Czas

Czynności organizacyjno-porządkowe

1

2

min

5

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Przyjęcie meldunku

Sprawdzenie obecności

Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego

Podanie tematu oraz celu zajęć.

Min

255

CZĘŚĆ GŁÓWNA

Zagadnienie 1

Cel i istota współczesnej walki.              

            Działania taktyczne to wszelkie działania pododdziałów, oddziałów                  i związków taktycznych wojsk operacyjnych i obrony terytorialnej.

              Działania taktyczne charakteryzuje wiele specyficznych właściwości. Są to:

- duża dynamika;

- częste i gwałtowne zmiany sytuacji;

- duża ilość informacji lub jej brak;

- zmienność sposobów prowadzenia działań;

- jednoczesne prowadzenie działań w zróżnicowanych środowiskach.

              Działania bojowe - uderzenia na wojska przeciwnika bądź odparcie jego uderzeń. Ich rezultatem jest rozbicie ( obezwładnienie ) wojsk przeciwnika oraz opanowanie określonego rejonu lub utrzymanie własnego.

           Walka jest rozumiana jako skupione w czasie i przestrzeni starcie dwóch przeciwstawnych stron w skali taktycznej.

Przygotowanie walki jest to zbiór czynności wykonywanych w celu stworzenia (wypracowania) dogodnych warunków do realizacji zamierzeń i wykonywania zadań zgodnie  z przyjętym planem i harmonogramem, które wynikają z przyjętej koncepcji walki (zamiaru).

           Prowadzenie walki trwa od momentu rozpoczęcia do chwili zakończenia wykonywania zadania. Całość przedsięwzięć realizowanych przez dowódcę w tym okresie nazywamy kierowaniem walką.

               Nieodłącznym czynnikiem walki jest manewr taktyczny. Należy go postrzegać w aspekcie teoretycznym jako zasadę, którą trzeba stosować podczas walki w celu osiągnięcia powodzenia. Z kolei w aspekcie praktycznym manewr jest

jedną z części składowych walki i w takim ujęciu polega na zorganizowanym ruchu sił i środków, mającym określony cel. Manewr zapewnia elastyczność działania, czyli możliwość przenoszenia punktu ciężkości w czasie i przestrzeni.

              Manewr taktyczny – użycie wojsk w walce przez ruch w kombinacji z ogniem lub możliwościami ogniowymi w celu osiągnięcia przewagi nad przeciwnikiem.

Wyróżnia się manewr pododdziałami i manewr ogniem.

              Manewr ogniem – przenoszenie wysiłku ogniowego z jednego kierunku na inny stosownie do potrzeb pola walki oraz ześrodkowanie ognia do jednoczesnego lub kolejnego rażenia najważniejszych celów , a także podział ognia przy rażeniu różnych celów w jednym czasie.

      Formami manewru taktycznego są: uderzenie czołowe, pokonanie, oskrzydlenie, obejście, przenikanie, manewr mylący, demonstracja i odejście.

              Uderzenie czołowe jest to działanie skierowane przeciwko wojskom na przedniej linii obrony przeciwnika. Może ono być stosowane w celu rozbicia jego obrony  w czołowych punktach oporu lub do okrążenia jego sił. Często manewr ten poprzedza pokonanie lub oskrzydlenie.

              Pokonanie polega na szybkim i zdecydowanym ruchu wojsk w celu rozcięcia zgrupowań przeciwnika i wyjścia na jego tyły.

              Oskrzydlenie jest to manewr, w którym główne atakujące siły obchodzą elementy ugrupowania obronnego przeciwnika w celu zdobycia obiektów na jego tyłach. Oskrzydlenie może być jedno lub dwustronne oraz pionowe – ponad pozycjami obronnymi przeciwnika. Rezultatem tego manewru jest rozbicie sił przeciwnika albo zdobycie ważnych obiektów na jego tyłach. Niekiedy zastosowanie oskrzydlenia może wprowadzić w błąd przeciwnika co do umiejscowienia własnego punktu ciężkości.

              Obejście jest to manewr, w ramach którego nacierające wojska obchodzą przeciwnika na lądzie lub jest prowadzony w wymiarze powietrznym (ponad jego pozycjami obronnymi), dzięki czemu unika się kontaktu ogniowego. Celem tego manewru jest zdobycie obiektów na tyłach przeciwnika i zmuszenie go do ich opuszczenia.

              Przenikanie jest formą manewru, w którym wojska małymi zgrupowaniami wchodzą w ugrupowanie obronne przeciwnika. Może być stosowane do opanowania słabo bronionych obiektów w celu zdobycia kluczowego terenu lub zakłócenia działań na obszarze tyłowym przeciwnika. Przenikanie stosuje się zwykle w połączeniu z innymi formami manewru.

              Manewr mylący ma na celu zakłócenie zorganizowanego działania sił przeciwnika w działaniach taktycznych. Musi być wystarczająco wiarygodny, by wywołać pożądaną reakcję. Najskuteczniejszy jest wówczas, gdy pokrywa się z ocenami przeciwnika.

