T 4.doc

6

   WYŻSZA SZKOŁA OFICERSKA WOJSK LĄDOWYCH

im. gen. Tadeusza KOŚCIUSZKI

OŚRODEK SZKOLENIA – CYKL TECHNICZNY

  ZATWIERDZAM

KIEROWNIK CYKLU TECHNICZNEGO

           ………..………………

         /stopień imię i nazwisko/

          data ………..………….

PLAN - KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć z przedmiotu: szkolenie specjalistyczne

z grupą kursu specjalistycznego

specjalność: Obsługa spycharki gąsienicowej szybkobieżnej.

TEMAT: 4. URZĄDZENIA POMOCNICZE STOSOWANE W SPRZĘCIE   INŻYNIERYJNYM.

   OPRACOWAŁ

……...………………....

                                                                                                                                              /stopień imię nazwisko/

WROCŁAW

TEMAT: 4. URZĄDZENIA POMOCNICZE STOSOWANE W SPRZĘCIE INŻYNIERYJNYM.

CELE: Nauczyć :       -   zasad wykorzystania urządzeń wspomagających uruchomienie silnika  w obniżonej temperaturze.                        

             Zapoznać:      -   z ogólną budową urządzeń pomocniczych ;

                              -   z usytuowaniem urządzeń w sprzęcie ;

                              -   z obsługiwaniem technicznym urządzeń.

ZAGADNIENIA I CZAS:

- Rozpoczęcie zajęć                                                                                                                              - 10 min.

1. Urządzenia ułatwiające rozruch i rozruchowe: świece żarowe, podgrzewacze, odprężniki, przełączniki akumulatorów, silniki rozruchowe, pneumatyczne instalacje rozruchowe.

                                                                                                                                                                        -  50 min.

2. Urządzenia grzejne i filtrowentylacyjne kabin i nadwozi sprzętu inżynieryjnego

              -  15 min.

3. Inne urządzenia grzejne                                                                                                                -  10 min.

- Zakończenie zajęć                                                                                                                              -   5 min.

FORMA: Zajęcia teoretyczne.

METODA: Wykład.

CZAS: 2 x 45 min.

MIEJSCE: Sala wykładowa.

LITERATURA:

1. „Rozruch silników z zapłonem samoczynnym” Janusz Mysłowski Wydawnictwa Naukowo-Techniczne str. 67 – 81.

POMOCE SZKOLENIOWE: Foliogramy, plansze.

ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWO - TECHNICZNE:

1. Silnik SW 359 sam. Star 266.

WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO-METODYCZNE:

–     zajęcia prowadzę w formie wykładu;

–     szczególną uwagę zwrócić na parametry, uzyskanie których jest niezbędne do rozruchu do silnika ZS.

–     w trakcie zajęć zadaję pytania w celu podniesienia aktywności myślowej;

–     najważniejsze rzeczy nakazuję zanotować do zeszytu;

–     zagadnienia prowadzić głównie w oparciu o foliogramy i przekroje akumulatorów.

PRZEBIEG ZAJĘCIA:

Część wstępna – rozpoczęcie zajęć                                                                         - 10 min.

- przyjęcie meldunku;

- podanie tematu i celu zajęć;

- podanie zagadnień i literatury;

- sprawdzenie stopnia przygotowania słuchaczy do zajęć.

Część główna                                                                                                                - 75 min.

Zagadnienie 1.Urządzenia ułatwiające rozruch i rozruchowe: świece żarowe, podgrzewacze, odprężniki, przełączniki akumulatorów, silniki rozruchowe, pneumatyczne instalacje rozruchowe                                                               - 50 min.

Silnika z ZS, w przeciwieństwie do ZI, nie da się uruchomić w temperaturze poniżej  -15°C bez stosowania dodatkowych zabiegów i urządzeń. Przy czym zgodnie z instrukcjami zabiegi te stosujemy już przy temperaturze około +5°C nie czekając, aż uruchomienie będzie niemożliwe.

  Prawie wszystkie silniki z ZS w wojsku posiadają wtrysk paliwa bezpośredni i komorę spalania w denku tłoka. Taki układ w porównaniu z silnikiem z komorą dzieloną  powoduje iż rozruch silnika w obniżonej temperaturze jest ułatwiony. Niestety przy takiej budowie głowicy nie ma w niej miejsca na świece żarowe. W silnikach z wtryskiem bezpośrednim stosujemy wyłącznie świece płomieniowe w ilości 1 szt na silnik, w przeciwieństwie do świec żarowych które są montowane w każdym cylindrze silnika.

