Nie 11.2011.pdf

(5156 KB) Pobierz

chleb ze SZMALEM

MACIEJ MIKOŁAJCZYK

Jej pierwsza odsłona to rozpoczęta

w 2008 r. modernizacja linii kolejowej

E-65 z Gdańska do Warszawy. Trasę

modernizowano z taką myślą, że będą

po niej kursować pociągi wyposażone

w system tilt, zwany po naszemu wychyl-

nym pudłem. Dzięki temu ustrojstwu

składy na łukach rozwijają o 35 proc.

większą prędkość w porównaniu z po-

ciągami klasycznymi, co znacznie skra-

ca czas podróży. Lecz żeby stosowanie

wychylnego pudła było możliwe, toro-

wisko – a zwłaszcza łuki – musi speł-

niać wiele rygorystycznych wymogów,

co wiąże się z dodatkowymi kosztami.

Podczas remontu linii E-65 poniesiono

je, bo studium wykonalności zakłada-

ło, że będą po niej kursować pociągi

z mechanizmem wychylnym. Tyle tyl-

ko, że InterCity rozpisało przetarg

na dostawę 20 składów zespolonych

i w Istotnych Warunkach Zamówienia

na temat systemu tilt nawet się nie za-

jąknęło.

Bo, jak się okazało, wychylnych pu-

deł zwyczajnie sobie nie życzy, spółka

bowiem uznała, że sprawdzają się one

wyłącznie w terenie górzystym, wyma-

gają dokładnej i rzetelnej obsługi tech-

nicznej, a na dodatek znacznie pod-

wyższają koszt zakupu pociągów. Istot-

nie – skład z tilt jest droższy o 10 proc.

Tymczasem modernizacja trasy z Trój-

miasta do stolicy pochłonie ponad

10 mld zł. Wskutek rezygnacji IC

z wychylnych pudeł znaczna część

tych miliardów zwyczajnie wyląduje

w błocie, a czas podróży z Gdańska

do Warszawy będzie tylko ciut krótszy

w porównaniu z pociągiem klasycz-

nym (wychylny z Gdańska Głównego

do Warszawy Wschodniej miał je-

chać 2 godziny i 3 minuty; bez pudła

pojedzie 2 godziny i 40 minut – o kil-

W maju zakończy się rozpisany przez PKP InterCity przetarg na dostawę

pociągów zespolonych. Kolej w nędzy straci kolejne miliardy.

Oj Grabarczyk, Grabarczyk!

Pendolino nie popędzi

ka minut krócej niż klasyczny.

Bilet 2. klasy ma koszto-

wać 100–150 zł.

Przetarg na dostawę pocią-

gów formalnie jeszcze się nie

zakończył, ale na placu boju

pozostał tylko jeden dostaw-

ca – francuski Alstom produ-

kujący pociągi Pendolino.

Za 20 takich składów IC ma

zapłacić 400 mln euro, czyli

1,6 mld złotówek. Do tego na-

leży doliczyć koszt budowy

i utrzymania zaplecza technicz-

nego itd. Łącznie: ok. 3 mld zł.

sowność ich zakupu byłaby wątpliwa.

Bo przecież ostatecznie chodzi o to,

żeby wreszcie pasażerowie przestali

podróżować w warunkach urągają-

cych zdrowemu rozsądkowi. O wiele

sensowniej byłoby więc zainwestować

w remont stojących na bocznicach wa-

gonów. Gruntowana modernizacja

jednego kosztuje 100 tys. zł. Sytuację

uzdrowiłoby 800 dodatkowych wago-

nów, a więc łączny koszt to 80 mln zł.

•••

Rzeczywiście – 20 pociągów Pendoli-

no (w każdym mieści się 400 pasaże-

rów) z pewnością nie sprawi, że przesta-

niemy jeździć na korytarzu z mordą

przyklejoną do okna. Wszak IC rocznie

przewozi 37 milionów obywateli (jak

twierdzą fachowcy w ciągu minionego

roku spółce ubyło 15 milionów pasaże-

rów) i według najnowszego rozkładu

jazdy operuje prawie 400 pociągami.

20 składów wobec tych liczb to zaled-

wie kropla. Kropla, ale za to kosztowna.

Tymczasem na początku tego roku pre-

zes InterCity przyznał, że sytuacja fi-

nansowa spółki jest trudna.

W momen-

cie gdy spółka wygenerowała 100 mln zł

straty tylko w pierwszym kwartale, to temat

płynności się robi palący. To nie jest temat,

czy my wydamy na jakieś nowe inwestycje,

tylko jest temat utrzymania normalnego

funkcjonowania firmy

– powiedział

„Rynkowi Kolejowemu”, branżowemu

periodykowi. Dziś IC twierdzi, że spół-

kę stać na zakup gadżetu o nazwie Pen-

dolino. Małgorzata Sitkowska, rzecz-

nik IC, poinformowała nas, że połowa

środków na zakup ma pochodzić z UE,

a resztę skredytuje Europejski Bank In-

westycyjny, co chyba miało znaczyć ty-

le, że spółka swojej kasy nie wyłoży. Ty-

le że kredyty trzeba spłacać, a Czesi,

którzy już wcześniej kupili Pendolino,

dziś plują sobie w brodę, bo pociągi

przynoszą straty.

Rys. HENRYK CEBULA

•••

– Zakup Pendolino bez

pudła wychylnego to absurd.

I to taki, którym powinny za-

jąć się stosowne służby – mówi

Ad rian Fur gal ski z Ze społu

Doradców Gospodarczych TOR.

– Po pierwsze dlatego, że

zmarnowano publiczne pie-

niądze na modernizację linii

E-65 pod składy z wychylnym

pudłem. Po drugie za kwotę,

którą trzeba wydać na Pendo-

lino, można kupić 40 klasycz-

nych pociągów o identycznych

osiągach. Nawet gdyby składy

były wyposażone w tilt, sen-

•••

W latach 90. PKP już raz chciały

kupić składy szybkich pociągów. I to

z wychylnym pudłem. Przetarg za-

kończył się w 1998 r. i wygrał Pendo-

lino, ale do realizacji inwestycji nigdy

nie doszło. Kontrola NIK wykazała

bowiem, że

ogłoszenie i przeprowadze-

nie przetargu na wybór dostawcy pocią-

gów było niecelowe i nosiło cechy niego-

spodarności. Postępowanie przetargowe

w sprawie udzielenia zamówienia pu-

blicznego przeprowadzone zostało z rażą-

cym naruszeniem ustawy o zamówieniach

publicznych.

Przetarg unieważniono.

Do pudła nikt nie trafił.

mikolajczyk@redakcja.nie.com.pl

Polska wystawiona do wiatru

Kulisy energetyki

dmuchanej,

czyli dlaczego tak dużo

płacimy za prąd.

Gdyby nagle jutro do naszej sieci energetycz-

nej podłączyć farmy wiatrowe, na powstanie któ-

rych Polskie Sieci Elektroenergetyczne wydały

zgodę, nastąpiłby totalny blackout. W całej Pol-

sce zapanowałyby ciemności jak w dupie u Mu-

rzyna siedzącego w bezgwiezdną noc w wykopa-

nej w ziemi jamie.

Dobowe średnie zapotrzebowanie na energię

elektryczną w Polsce wynosi ok. 22 do 24 tysięcy

megawatów. Polskie Sieci Energetyczne wydały

do tej pory zezwolenia na przyłączenie do Krajowej

Sieci Energetycznej farm wiatrowych o łącznej

mocy ok. 14 tys. megawatów. Więcej niż potrzeba.

Nasz system energetyczny byłby skłonny wchło-

nąć energię pochodzącą z wiatraków o łącznej mo-

cy ok. 5 tys. megawatów. W kolejce na otrzymanie

zezwolenia są jednak następni amatorzy.

Według Ministerstwa Gospodarki wnioski

w sumie dotyczą budowy wiatraków dających

ok. 76 tys. megawatów mocy, przy ok. 36 tys. mega-

watów mocy całego systemu. Państwo ma kłopot.

Wiceminister gospodarki Joanna Strzelec-Łobo-

dzińska wyraziła opinię, że z wnioskami występują

ludzie, którzy nie mają środków na takie inwestycje,

chcąc zaklepać sobie miejsce w systemie, po czym

proponują sprzedaż tego miejsca. Stworzył się bo-

wiem rynek obrotu uprawnieniami do przyłączenia.

czy gospodarczych energetyki wiatrowej, miał-

bym szansę otrzymać od Polskiego Stowarzysze-

nia Energetyki Wiatrowej (PSEW) 10 tys. zł.

Cóż, zmarnowałem tę szansę. Niniejszą publika-

cją także nie poprawię sobie notowań u przyja-

ciół energetyki dmuchanej.

Polskie Stronnictwo Lobbystów

PSEW to lobbystyczna organizacja inwestorów

(lista firm wspierających liczy 84 spółki mniejsze,

większe i olbrzymie) zarabiających na projekto-

waniu i budowaniu farm wiatrowych lub elemen-

tów wiatraków. Obecna jest ona na co dzień w ga-

binetach ministrów, komisjach sejmowych aż

po gabineciki wójtów w poszczególnych gminach.