              Demonstracja jest manewrem odciągającym uwagę przeciwnika bez podejmowania walki. Siły prowadzące działania demonstracyjne stosują ogień, przemieszczanie, dym, środki walki elektronicznej i urządzenia łączności wykorzystywane do pozorowania walki.

              Odejście jest to opuszczenie zajmowanych rejonów, pozycji ( linii ). Manewr ten jest wykonywany w celu wyprowadzenia wojsk spod uderzeń przeważających sił przeciwnika, zajęcia dogodniejszego położenia do podjęcia działań aktywnych oraz zyskania czasu na utworzenie punktu ciężkości na innym obszarze.

Do rodzajów manewru ogniem należy:

              Ześrodkowanie ognia, które polega na skupieniu ognia pododdziału lub kilku środków ogniowych na jednym celu. Planuje i prowadzi się je w celu rażenia bardzo ważnych obiektów ogniem o dużym natężeniu i w krótkim czasie;

              Podział ognia, polegający na skierowaniu ognia pododdziału (środków ogniowych) do kilku celów, aby jednocześnie je razić. Ogień rozdziela się  w taki sposób, aby jako pierwsze zniszczyć (obezwładnić) cele ważne;

              Przeniesienie ognia polega na przerwaniu ognia prowadzonego do jednego celu i skierowaniu go na inny. Ogień przenosi się w razie zniszczenia (zniknięcia) celu, pojawienia się nowego, ważniejszego lub konieczności udzielenia pomocy sąsiadowi (pododdziałowi wspieranemu), a także podczas wykonywania - na rozkaz przełożonego - ześrodkowania ognia.

            Punkt ciężkości - ześrodkowanie w określonym miejscu i czasie takich sił i środków rażenia bądź samego rażenia, które umożliwią osiągnięcie zakładanego celu operacji ( walki).

            Zadanie – nakazany przez przełożonego cel ( rezultat , efekt ) działalności podwładnego , zwykle osiągany w ściśle określonym czasie. Zadanie to przyszłe zdarzenie , które zostało opisane przez dowódcę w planie działania i przekazane do realizacji podwładnemu. Z chwilą przyjęcia zadania przez podwładnego staje się ono dla niego celem.             

Zagadnienie 2

Istota i treść zasad działań taktycznych.             

Zasady działań taktycznych stanowią podstawę racjonalnego i twórczego działania dowódców i sztabów. Znajomość tych zasad pomaga w praktycznej działalności oraz sprzyja przejawianiu inicjatywy w procesie dowodzenia wojskami.

Zastosowanie zasad działań taktycznych nie gwarantuje jednak zwycięstwa. Priorytety w ich stosowaniu zmieniają się w miarę rozwoju środków i sposobów walki. Dlatego też zasadami tymi należy kierować się, uwzględniając charakter walki oraz

sytuację i poczynania wyższego dowódcy. Względną ważność każdej z zasad dyktują zawsze okoliczności i warunki realizowania konkretnego zadania.

          Obowiązkiem i prawem dowódców jest wiedzieć oraz decydować, gdzie i kiedy zastosować określoną zasadę. Dlatego też zasady nie stanowią niezmiennych prawd – kanonów, lecz są jedynie przewodnikiem w działaniu.

Zasady działań taktycznych:

·         celowość;

·         zachowanie zdolności bojowej;

·         ekonomię sił;

·         zaskoczenie;

·         aktywność;

·         manewr

              Celowość – w każdych działaniach taktycznych ważny jest wybór i sprecyzowanie celu. Jego wybór jest jednym z podstawowych obowiązków dowódcy, wymagającym jasnego  i logicznego myślenia. Cel walki należy określać ściśle i jednoznacznie, tak aby był zrozumiały dla wykonawców i wyzwalał ich inicjatywę. Powinien on być zasadniczym motywem działania dowódców i pododdziałów podczas wykonywania zadań bojowych.

              Zachowanie zdolności bojowej - wyraża się w nieustannym utrzymywaniu przez wojska gotowości do podjęcia walki i wykonaniu zadań bojowych oraz osiągania celu działań przy jak najmniejszych stratach własnych. Oznacza to konieczność efektywnego wykorzystania wojsk, niedopuszczenia do nadmiernego ich wyczerpania i takiej organizacji systemu działań, aby zapewnić sukcesywne odtwarzanie zdolności bojowej przez odpowiednie zabezpieczenie logistyczne.

              Ekonomia sił - Dowódca musi wykorzystywać siły, którymi dysponuje do realizacji zasadniczych zadań, dlatego nie wolno mu angażować więcej wysiłku niż jest

to niezbędne. Nie można być bowiem silnym wszędzie. W celu koncentracji swoich sił dowódca może więc być zmuszony akceptować ryzyko użycia absolutnego minimum sił gdzie indziej. Racjonalne wykorzystanie potencjału bojowego osiąga się

przez: umiejętny podział sił i środków, utworzenie właściwego ugrupowania bojowego, trwałe i terminowe zaopatrywanie (zasilanie) walczących wojsk.

              ...