Wybuch Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu stał się sygnałem do podejmowania akcji zbrojnych w terenie. Niektóre miasta i wsie zajmowano niemal bez rozlewu krwi, o inne toczono zacięte walki. Najcięższe zmagania to boje o Szubin, Chodzież, Nakło czy Inowrocław.
Aby Powstanie Wielkopolskie było w miare zorganizowane wyznaczono następujących dowódców:
front północny – dowódca ppłk Kazimierz Grudzielski
1856-1921
,
front zachodni – ppor. Kazimierz Zenkteler
1884-1955
front południowo-zachodni (tzw. Grupa „Leszno”) – ppor. Bernard Śliwiński
1883-1941
front południowy – ppor. Władysław Wawrzyniak
1890-1940
Ze względu na to iż Niemcy włożyli duży wkład w te tereny, które zamieszkiwała spora ilość ludności niemieckiej nie zamierzali oddać tych terenów bez walki, a tak po za tym uważali że te tereny należą się im. Bardzo szybko ochłonęli po zaskoczeniu przez powstańców i postanowili podjąć walkę.
Poważne zagrożenie dla poszczególnych frontów podczas Powstania Wielkopolskiego stanowiły niemieckie ośrodki, takie jak Piła, Leszno, Rawicz czy Bydgoszcz, która bezpośrednio zagrażała powstańcom walczącym na froncie północnym. Dowódcą tego frontu został ppłk Kazimierz Grudzielski. Na tym odcinku sztab dowództwa starał się uchwycić linię Noteci i sukcesywnie prowadzić działania wyzwoleńcze. Obawiając się ewentualnych działań zbrojnych z Bydgoszczy, zaplanowano zdobycie Szubina.
Szubin był zdobywany w kilku etapach ponieważ mimo że Polacy mięli większą ilość żołnierzy to Niemcy do obrony Szubina mięli dwa działa. Próba odbicia Szubina nie powiodła się ze względu na kiepską organizację. Do drugiej próby przygotowano się staranniej. Po opanowaniu i zdobyciu kluczowych mostów, zablowkowaniu Niemcom dojścia pomocy z nakła oraz zdobyciu dworca co spowodowało że nie mógł dotrzeć pociąg pancerny Szubin został zdobyty. Największe walki toczyły się dalej na odcinku Rynarzewo, Zamość, Łabiszyn i trasa do Nakła oraz Szubin.Trwało to tak długo ponieważ Niemcy wystawili specjalny 400-osobowy oddział Grenzschutzu ten oddział znajdował się w specjalnie ściągniętym pociągu pancernym dzięki podłożonej minie ostatecznie Niemców udało się wyprzeć i te miasta zostały zdobyte przez Polaków. W Szubinie i Rynarzewie znajdują się pomniki powstańców wielkopolskich którzy zgineli w obronie tamtych terenów.
Walki toczyły się w różnych miejscowościach Wielkopolski ale ja osobiście chcę się zająć walkami dotyczącymi Żnina ponieważ mieszkam w tej miejscowości. Pragnę zająć się również osobami które brały udział w obronie Żnina i okolic i w miarę nakreślić działania powstańców.
1 stycznia 1919 roku żninianie pod dowództwem kapitana Jana Tomaszewskiego przyłączyli się do powstania wielkopolskiego na terenie Żnina i wyparły Niemców za Noteć.
Kpt Jan Tomaszewski 1867-1942
Władysław Lewandowski 1891-1919
Leon Bagaziński 1898-1919
Stanisław Dłoniak 1895-1919
Wincenty Głogowski 1892-1919
Stanisław Józefiak 1898-1919
Józef Kaźmierczak
Stanisław Kaźmierczak 1896-1919
Wincenty Kończal 1897-1919
Wybuch Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu zasygnalizował do podejmowania akcji zbrojnych na terenach Polski. Walki toczyły się także między innymi w Szubinie, Chodzieży, Nakle, Inowrocławiu a także w Żninie.Żnin odzyskał wolność 12.01.1919roku pod dowództwem kapitana Jana Tomaszewskiego.
W bitwie o Poznań wzięli udział między innymi:
Ignacy Jan Paderewski
(1860 - 1941)
Dla Poznania i Wielkopolski Ignacy Jan Paderewski stał się symbolem walki o odzyskanie wolności spod niemieckiego panowania oraz walki o granicę zachodnią. Przypłynął do Gdańska 25 grudnia 1918 roku.
Do Poznania, w którym pojawił się 26 grudnia 1918 roku, podróżował przez Piłę i Oborniki. Niemcy za wszelką cenę nie chcieli dopuścić do przyjazdu tak znamienitej osoby, mając świadomość zagrożenia, jakie mogłoby nieść ze sobą to wydarzenie. Ponieważ niemieckie interwencje okazały się nieskuteczne,
w ostateczności wyłączono prąd na poznańskim dworcu. Przy blasku setek pochodni entuzjastyczne nastawione tysiące poznaniaków przywitały Ignacego Jana Paderewskiego pieśniami patriotycznymi. Wydarzenia dnia następnego doprowadziły do wybuchu Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Po patriotycznych marszach powitalnych pod hotelem Bazar, gdzie zatrzymał się wybitny pianista, przyszła kolej na kontrmanifestację niemiecką, skandującą hasła przynależności tych ziem do Niemiec. Po godzinie 17 padł pierwszy strzał...
Józef Dowbor - Muśnicki
1867 - 1937
Głównodowodzący siłami powstańczymi od 16 stycznia 1919 roku Józef Dowbor-Muśnicki poprowadził nowo utworzoną Armię Wielkopolską do zwycięstwa nad Niemcami. Przysłany do Poznania przez Józefa Piłsudskiego – podobno w celu ograniczenia jego popularności w wojsku i prawdopodobieństwa konfliktu z odmiennymi mentalnie Wielkopolanami – z powierzonych zadań generał wywiązał się znakomicie, dowodząc umiejętnie podległymi mu oddziałami. Zreorganizował oddziały powstańcze, wprowadził żelazną dyscyplinę i przeforsował decyzję o poborze poszczególnych roczników, a także organizował regularną Armię Wielkopolską, która w szczytowym momencie liczyła blisko 110 tysięcy żołnierzy.
Stanisław Taczak
1874 - 1960
Z ramienia organu wykonawczego po uzyskaniu zgody Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego propozycję objęcia stanowiska naczelnego dowódcy i nominacji na stopień majora złożył Wojciech Korfanty. Stanisław Taczak objął dowództwo i dzięki zdolnościom wprowadził porządek organizacyjny w szeregach podległych sobie oddziałów. Największą zasługą majora Taczaka było przygotowanie podwalin pod struktury przyszłej Armii Wielkopolskiej. Jednocześnie zastrzegł, że poprowadzi oddziały powstańcze do czasu przybycia oficera wyższego stopniem, który obejmie dowództwo i będzie przygotowany do kierowania rozwijającymi się wojskami powstańczymi (co nastąpiło 16 stycznia 1919 roku, z chwilą przyjazdu Józefa Dowbor-Muśnickiego).W Armii Wielkopolskiej pracował w kwatermistrzostwie i jako zastępca szefa sztabu
kubus20022