Stowarzyszenie samo chwali się, że miało wpływ

na kształtowanie prawa w Polsce – w taki sposób,

że przynosi to korzyści stawiającym wiatraki.

Brało udział w pracach nad nowelizacją prawa

energetycznego, doprowadzając do ustalenia mi-

nimalnej ceny wykupu tzw. świadectw pochodze-

nia energii, co powoduje, że ta tzw. energia ekolo-

giczna jest dla odbiorcy ponad 2 razy droższa. Do-

prowadziło też do nowelizacji prawa budowlane-

go i zmiany podstawy opodatkowania podatkiem

od nieruchomości w odniesieniu do turbin wia-

trowych. Zgodnie z tą nowelizacją za budowlę

uznawane są jedynie części budowlane turbin

wiatrowych – podstawa i wieża – a nie całe urzą-

dzenia, co ma zasadnicze znaczenie dla naliczania

wymiaru podatku od nieruchomości; bo najdroż-

szą częścią wiatraka jest turbina, czyli kręcące się

śmigło. W praktyce wójtowie gmin, którzy godzą

się na budowę wiatraków na swoim terenie, są ro-

bieni w bambuko. Myślą, że dostaną 2 proc. od ca-

łości, a dostają 2 proc. tylko od rury.

Trudno się dziwić tej skuteczności PSEW, sko-

ro jedną z osób zainteresowanych w stawianiu

farm wiatrowych jest Stanisław Dobrzański, by-

ły szef Polskich Sieci Elektroenergetycznych

z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Kumpel wicepremiera od gospodarki Waldema-

ra Pawlaka i wiceministra skarbu Jana Burego.

Tego ostatniego jest nawet doradcą ds. energety-

ki. Dobrzański z Józefem Sieniuciem (był za-

stępcą Dobrzańskiego w Polskich Sieciach Elek-

troenergetycznych) założyli spółkę 3DS, która

jest spółką matką dla kilku innych zajmujących

się projektowaniem i budową farm wiatrowych.

Co prawda głoszoną przez Pawlaka idée fixe jest

budowa biogazowni, ale tego nikt nie robił i nie

zrobi z prostego powodu. Budowa biogazowni jest

droższa o jakieś 3,75 raza. Inwestycja w biogazow-

nię o mocy 1 megawata to ok. 4,5 mln euro,

inwestycja w wiatrak o mocy 1 megawata to

ok. 1,2 mln euro.

Przeciwko lobbystom wspierającym stawianie

wiatraków ustawiają się lokalne grupki miesz-

kańców tych miejscowości, gdzie wiatraki mają

powstać. Protestują, bo nie chcą mieć wysokiej

na 120 m wieży za oknem, efektu migotania cie-

nia, nie chcą słuchać hałasu przez cały dzień i ca-

łą noc. Takich protestów, według strony interne-

towej Stopwiatrakom.eu, jest w tej chwili w Pol-

sce 107. Ale to amatorzy w sprawach organizo-

wania i prowadzenia protestów. Ci poczciwcy

uzbrojeni są najwyżej w jakiś film ściągnięty

z YouTube pokazujący, jak wiatrak zabił ptaka

gdzieś w dalekiej Australii, i 50 zł wygrzebane

z własnej kieszeni, aby odbić na ksero egzempla-

rze listu protestacyjnego do wójta gminy. Pawla-

ka widzieli najwyżej w telewizorze, a o Burym

nawet nie słyszeli.

Prąd dobry, bo drogi

Stawianie wiatraków to dobry biznes, bo zakła-

dy energetyczne zobowiązane są odbierać prąd

z tego ustrojstwa w pierwszej kolejności. W 2011 r.

muszą wykazać, że 7 proc. energii, którą produ-

kują, pochodzi ze źródeł odnawialnych. Inaczej

płacą karę. Do roku 2020 ma to być 15 proc.

Inne unijne kraje mają ten wskaźnik ustawiony

jeszcze wyżej – na poziomie 20 proc.

Kilka lat temu unijny komisarz ds. środowiska

Grek Stavros Dimas leżał sobie na plaży ze szkla-

neczką uzo i cygarem i myślał, co by tu wymyślić,

aby było chwytliwe i ładnie wyglądało. I tak mu

przyszło do głowy, że do ładnie wyglądających

w kalendarzu dwóch dwudziestolatek (rok 2020)

warto dorzucić jeszcze trzy dwudziestolatki. I tak

powstało hasło 3x20 do 2020. Do roku 2020 UE

ma zmniejszyć emisję CO

o 20 proc., zmniejszyć

całkowite zużycie energii o 20 proc. i zwiększyć

do 20 proc. zużycie energii produkowanej z tzw.

odnawialnych źródeł energii. I pomysł Dimasa

wszyscy klepnęli, bo maniaków wierzących w teo-

rię globalnego ocieplenia jest sporo, a jak różne

korporacje mogą na tej manii zarobić, to dlaczego

miałyby zaniechać zarobku. Dla Polski, która

94 proc. energii elektrycznej czerpie z węgla, te po-

mysły były, są i będą kosztowne. Istnieją wylicze-

nia, że te zabawy będą nas kosztowały tyle szmalu,

ile pobraliśmy i jeszcze pobierzemy z budżetu UE

w latach 2007–2013 na modernizację kraju.

Stawianie wiatraków to dobry biznes, bo ce-

na energii wiatrowej jest ponad 2 razy wyższa niż

normalnie. Producenci prądu z wiatru dostają

podwójnie. Po pierwsze, kasę z zakładu energe-

NIE-interesująco i NIE-rzetelnie

Po publikacji „Zrobić z Polski wiatrak”

(„NIE” nr 3/2011), w której napisałem, że

każdy,

kto mieszka w pobliżu wiatraka, narażony jest

na choroby liczne i tak straszne, że nie wiadomo, któ-

ra straszniejsza,

otrzymałem sporą liczbę listów

z nieprzyjemnościami (spło

dził pan dzieło, które

nie ma nic wspólnego z rzetelnością, skąd takie bred-

nie pan wziął, panie pseudodziennikarzu opłacany

niekoniecznie przez swoją redakcję, do tej pory my-

ślałem, że walczycie z ciemnotą, tymczasem wypisu-

jecie bzdury i mity).

Było tego tyle, że dało mi to

do myślenia. Gdybym napisał artykuł

interesują-

cy i rzetelny o energetyce wiatrowej,

którym przy-

czyniłbym się do popularyzacji idei wykorzysta-

nia siły wiatru do produkcji energii elektrycznej,

ukazania korzyści ekologicznych, społecznych

tycznego za wprowadzone do sieci megawatogo-

dziny. To cena energii wyznaczana na dany rok

przez prezesa Urzędu Regulacji Energetycznej,

tzw. cena urzędowa (198 zł za 1 megawatogodzi-

nę). Po drugie, otrzymują rodzaj papieru warto-

ściowego, który podlega obrotowi na towarowej

giełdzie energetycznej. To tzw. świadectwo po-

chodzenia energii elektrycznej ze źródła odna-

wialnego. Papiery takie kupują zakłady energe-

tyczne, aby wypełnić obowiązek wykazania się

produkcją energii ze źródeł odnawialnych. Bie-

żąca cena to 263 zł za 1 megawatogodzinę.

Ale jest to dobry biznes wyłącznie dla inwesto-

rów stawiających wiatraki. Dla państwa i zakła-

dów energetycznych jest zły. Na tzw. zielone cer-

tyfikaty idzie rocznie od 2,5 do 3 mld zł.

Wiatraki to źródło energii kłopotliwe, bo nie-

stabilne. W Krajowym Systemie Energetycz-

nym musi się zgadzać bilans. Energia wprowa-

dzona musi się równać energii wyprowadzonej.

Wiatraki powodują zakłócenia pracy w sieci

energetycznej. Bo albo wieje, albo nie. Jeśli nie

wieje, operator musi wypełnić tę lukę. Czyli

utrzymywać rezerwy mocy, tak aby w każdej

chwili można było zastąpić lub uzupełnić spa-

dek mocy dostarczanej przez elektrownie wia-

trowe. Uwarunkowania techniczne elektrowni

cieplnych, u nas w 94 procentach węglowych,

sprawiają, że muszą one pracować cały czas

z pewną mocą, mimo że moc w nich produkowa-

na nie jest potrzebna. Daje to dodatkowy koszt.

Do atmosfery, tak czy siak, emitowany jest CO

Dlatego m.in. mamy w Polsce relatywnie jedną

z najdroższych energii elektrycznych w Europie.

WALDEMAR KUCHANNY

wkuchanny@redakcja.nie.com.pl

NIE 11/2011

Rys. HENRYK CEBULA

Plik z chomika:

janradz

Inne pliki z tego folderu:

Nie 13.2011.pdf (3884 KB)
Nie 12.2011.pdf (3053 KB)
Nie 12.2011.pdf (3053 KB)
Nie 11.2011.pdf (5156 KB)
Nie 10.2011.pdf (3478 KB)

Nie 11.2011.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: