Udzial_Polski_w_miedzynarodowej_wspolpracy_na_rzecz_rozwoju_e_08ru.pdf

(198 KB) Pobierz
WYKAZ SKRÓTÓW
BŚ
DAC
–
–
ECLA
–
HDI
HPI
–
–
MDGs
–
MFW
MSZ
NIEO
OA
ODA
–
–
–
–
–
Bank Światowy (Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju)
Komitet Pomocy Rozwojowej
(Development
Assistance Committee)
Komisja Narodów Zjednoczonych dla Ameryki Łacińskiej
(Economic
Comission for Latin America)
Wskaźnik Rozwoju Społecznego
(Human
Development Index)
Wskaźnik Ubóstwa Społecznego
(Human
Poverty Index)
Milenijne Cele Rozwoju
(Milennium
Development Goals)
Międzynarodowy Fundusz Walutowy
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
OECD
–
ONZ
PKB
PKN
PNB
–
–
–
–
Nowy Międzynarodowy Ład Ekonomiczny
(New
International Economic Order)
Pomoc Oficjalna
(Official
Aid/Assistance)
Oficjalna Pomoc Rozwojowa
(Official
Development Aid/Assistance)
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
(Organization
for Economic Co-operation and Development)
Organizacja Narodów Zjednoczonych
Produkt Krajowy Brutto
Produkt Krajowy Netto
Produkt Narodowy Brutto
6
WYKAZ SKRÓTÓW
PPP
–
RWPG
–
UE
–
Parytet Siły Nabywczej
(Purchasing
Power Parity)
Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej
Unia Europejska
Kup książkę
WSTĘP
Przełom XX i XXI stulecia to okres gigantycznego wzrostu dobrobytu ludzkości
przy jednoczesnym wyraźnie nierównomiernym rozwoju poszczególnych regio-
nów świata. Znaczne obszary stanowią strefę niskiego rozwoju gospodarczego,
biedy, wręcz ubóstwa. Dysproporcja regionalna w rozwoju gospodarczym świata
wydaje się być największą w historii. Aby temu przeciwdziałać elity polityczne
państw rozwiniętych postanowiły podjąć różnorodne działania mające na celu
w pierwszej kolejności ograniczenie, a ostatecznie zlikwidowanie skrajnej biedy.
Udzielanie pomocy krajom biedniejszym jako nowa forma stosunków między-
narodowych pojawiło się dopiero po II wojnie światowej. Od inauguracji Planu
Marshalla, symbolicznego początku współpracy rozwojowej, minęło ponad pół
wieku. Współpraca rozwojowa na trwałe wpisała się w politykę wielu państw
i organizacji międzynarodowych, w tym także Polski, stając się istotnym elemen-
tem współczesnych stosunków międzynarodowych. Zmieniła się skala pomocy,
jej wielkość, formy oraz wspierane sektory, jednak niezależnie od starań spo-
łeczności międzynarodowej dysproporcje rozwojowe postrzegane są jako jedne
z najważniejszych problemów i globalnych wyzwań oraz zagrożeń dla światowego
bezpieczeństwa.
Przedmiotem pracy jest zaangażowanie Polski w działania z zakresu między-
narodowej współpracy na rzecz rozwoju. Pomoc rozwojowa jest przedmiotem
badań wielu dziedzin nauki, m.in. ekonomii, politologii, socjologii i geografii.
Każda z nich kładzie nacisk na inne aspekty analizowanego zjawiska. W przy-
padku politologii, podobnie jak w stosunkach międzynarodowych, na pierwszy
plan wysuwa się rola pomocy rozwojowej w polityce międzynarodowej, a przede
wszystkim rola i znaczenie pomocy jako instrumentu polityki zagranicznej i go-
spodarczej państwa.
Kup książkę
8
WSTĘP
Wybór tematyki pracy jest związany z zainteresowaniami naukowymi autora,
które koncentrują się wokół zagadnienia relacji między Północą a Południem,
zwłaszcza w wymiarze politycznym i gospodarczym. Przypadek polskiej współ-
pracy rozwojowej wydaje się z wielu powodów interesujący. Z jednej strony, należy
podkreślić fakt, że Polska jest krajem wysokorozwiniętym gospodarczo o dużym
potencjale ekonomicznym, co powinno oznaczać jej zdolność do podejmowania
coraz większych wysiłków na rzecz społeczności międzynarodowej. Z drugiej
jednak strony, Polska jest państwem stosunkowo od niedawna zaangażowa-
nym w międzynarodową współpracę rozwojową. Jako wschodzący donator, nasz
kraj wciąż boryka się z licznymi trudnościami natury gospodarczej i społecznej.
Przystępując do wielu organizacji międzynarodowych elita polityczna kraju przy-
jęła liczne zobowiązania dotyczące pomocy państwom biedniejszym, co wymusza
przyśpieszenie działań w tej materii. Są to, jak sądzę, najważniejsze przyczyny,
dla których warto zająć się tym zagadnieniem.
W oczach większości opinii społecznej Polska jest wciąż krajem biednym.
Sytuacja ta nasuwa zasadnicze pytanie, na które spróbuję odpowiedzieć w niniej-
szej pracy: czemu, pomimo odmiennych oczekiwań społecznych, elity polityczne
gotowe są przekazywać stosunkowo duże środki pieniężne na pomoc rozwojową?
