Przewodnik: rak kości
Guide to Bone Cancer
Co to jest?
Rozpoczyna się kiedy w kości tworzy się guz. Zwykle zaczyna się w jednej z długich kości ramienia albo nogi. Kiedy rośnie, zabija normalne komórki kości i może roznieść się na inne części organizmu. Rak kości jest najbardziej powszechny wśród dzieci i młodych dorosłych.
Powszechne rodzaje
Kostniakomięsak [osteosarcoma], najbardziej powszechny rak kości zwykle występuje u osób w wieku 10-30 lat, i najczęściej rozpoczyna się w ramionach, nogach lub miednicy. Mięsak Ewinga jest również bardziej prawdopodobny u dzieci i młodych dorosłych. Najczęściej zaczyna się w ramionach, klatce piersiowej, nogach, miednicy i kręgosłupie. U osób w wieku 40+ bardziej prawdopodobny jest chrzęstniakomięsak [chondrosarcoma] – zwykle w ramionach, nogach albo miednicy. Nowotworów jak leukemia zaczynających się w szpiku kostnym nie uważa się za raka kości.
Rzadkie rodzaje
Inne mniej powszechne nowotwory kości raczej występują u dorosłych. Są to: włókniako-mięsak [fibrosarcoma] niekiedy widzi się u starszych dorosłych, którzy przechodzą terapię naświetleniami z powodu innego rodzaju raka. Typowo występuje w kolanach, biodrach i szczęce, guzy olbrzymiokomórkowe kości [giant cell tumors], które zwykle występują w okolicy kolan u młodych dorosłych, i struniak [chordoma], który zwykle powstaje w podstawie czaszki albo kości ogonowej.
Co może zwiększyć ryzyko zachorowania?
Twoje szanse zachorowania są wyższe jeśli masz metalowe implanty w kościach np. po złamaniu kości. I leczenie np. wysokie dawki radiacji, oraz niektóre leki nowotworowe mogą zwiększyć prawdo-podobieństwo jego wystąpienia. Występuje częściej u dzieci i młodych dorosłych, których kości nadal rosną. Ale w przypadku chrzęstniakomięsaka [chondrosarcoma] jest odwrotnie – ryzyko zwiększa się z wiekiem.
Stan zdrowia
Możesz mieć większe ryzyko raka kości jeśli masz pewne problemy wywołane przez problem genów. Należą tu rak oka zwany dziedziczna retinoblastoma, zespół Li-Fraumeni [mutacja w genie TP53] i zespół Rothmunda-Thomsona. Dzieci urodzone z przepuklina pępkową [umbilical hernia], kiedy część jelita albo innej tkanki wychodzi przez słaby punkt w brzuchu – mają większe ryzyko zachorowania na mięsaka Ewinga, ale jest ono bardzo małe.
Objaw: ból
Jest to najbardziej powszechny znak. Może pojawiać się powoli jako odczuwana co jakiś czas wrażliwość, i staje się bólem który nie zanika. Ale ten rodzaj bólu może wywoływać wiele rzeczy oprócz raka, np. ból dorastania i zapalenie stawów. Potrzebna konsultacja lekarza.
Inne objawy
Możesz mieć też:
· Złamane kości (guz może osłabiać kości, przez co łatwiej je łamać)
· Guz na jednej z kości
· Nocne pocenie
· Obrzęk i zaczerwienienie nad kością
· Zmęczenie
· Utrata wagi bez powodu
Diagnoza: Badania obrazowe
Lekarz może zalecić prześwietlenia razem z innymi obrazowymi by zobaczyć czy masz guza:
· Skanowanie kości: lekarz zaaplikuje ci w żyłę ramienia małą dawkę substancji radioaktywnej i użyje kamery do zrobienia zdjęć kości.
· Tomografia komputerowa: obrazy z różnych punktów pokazują wielkość i kształt guza oraz czy się rozszerza.
· Rezonans magnetyczny: silne magnesy i fale radiowe używa się dla pokazania wielkości guza.
· Pozytonowa emisyjna tomografia komputerowa: przy pomocy radiacji robi się zdjęcia w kolorze i 3D żeby sprawdzić ciało na raka.
·
Diagnoza: Biopsja
Lekarz pobiera małą próbkę guza – albo w operacji chirurgicznej albo igłą – żeby zbadać czy są komórki rakowe. Jest to jedyny sposób upewnienia się czy jest rak.
Stadium raka
Badania obrazowe pomogą lekarzowi określić stadium raka żeby wiedzieć jak leczyć:
· Stadium I: nie rozprzestrzenił się poza kość i komórki rakowe nie rozrastają się szybko.
· Stadium II: nie rozprzestrzenił się ale komórki rosną szybko.
· Stadium III: występuje w co najmniej 2 miejscach tej samej kości.
· Stadium IV: rozprzestrzenił się poza kość.
Leczenie: Chirurgia
Zalecenie lekarza opiera się na wiel-kości i rodzaju guza oraz ogólnym stanie zdrowia. Operacja usunięcia guza jest najbardziej powszechnym pierwszym krokiem. Zastąpienie kości musi wystąpić razem z guzem, lekarz może użyć kości z innej części ciała albo z banku kości, albo metalowy implant.
Leczenie: Chemioterapia i naświetlanie
Kombinacja silnych leków (chemioterapia) i wiązek rentgenowskich o wysokiej energii (naświetlanie / radiacja) czasem wykorzystuje się z chirurgią. Mogą pomagać skurczyć guza wcześniej albo zabić pozostałe komórki rakowe. Leki chemioterapeutyczne wędrują przez ciało, dlatego lekarz może zalecić je kiedy rak przeszedł poza kość. I może zaproponować radiację jeśli chirurgia nie jest możliwa, albo żeby pomóc złagodzić ból wywołany przez zaawansowanego raka.
Kriochirurgia
Podczas tego rodzaju chirurgii lekarz umieszcza sondę wypełnioną płynnym azotem tuż obok guza. Sonda produkuje kulę lodu która zamraża i niszczy komórki rakowe. To zwykle wykorzystuje się w leczeniu pacjenta z nie rosnącymi szybko nowotworami kości. W niektórych przypadkach to pomaga też uchronić staw przed uszkodzeniem, albo pomóc ratować rękę lub nogę.
Późniejsza opieka
Rak kości może rozszerzyć się na inne części ciała, łącznie z innymi kośćmi, albo może wrócić w to samo miejsce. Dlatego będziesz miał późniejsze wizyty u lekarza, i on może chcieć przeprowadzać badania krwi i prześwietlenia żeby trzymać na nim oko. Zależnie od twojego leczenia i miejsca raka, możesz też potrzebować terapii fizycznej żeby wzmocnić części ciała i pomóc używać je znowu.
http://www.webmd.com/cancer/ss/slideshow-bone-cancer-guide
OlaGordon