ASTERACEAE (COMPOSITEAE)
rośliny zielne, jednoroczne/byliny//krzewy, drzewa
duża zmienność w budowie liści
charakterystycznym kwiatostanem KOSZYCZEK
kwiaty pięciokrotne, promieniste/grzbieciste
zamiast działek kielicha puch kielichowy utworzony z włosków i szczesinek
pręciki przyrosłe do korony, nitki wolne, pylniki złączone w rurkę
owoc: NIEŁUPKA
nasiona bezbielmowe
znamienna INULINA (!!!)- węglowodan zapasowy
najbogatsza gatunkowo rodzina wśród Dicotyledones
podrodziny
o Linguliflorae- języczkowate
o ???
występują przewody wydzielnicze i rury mleczne
włoski gruczołowe i niegruczołowe (biczowate- Tussilago farfara; t-owate- Artemisia absynthium)
aparaty szparkowe Ra i Ru
2 owocolistki, zalążnia _(1)
rozpowszechniona A P O M I K S J A
F I T O C H E M I A
· charakterystyczne jest występowanie inuliny
· związki seskwiterpenowe (gorzkie laktony kilku typów)
· olejki eteryczne z zawartością azulenów
· liczne fenolokwasy, wielofenole
· flawonoidy
· lignany (Helichrysum, Arctium)
· ftalidy (Helichrysum)
· alkaloidy pirolizydynowe w r. Senecio i pokrewnych
· owoce niektórych gatunków obfitują w oleje tłuste (Helianthus, Carthamus)
· w podrodzinie Liguliflorae- sok mleczny
· BARDZO CHARAKTERYSTYCZNA DLA RODZINY OBECNOŚĆ F I T O M E L A N I N W ORGANACH G E N E R A T Y W N Y C H
P R Z E G L Ą D N A J W A Ż N I E J S Z Y C H S U R O W C Ó W
SUROWIEC/GATUNEK
FITOCHEMIA
DZIAŁANIE
Herba Millefolii/
Achillea millefolium
· surowiec olejkowy/azulenowy
· chamazulen
· tujon
· duża różnorodność związków seskwiterpenowych
· przeciwzapalne (azulenowi związki seskwiterpenowe)
· spazmolityczne (flawonoidy)
· choler etyczne (związki azotowe i gorzkie zaktony seskwiterpenowe)
· w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, bolesnych miesiączkach, stanach skurczowych w obrębie miednicy
· przeciwkrwotocznie (garbniki)
Anthodium Arnicae
/Arnica montana
· trójterpeny
· laktony seskwiterpenowe
· depsydy
· wzmocnienie ścian i zmniejszenie przepuszczalności naczyń krwionośnych
· żółciotwórczo, rozkurczająco na mięśnie gładkie
· obniżająco na ciśnienie krwi
· poprawia krążenie wieńcowe, mózgowe, kończyn
· zewnętrznie: zmniejsza obrzęki, przeciwzapalnie
Herba Absinthii/
Artemisia absinthium
· goryczowy surowiec aromatyczny
· olejek eteryczny (tujol, tujon (!!!))
· pobudza łaknienie
· pobudza wydzielanie soku żołądkowego
· żółciotwórczy
· ze względu na zawartość toksycznego tujonu (uszkadzająco na OUN) długotrwałe stosowanie niedopuszczalne
· w przemyśle do wytwarzania vermoutów
Inflorescentia Helichrysi/
Helichrysum arenarium
kwiatostan kocanek
· glikozydy kemferolu i apigeniny
· związki ftalidowe
· zmniejsza napięcie mięśni gładkich jelit, pęcherzyka żółciowego i przewodów żółciowych
· wzmaga czynność żółciotwórczą wątroby
· pobudza trawienie i zwiększa resorbcję składników pokarmowych
· wyciągi z kocanek nieznacznie zwiększają wydzielanie soków trawiennych
· stosowane w niewydolności wątroby przy niedostatecznym wytwarzaniu żółci
Radix Taraxaci cum herba/
Taraxacum officinale
· surowiec goryczowy
· seskwiterpeny
· triterpeny
· cholagogum, amarum, diureticum
· w chorobach wątroby
· zalecany w chronicznych stanach reumatycznych I artretycznych
· silnie diuretycznie i saluretycznie
Fructus Sylibi mariani/ Sylibum marianum
owoc ostropestu plamistego
· kompleks flawonolignanów s y l i m a r y n a
(wyłącznie w owocni)
· flawonolignany grupy sylimaryny mają działanie
a n t y h e p a t o t o k s y c z n e
· antagonistyczne działanie do toksyn muchomora sromotnikowego (falo- i amatotoksyn)= w zatruciach
· profilaktyka i terapia chorób wątroby (marskość, chroniczne zapalenie)
Chamomila recutita
· surowiec olejkowy
· &#...
anetushek