W niniejszej pracy stawiam też pytania o to, jakimi motywami kieruje się polska
dyplomacja podejmując działania w zakresie współpracy rozwojowej? W jakim
zakresie i formie udzielana jest pomoc? W jakich dziedzinach udzielana jest
pomoc? Czy nasz kraj trafnie ocenił swoje możliwości w tym zakresie? W jaki
sposób udzielana jest pomoc, a w szczególności jak jest zorganizowany system
instytucji za nią odpowiedzialnych? Jaka jest różnica pomiędzy rozwiązaniami
przyjętymi w Polsce a regulacjami międzynarodowymi oraz rozwiązaniami obo-
wiązującymi w innych, bardziej doświadczonych państwach? Kolejnym ważnym
zagadnieniem jest kierunek udzielanej pomocy. Dlatego należy odpowiedzieć na
pytanie, komu udzielana jest pomoc rozwojowa? W jaki sposób dokonano stra-
tegicznego wyboru? Jakie czynniki natury politycznej i ekonomicznej wpłynęły
na ten wybór? Odpowiedzi na powyższe pytania pozwolą dokładnie i w pełni
ocenić udział Polski w międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju oraz jej
rolę w polityce zagranicznej państwa.
Analiza przyczyn, skutków oraz przeciwdziałanie pogłębiającemu się podzia-
łowi świata na bogatą Północ i biedne Południe staje się coraz częstszym przed-
miotem zainteresowania przedstawicieli nauki, głównie ekonomii i stosunków
międzynarodowych. Tematyka pomocy rozwojowej posiada bogatą literaturę,
zwłaszcza w języku angielskim. W pracy będę korzystał z publikacji zarówno
polskich, jak i zagranicznych autorów, oraz z artykułów, analiz i informacji
Kup książkę
WSTĘP
9
zawartych w dokumentach administracji rządowej i organizacji międzynarodo-
wych. W trakcie pisania niniejszej pracy zamierzam skorzystać m.in. z publikacji:
Petera Hjertholma i Finna Tarpa pt.
Foreign Aid and Development. Lessons Learnt
and Directions For The Future,
Petera Hjertholma i Howarda Whitea pt.
Survey
of Foreign Aid. History, Trends and Allocation
oraz Rogera C. Riddella pt.
Does
foreign aid really work?,
a także artykułu Alberto Alesina i Davida Dollara pt.
Who gives foreign aid to whom and why?
oraz artykułu Marijke Breuninga,
Foreign
Aid, Development Assistance, or Development Cooperation. What’s in a Name?
Polskojęzyczna literatura poświęcona relacjom Północ
–
Południe jest stosunkowo
uboga, jednak w ostatnich latach widoczny jest wzrost zainteresowania tą tematyką.
Jako przykład należy wymienić publikacje autorstwa Przemysława Deszczyńskiego
pt.
Konceptualne podstawy pomocy rozwojowej,
Pawła Bagińskiego, Katarzyny
Czaplickiej i Jana Szczycińskiego pt.
Międzynarodowa współpraca na rzecz roz-
woju,
Dominika Kopińskiego pt.
Pomoc rozwojowa
oraz Bartosza Sobotki pt.
Tworzenie polskiego systemu pomocy rozwojowej.
Dodatkowo, w przygotowaniu
pracy niezmiernie przydatne będą opracowania, analizy i publikacje Polskiego
Instytutu Spraw Międzynarodowych. Równie ważne będą raporty i analizy sto-
warzyszenia polskich organizacji pozarządowych, zaangażowanych w międzyna-
rodową współpracę na rzecz rozwoju (Grupa Zagranica) oraz dokumenty polskiej
administracji rządowej.
Refleksja nad współpracą rozwojową zauważalna jest głównie na gruncie eko-
nomii. Z tego powodu polskie publikacje dotyczące tego zagadnienia skupiają się
na kwestiach ekonomicznej skuteczności współpracy rozwojowej i technicznych
aspektach przekazywania pomocy. Większość polskich opracowań ma charak-
ter podręczników akademickich z zakresu ekonomii lub stosunków międzyna-
rodowych i zawiera ogólny przegląd najważniejszych zagadnień dotyczących
współpracy rozwojowej. W konsekwencji, w marginalnym stopniu poruszany jest
aspekt politycznych i gospodarczych korzyści wynikających z zaangażowania we
współpracę rozwojową. Wydaje się, że większość autorów już na samym wstępie
swoich badań pomija te motywy, skupiając się na zagadnieniach humanitar-
nych i ekonomicznej skuteczności pomocy oraz prawnych uwarunkowaniach jej
udzielania. Takie podejście do analizy relacji międzynarodowych, choć bardzo
szczytne, wydaje się dość naiwne. Należy bowiem pamiętać, że większość przy-
wódców politycznych poprzez działania pomocowe stara się realizować swoje
interesy narodowe.
W niniejszej pracy przyjmuję hipotezę, że z uwagi na niewielką wysokość
przekazywanej pomocy, brak doświadczenia w tym zakresie, marginalną po-
zycję państw rozwijających się w polityce zagranicznej i gospodarczej Polski
Kup książkę

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin