Likopen.pdf

(515 KB) Pobierz
 
Polska Akademia Nauk w Poznaniu 
Cinna – Produkty Zdrowia 
 
 
Likopen 
‐ występowanie, właściwości oraz wpływ 
na zdrowie człowieka 
 
 
 
 
Redaktorzy naukowi 
Agnieszka Belter 
Małgorzata Giel‐Pietraszuk 
Jan Barciszewski 
 
Poznań 2011 
Autorzy:   
mgr Agnieszka Belter ¹ˈ² , dr Małgorzata Giel‐Pietraszuk ¹ , 
mgr Stefan Oziewicz ³, prof. dr hab. Piotr Chomczyński ⁴, prof. 
dr hab. Jan Barciszewski ¹ˈ⁵ 
¹ Instytut Chemii Bioorganicznej, Polska Akademia Nauk, ul. Noskowskiego 12/14, 61‐704 
Poznań, tel. (+48) 061‐852‐8398 
² AdvaChemLab, ul. Topazowa 8, 61‐680 Poznań 
³ Cinna – Produkty Zdrowia, ul. Poznańska 88, 62‐010 Pobiedziska 
⁴ Molecular Research Center, 5645 Montgomery Rd, Cincinnati, OH, USA 
⁵ autor do korespondencji 
Instytut Chemii Bioorganicznej, Polska Akademia Nauk, ul. Noskowskiego 12/14, 61‐704 
Poznań, Jan.Barciszewski@ibch.poznan.pl, tel. (+48) 061‐852‐8398,  
Agnieszka Belter   abelter@ibch.poznan.pl 
Małgorzata Giel‐Pietraszuk  giel@ibch.poznan.pl 
Stefan Oziewicz  oziewicz@cinna.pl 
Piotr Chomczyński  piotr1975@gmail.com 
Jan Barciszewski   JanBarciszewski@ibch.poznan.pl 
 
 
Słowa kluczowe:  likopen, nowotwory, karotenoidy, choroby 
układu krążenia 
 
 
 
SPIS TREŚCI 
STRESZCZENIE ……………………………………………………………………………………………………………………. 
WPROWADZENIE ………………………………………………………………………………………………………………. 
WYODRĘBNIANIE LIKOPENU ORAZ UTRWALANIE PRODUKTÓW BOGATYCH W LIKOPEN ... 
WŁAŚCIWOŚCI …………………………………………………………………………………………………………………… 
‐ WCHŁANIANIE…………………………………………………………………………………………………………….…… 
‐ DYSTRYBUCJA………………………………………………………………………………………………………………..… 
‐ METABOLIZM …………………………………………………………………………………………………………….…… 
‐ WYDALANIE……………………………………………………………………………………………………………..……… 
WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE ……………………………………………………………………………………….…… 
‐ USUWANIE WOLNYCH RODNIKÓW……………………………………………………………………………….… 
‐ INDUKCJA SZLAKÓW ODPOWIEDZI ANTYOKSYDACYJNEJ……………………………………………….… 
‐ REGULACJA CYKLU KOMÓRKOWEGO…………………………………………………………………….………… 
‐ APOPTOZA…………………………………………………………………………………………………………….………… 
‐  HAMOWANIE ANGIOGENEZY I METASTAZY KOMÓREK NOWOTWOROWYCH……….………… 
‐ WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE PRODUKTÓW ROZPADU LIKOPENU…………………………….……… 
PROZDROWOTNE DZIAŁANIE LIKOPENU ………………………………………………………………………….. 
‐ CHOROBY NOWOTWOROWE …………………………………………………………………………………….…… 
‐ CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA…………………………………………………………………………………….…… 
PODSUMOWANIE ……………………………………………………………………………………………………..………. 
WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W PRACY …………………………………………………………………… 
PIŚMIENNICTWO …………………………………………………………………………………………………………..…. 
 
 
 
 
STRESZCZENIE
Likopen występuje w dużych ilościach w owocach pomidora oraz produktach ich
przetwarzania. Charakteryzuje się silnymi właściwościami antyoksydacyjnymi. Ponadto
likopen zaangażowany jest w regulację cyklu komórkowego oraz indukcję programowanej
śmierci komórki. Związek ten coraz częściej traktowany jest nie tylko jako suplement diety,
ale również jako potencjalny lek. Dieta bogata w likopen wpływa korzystnie na zdrowie oraz
zapobiega rozwojowi szeregu chorób, w tym nowotworów.
WPROWADZENIE
Wraz z rosnącą skalą problemów zdrowotnych wzrasta zainteresowanie i zapotrzebowanie na
nowe, nieinwazyjne sposoby leczenia oparte na produktach naturalnych o określonych
właściwościach. Od wielu lat znajdują one zastosowanie w terapii i mogą być alternatywą lub
uzupełnieniem dla stosowanych obecnie leków syntetycznych.
W 1873 roku wyodrębniono związek nadający czerwoną barwę owocom przełaja pospolitego
( Tamus communis ). Dwa lata później Pierre-Marie-Alexis Millardet wyizolowała go
z pomidorów ( Lycopersicon esculentum L.), a następnie otrzymała jego kryształy zawierające
jednak również inne karotenoidy. Pierwsze kryształy czystego likopenu uzyskał Edward
Schunck [1].
Likopen jest alkenem o wzorze sumarycznym C 40 H 56 (IUPAC: 2,6,10,14,19,23,27,31-
oktametylo-dotriakonta-2,6,8,10,12,14,16,18,20,22,24,26,30-tridekaen)
syntetyzowanym
przez rośliny oraz bakterie autotroficzne [1]. W odróżnieniu od większości karotenoidów ma
strukturę liniową. 13 wiązań podwójnych, z czego 11 sprzężonych tworzy układ niezwykle
efektywnie usuwający wolne rodniki (Ryc. 1) [1].
Likopen
- karoten
Fitoen
- karoten
- karoten
- karoten
- karoten
Luteina
Zeaksantyna
Kryptoksantyna
Rycina 1. Wzory strukturalne głównych karotenoidów.
1286308668.154.png 1286308668.165.png 1286308668.176.png 1286308668.187.png 1286308668.001.png 1286308668.012.png 1286308668.023.png 1286308668.034.png 1286308668.045.png 1286308668.056.png 1286308668.067.png 1286308668.078.png 1286308668.089.png 1286308668.100.png 1286308668.111.png 1286308668.115.png 1286308668.116.png 1286308668.117.png 1286308668.118.png 1286308668.119.png 1286308668.120.png 1286308668.121.png 1286308668.122.png 1286308668.123.png 1286308668.124.png 1286308668.125.png 1286308668.126.png 1286308668.127.png 1286308668.128.png 1286308668.129.png 1286308668.130.png 1286308668.131.png 1286308668.132.png 1286308668.133.png 1286308668.134.png 1286308668.135.png 1286308668.136.png 1286308668.137.png 1286308668.138.png 1286308668.139.png 1286308668.140.png 1286308668.141.png 1286308668.142.png 1286308668.143.png 1286308668.144.png 1286308668.145.png 1286308668.146.png 1286308668.147.png 1286308668.148.png 1286308668.149.png 1286308668.150.png 1286308668.151.png 1286308668.152.png 1286308668.153.png 1286308668.155.png 1286308668.156.png 1286308668.157.png 1286308668.158.png 1286308668.159.png 1286308668.160.png 1286308668.161.png 1286308668.162.png 1286308668.163.png 1286308668.164.png 1286308668.166.png 1286308668.167.png 1286308668.168.png 1286308668.169.png 1286308668.170.png 1286308668.171.png 1286308668.172.png 1286308668.173.png 1286308668.174.png 1286308668.175.png 1286308668.177.png 1286308668.178.png 1286308668.179.png 1286308668.180.png 1286308668.181.png 1286308668.182.png 1286308668.183.png 1286308668.184.png 1286308668.185.png 1286308668.186.png 1286308668.188.png 1286308668.189.png 1286308668.190.png 1286308668.191.png 1286308668.192.png 1286308668.193.png 1286308668.194.png 1286308668.195.png 1286308668.196.png 1286308668.197.png 1286308668.002.png 1286308668.003.png 1286308668.004.png 1286308668.005.png 1286308668.006.png 1286308668.007.png 1286308668.008.png 1286308668.009.png 1286308668.010.png 1286308668.011.png 1286308668.013.png 1286308668.014.png 1286308668.015.png 1286308668.016.png 1286308668.017.png 1286308668.018.png 1286308668.019.png 1286308668.020.png 1286308668.021.png 1286308668.022.png 1286308668.024.png 1286308668.025.png 1286308668.026.png 1286308668.027.png 1286308668.028.png 1286308668.029.png 1286308668.030.png 1286308668.031.png 1286308668.032.png 1286308668.033.png 1286308668.035.png 1286308668.036.png 1286308668.037.png 1286308668.038.png 1286308668.039.png 1286308668.040.png 1286308668.041.png 1286308668.042.png 1286308668.043.png 1286308668.044.png 1286308668.046.png 1286308668.047.png 1286308668.048.png 1286308668.049.png 1286308668.050.png 1286308668.051.png 1286308668.052.png 1286308668.053.png 1286308668.054.png 1286308668.055.png 1286308668.057.png 1286308668.058.png 1286308668.059.png 1286308668.060.png 1286308668.061.png 1286308668.062.png 1286308668.063.png 1286308668.064.png 1286308668.065.png 1286308668.066.png 1286308668.068.png 1286308668.069.png 1286308668.070.png 1286308668.071.png 1286308668.072.png 1286308668.073.png 1286308668.074.png 1286308668.075.png 1286308668.076.png 1286308668.077.png 1286308668.079.png 1286308668.080.png 1286308668.081.png 1286308668.082.png 1286308668.083.png 1286308668.084.png 1286308668.085.png 1286308668.086.png 1286308668.087.png 1286308668.088.png 1286308668.090.png 1286308668.091.png 1286308668.092.png 1286308668.093.png 1286308668.094.png 1286308668.095.png 1286308668.096.png 1286308668.097.png 1286308668.098.png 1286308668.099.png 1286308668.101.png 1286308668.102.png 1286308668.103.png 1286308668.104.png 1286308668.105.png 1286308668.106.png 1286308668.107.png 1286308668.108.png 1286308668.109.png 1286308668.110.png 1286308668.112.png 1286308668.113.png 1286308668.114.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin