Zotero 4.0.29.17 [PL] = 37,5 MB Producent: Center for History and New Media at George Mason University Licencja: GNU GPL (darmowa) System Operacyjny: Windows 2000/XP/Vista/7/8/10 Zotero to oprogramowanie przeznaczone do pozyskiwania, gromadzenia, tworzenia i edytowania ródeł informacji oraz metadanych je opisujšcych. Przy pomocy specjalnych translatorów aplikacja analizuje i tłumaczy semantycznie kontent dostępny m.in. na stronach bibliotek internetowych, naukowych baz danych, niektórych serwisów informacyjnych oraz innych witryn. Dzięki Zotero możliwe jest pozyskanie wszystkich treci i wielu materiałów obecnych na stronie internetowej, a także zwišzanych z nimi metadanych semantycznych. Program pobiera i przechowuje również udostępnione na stronie załšczniki (np. pliki PDF), a także tworzy i zapisuje obraz strony (tzw. snapshot), z której aktualnie przechwytuje dane. Jedne z najistotniejszych funkcji programu to możliwoć tworzenia cytatów oraz generowania bibliografii na podstawie zgromadzonych ródeł. Zotero działa jako typowa aplikacja Windows oraz rozszerzenie przeglšdarek Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera i Safari. Materiały z sieci najlepiej przechwytywać poprzez ikonkę rozszerzenia, umieszczonš w pasku adresu przeglšdarki. Opcje pozyskiwania ródeł pojawiajš się na pasku adresu jedynie w wypadku, gdy translatory programu sš w stanie obsłużyć wybranš stronę czy witrynę. Aplikacja potrafi w pojedynczym zadaniu gromadzić materiały, metadane semantyczne i snapshoty z wielu stron, które ukrywajš się pod odnonikami umieszczonymi na innej stronie - podczas jej przeglšdania wystarczy kliknšć w ikonkę włšczajšcš przechwytywanie i wybrać interesujšce nas ródła. W wypadku Firefoksa rozszerzenie oferuje w pełni funkcjonalny panel zarzšdzania bibliotekš programu, otwierany za pomocš przycisku umieszczonego na pasku dodatków. W takim wypadku używanie zwykłej aplikacji nie jest konieczne. W innych przeglšdarkach instalowana jest jedynie uproszczona wersja rozszerzenia Zotero Connector, pozwalajšca na pozyskiwanie ródeł za pomocš wspomnianej wczeniej ikonki oraz dostosowanie kilku ustawień. Warto dodać, że funkcjonalnoć programu można zwiększyć przy pomocy całego zbioru dodatków. Pozyskane materiały zostajš umieszczone w bibliotece programu. Od tej chwili sš one traktowane jak specyficzne elementy np. artykuły, ksišżki, dokumenty, rozdziały, odnoniki do stron i plików, snapshoty stron www, nagrania audio/wideo itd. Jednoczenie program wprowadza do biblioteki metadane, etykiety i notatki powišzane z elementami. Za pomocš etykiet można przeszukiwać w łatwy sposób naszš kolekcję ródeł. Aplikacja pozwala na grupowanie elementów biblioteki w osobnych katalogach oraz na zarzšdzanie zbiorem tych katalogów iich zawartociš. Częć z elementów biblioteki jest połšczona z odpowiadajšcymi im załšcznikami oraz obrazami stron internetowych. Użytkownik może dowolnie modyfikować metadane, etykiety i notatki elementów, a także dodawać powišzania pomiędzy elementami. Zotero umożliwia również wprowadzanie dowolnych elementów bez przechwytywania materiałów z Internetu, wówczas użytkownik sam wybiera typ elementu i nadaje mu wszystkie właciwoci, dodaje do niego załšczniki itd. Dostępne jest również wyszukiwanie i uzupełnianie ródeł za pomocš kodów ISBN, Digital Object Identifier (DOI), PubMed oraz IDProgram. Po wprowadzeniu odpowiedniego kodu aplikacja odnajdzie odpowiednie materiały w bazach WorldCat, CrossRef i NCBI PubMed. Pozycje w bibliotece możemy przeszukiwać za pomocš opcji szybkiego lub zaawansowanego wyszukiwania. Funkcja tworzenia bibliografii działa z wieloma elementami dostępnymi w bibliotece aplikacji. Zotero korzysta przy tym z Citation Style Language (CSL), otwarto-ródłowego języka, przeznaczonego do odpowiedniego formatowania