzie zewnętrznym różnych postaci literackich,
filmowych, malarskich. Możesz skonstruować inną tezę niż ta, zamieszczona w konspekcie, np.:
wygląd zewnętrzny postaci może nas zwodzić,
wygląd postaci może być schematyczny bądź symboliczny (teatr),
wygląd zewnętrzny może być wynikiem kary lub czarów (baśnie, mity).
Odwołaj się także do wybranych utworów literackich i tekstów kultury, np.:
Jan Kochanowski, Do gór i lasów,
William Szekspir, Jak wam się podoba,
Adam Mickiewicz, II cz. Dziadów, Pan Tadeusz,
Bolesław Prus, Lalka,
Stefan Żeromski, Przedwiośnie,
Aleksander Puszkin, Eugeniusz Oniegin,
Bruno Schulz, Sklepy cynamonowe,
Ernest Hemingway, Stary człowiek i morze,
Mark Twain, Książę i żebrak,
Musical Yentl na podstawie utworu Isaaca Bashewisa Singera Yentl, the Yeshiva Boy,
Możesz odwołać się także do swojej wiedzy o teatrze antycznym (Sofokles, Arystofanes) i komedii
dell’arte.
W podsumowaniu nawiąż do sformułowanej tezy, którą uzasadniały omówione przykłady. Następnie
sformułuj wnioski ze swojej interpretacji, dokonaj uogólnień.