   Tylko niektóre silniki np. 4KVD zespołu prądotwórczego PAD-8 posiadają komorę spalania dzieloną  i tylko wówczas możliwe jest zastosowanie świecy żarowej. Świeca żarowa podgrzewa do odpowiedniej temperatury ściankę komory wstępnej. Sprężane powietrze szybciej osiąga wymaganą temperaturę powodującą samozapłon paliwa.

   Świece żarowe są większym obciążeniem dla akumulatora niż pojedyncza świeca płomieniowa. Dodatkowo w przypadku świec żarowych połączonych szeregowo niesprawność jednej powoduje brak działania wszystkich.

   Prześledzimy teraz podstawowe urządzenia ułatwiające rozruch silnika z ZS w zimie:

Odprężnik. Układ do podwieszania zaworów występujący w silnikach ZS służący do połączenia przestrzeni nad tłokiem z atmosferą. Po rozpędzeniu przy pomocy rozrusznika ruchomych elementów układu tłokowo-korbowego bez sprężania wykorzystujemy ich energię jako dodatkowe koło zamachowe podczas właściwego rozruchu. Dźwignia do włączania znajduje się na wysokości głowicy. Poprawnie wykonane urządzenie powinno jednocześnie odcinać dopływ paliwa w czasie obrotów silnika bez sprężania. Niestety większość odprężników przewidziano do łatwego pokręcania wałem korbowym przy ustawieniu kąta wyprzedzenia wtrysku i regulacji luzu zaworów i dlatego nie spełniają tego zadania.

Wzbogacacz dawki rozruchowej. Stosowany w silnikach ZS zamontowany na przedłużeniu listwy zębatej pompy wtryskowej po stronie przeciwnej do dźwigni przesuwającej listwę. Część silników ma korektory włączane ręcznie, a część samoczynnie.

   Wzbogacacz zastosowany w silniku S-312 przedstawiono na rys. 38.

W wyniku pokręcenia pokrętła radełkowanego zderzak pompy zmienia swoje położenie o 90° i listwa sterująca pompy może się zagłębić w końcówkę pokrętła dochodząc do zderzaka. Uzyskuje się w ten sposób zwiększenie dawki o 100%, co jest konieczne do rozruchu. Po uzyskaniu rozruchu, gdy silnik przyspieszy do ob­rotów znamionowych, cofnięcie dźwigni sterującej pompy wtryskowej do położe­nia obrotów biegu jałowego powoduje, na skutek

Rys. 38. Wzbogacacz dawki rozruchowej

1- listwa sterująca pompy wtryskowej, 2 – zderzak, 3 – sprężyna, 4 – pokrętło radełkowane

działania sprężyny, samoczynny powrót króćca ze zderzakiem w położenie pierwotne, w którym niemożliwe jest zagłębienie się listwy sterującej.

Świece żarowe.

Świece żarowe są to urządzenia służące do podgrzewania powietrza wewnątrz komory spalania. Jest to specjalny grzejnik wbudowany w ściankę komory spala­nia, którego spirala znajduje się w jej wnętrzu. Wskutek przepływu prądu poda­wanego z akumulatora spirala silnie nagrzewa się, oddając ciepło otaczającemu powietrzu i podnosząc jego temperaturę, której wzrost skutecznie ułatwia rozruch.

Ze względu na sposób zasilania można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje świec żarowych:

- jednobiegunowe - o  jednym  tylko   zacisku   do   przyłączania  przewodu elektrycznego. Świece są łączone w układy równoległe. Prąd elektryczny dopro­wadzony do zacisku przepływa przez spiralę i korpus do masy silnika. Rozwią­zanie to obecnie nie jest stosowane;

- dwubiegunowe - o dwóch zaciskach do przyłączania przewodów elektrycz­nych i spirali grzejnej izolowanej od masy silnika. Podgrzewacze te są łączone w układy szeregowe i prąd przepływa od zacisku pierwszej świecy, poprzez kolejne, do masy.

Opisane świece żarowe pracują na ściśle określonym napięciu i natężeniu prądu. Spadek napięcia na pojedynczej spirali wynosi zwykle od 0,9 do 1,7 V. Natężenie przepływającego prądu wynosi od 32 do 40 A. Suma spadków napięć na szeregu wszystkich świec jest niższa od napięcia znamionowego akumulatora i dla zrównoważenia jest włączany szeregowo dodatkowy opornik. Gdyby więc zaszedł przypadek uszkodzenia jednej ze świec żarowych, układ przestanie dzia­łać. W miejsce uszkodzonej świecy należy wstawić odpowiednio dobrany opornik zastępczy, gdyż w przeciwnym przypadku może nastąpić uszkodzenie pozo­stałych świec.

Przed właściwym włączeniem rozrusznika włącza się świece żarowe na okres od 30 do 60 sekund (nie powinien przekraczać 2 minut); spirale nagrzewają się do temperatury 900°C (1173 K), podwyższając temperaturę czynnika w cylindrach i komorach spalania. Następnie wyłącza się świece i przystępuje do włączenia rozrusznika.

Załączanie świec żarowych typu spiralnego (rys. 6.4) na okres dłuższy niż 60 s jest niewskazane ze względu na łatwe przegrzewanie się spirali grzejnej i w efekcie jej zniszczenie. W momencie pierwszych obrotów rozrusznikiem wtryskiwane paliwo dostaje się w gorące obszary w pobliżu spirali grzejnych i następują samozapłony. Nie jest wskazane, aby struga zimnego paliwa padała bezpośrednio na spiralę grzejną, ponieważ powoduje to jej szybką korozję, erozję oraz zniszczenie. Zakłada się, że krople wtryskiwanego paliwa powinny omijać

spiralę w bezpiecznej odległości, czyli co najmniej 5 mm (rys. 6.5). Dlatego też w now­szych konstrukcjach stosuje się świece żarowe typu trzpieniowego (rys. 6.6 i rys. 6.7), znacznie bardziej odporne na zużycie i awarie.

Rys. 39. świeca płomienne typu BOSH

1 – izolowana  elektroda, 2 – obudowa, 3 – element grzejny

Rys. 40. Sposób zamontowania świecy płomiennej.

1 – świeca, 2 – zawór przepływowy, 3 – kolektor dolotowy.

Świeca płomieniowa. Stosowana w silnikach z ZS.

Świeca ta (rys.39) zamontowana na kolektorze ssącym(3) składa się z trzpienia żarowego(1), zaworu elektromagne­tycznego(2), wyłącznika żarzenia, opornika szeregowego i lampki kontrolnej. Może być ona montowana w dowolnym położeniu kątowym w kolektorze dolotowym. Zawór elektromagnetyczny powinien być zamontowany poniżej świecy w jak najbliższej odległości od niej. Paliwo jest doprowadzone do świecy pod ciśnieniem wytwarzanym przez pompę podającą pompy wtryskowej. W momencie otwarcia zaworu elektromagnetycznego sterowanego wyłą­cznikiem żarzenia paliwo dopływa do wymiennej wkładki dozującej poprzez drobny filtr umieszczony w świecy, następnie

przedostaje się do tylnej części pośrednio ogrzewanego kolka i tam odparowuje. Pary paliwa przemieszczają się do przodu i mieszają z powietrzem napływającym przez otwory w osłonie. Mieszanina ta zapala się w obrębie wierzchołka kołka żarowego. Powstały w ten sposób płomień ogrzewa zasysane do cylindrów powietrze. Siatka osłaniająca zabezpiecza płomień przed zgaszeniem w przypadku wzrostu prędkości prze­pływu powietrza. Wydajność spalania paliwa w świecach o jednym kołku żarowym (elemencie grzejnym) wynosi 5-9 cm3 oleju napędowego na minutę.

Świeca może być zamontowana na początku lub w środku kolektora ssącego. Wystarczy uzyskać samozapłon w jednym cylindrze, aby cylinder ten wspomógł rozrusznik przy rozruchu.

Podgrzewacze.

Podgrzewacz jest to specjalny grzejnik elektryczny wbudowany w kolektor dolotowy za filtrem powietrza. W niektórych konstrukcjach podgrzewacz jest montowany między króćcem kolektora a głowicą cylindrów, tak aby spirale grzejne były możliwie intensywnie owiewane strumieniem zasysanego powietrza.

Podgrzewacz (rys. 6.3) składa się ze spirali grzejnej zaopatrzonej w osłonę z blachy o odpowiednim kształcie. Osłona, ogrzewając się od promieniowania spirali grzejnej, stanowi zasobnik ciepła, zwiększający skuteczność działania podgrzewacza w okresie, kiedy roz...