cytatów według różnych stylów bibliograficznych czy stylów dziennikarskich. Bibliografie można zapisywać jako pliki RTF, HTML, kopiować do schowka systemowego lub bezporednio drukować. Aplikacja pozwala na łatwe wprowadzanie cytatów do jakichkolwiek pól tekstowych czy dowolnych edytorów tekstu. Wystarczy przenieć wybrane elementy biblioteki do okrelonego pola lub programu. Wtyczki Zotero funkcjonujšce w Microsoft Word oraz Open Office pozwalajš na zmienianie stylu cytowania w całym dokumencie, automatyczne generowanie bibliografii z wybranych cytatów, a także wprowadzanie cytatów bezporednio z poziomu tych programów. Zotero może przeprowadzić automatycznš ekstrakcję i przeformatowanie cytatów z plików RTF i na tej podstawie wstawić bibliografię do plików zapisanych w tym formacie. Program oferuje funkcję synchronizacji biblioteki z jej odpowiednikiem online, dostępnym na serwerach projektu. Bibliotekš można więc zarzšdzać również poprzez konto w witrynie Zotero. Możliwe jest dzielenie się naszš kolekcjš ródeł z innymi użytkownikami projektu, a także wspólna praca na zgromadzonych materiałach (zarówno poprzez konto, jak i aplikację). Typy elementów, które może zawierać biblioteka: różnego rodzaju artykuły, audycja radiowa, dokument, dzieło sztuki (w tym zapewne jego obraz cyfrowy), e-mail, film, hasło słownikowe, krótka wiadomoć, ksišżka, list, mapa, materiał konferencyjny, nagranie audio i wideo, patent, podcast, praca dyplomowa, prezentacja, program komputerowy, program telewizyjny, projekt ustawy, raport, rękopis, rozdział, rozprawa, sprawa sšdowa, statut, wpis na forum lub blogu, wywiad. Rodzaje metadanych zwišzanych z elementem: typ elementu, tytuł, autor, krótki opis, serwis publikacji, tom, numer, iloć stron, data utworzenia, seria, tytuł serii i tekst serii, wykaz skrótów, język, DOI, ISSN, krótki tytuł, adres URL, data dostępu, archiwum, miejsce w archiwum, usługa katalogowa, numer klasyfikacyjny, przypisy/prawa, dodatkowe informacje, data dodania do biblioteki, data modyfikacji. Niektóre z obsługiwanych serwisów - Google Scholar, Google Books, Amazon.com, YouTube, Wikipedia, Aleph, Amicus, BiblioCommons, Dynix, Encore, Mango, InnoPAC, Primo, SirsiDynix, TLC/YouSeeMore, Voyager, WorldCat, EBSCO, IEEEXplore, JSTOR, PubMed, ProQuest, The New York Times, The Economist, Kommersant, Der Spiegel i wiele innych. Pełnš, często aktualizowanš listę, można znaleć tutaj. Aplikacja jest w stanie importować lub eksportować biblioteki innych programów kolekcjonujšcych ródła. Wspierane sš następujšce formaty plików: Zotero RDF, MODS (Metadata Object Description Schema), BibLaTeX, BibTeX, RIS, Refer/BibIX, NCBI PubMed, Unqualified Dublin Core RDF, Bibliontology RDF, Bookmarks, COinS, CSL JSON, MODS, RefWorks Tagged Format, Simple Evernote Export, TEI, Wikipedia Citation Template, CTX, ISI Web of Knowledge, MAB2, MARC, MARCXML. Szata graficzna programu i jego rozszerzeń prezentuje się całkiem przyzwoicie. Obsługa Zotero nie jest trudna, jednak z racji specyfiki oprogramowania, częć z jego możliwoci będzie zrozumiała jedynie dla bardziej zaawansowanych użytkowników, zwłaszcza osób obeznanych z zarzšdzaniem ródłami informacji. W witrynie projektu można znaleć szczegółowš dokumentację oraz szeroki zbiór instrukcji i przydatnych porad. Uwaga! Rozszerzenia Zotero dla przeglšdarek Mozilla Firefox, Google Chrome oraz Safari można pobrać osobno ze strony projektu. Rozszerzenie dla Opery dostępne jest tutaj > https://addons.opera.com/pl/extensions/details/zotero-connector/?display=en <. Edycja Zotero Standalone zawiera wtyczki dla Microsoft Word oraz Open Office. Wymagania! Rozszerzenie Zotero dla Firefox wymaga co najmniej wersji 4.0 tej przeglšdarki. Korzystanie z wielu funkcji wymaga połšczenia z Internetem lub przynajmniej z sieciš LAN.
bomaszko