213_722102_kowal_wyrobow_zdobniczych.doc

Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy

Kowal wyrobów zdobniczych

(722102)

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych

Kowal wyrobów zdobniczych (722102)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła

ISBN               978-83-7951-000-9 (całość)

ISBN              978-83-7951-213-3 (213)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99

e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl    http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65

e-mail: instytut@itee.radom.pl                  http://www.itee.radom.pl

Spis treści

1.              Dane identyfikacyjne zawodu                             4             

1.1.               Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach                             4

1.2.               Notka metodologiczna i autorzy                            4

2.              Opis zawodu                             6

2.1.               Synteza zawodu                             6

2.2.               Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu                             6

2.3.               Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)                             6

2.4.               Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu                             7

2.5.               Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie                            7

2.6.               Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-dacji kompetencji                            7

2.7.               Zadania zawodowe                            8

2.8.               Wykaz kompetencji zawodowych                            8

2.9.               Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK                            8

3.              Opis kompetencji zawodowych                             10

3.1.              Przygotowywanie procesu wykonania wyrobów zdobniczych ze stali lub metali kolorowych Kz1                             10

3.2.              Wykonywanie wyrobów zdobniczych ze stali i metali kolorowych Kz2                             11

3.3.              Kompetencje społeczne KzS                             12

4.               Profil kompetencji kluczowych                             13

5.              Słownik                             14

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010):

722102 Kowal wyrobów zdobniczych

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 3).

Grupa elementarna 7221 – Kowale i operatorzy pras kuźniczych
(w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 7221 Blacksmiths hammersmiths and forging press workers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 25. Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń, Grupa 26.9. Produkcja pozostałych gotowych wyrobów metalowych.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 15 stanowiskach pracy w 15 przedsiębiorstwach (duże – 1, średnie – 4, małe – 10, w tym usługowe – 1, produkcyjno – usługowe – 8, handlowo − usługowe − 6), przeprowadzonych w marcu i kwietniu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

·       Zuzanna Markiewicz – Firma PORTAL w Tuszynie,

·       Krzysztof Smus – D’ORO Metaloplastyka Grawerstwo w Łodzi,

·       Grzegorz Bartczak – Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy „BART-STAL w Zgierzu,

·       Krystyna Zagajewska – ekspert niezależny, były pracownik Departamentu Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Ministerstwie Edukacji Narodowej w Warszawie.

Ewaluatorzy:

·       Wincenty Trąbka – Pracownia Kowalstwa Artystycznego w Krakowie,

·       Zbigniew Chejchman – Zespół Obróbki Plastycznej i Spawalnictwa, Instytut Inżynierii Materiałowej Politechniki Łódzkiej w Łodzi.

Recenzenci:

·       Tomasz Błotnicki – Manufaktura Tomasz Błotnicki Kowalstwo Artystyczne w Opolu,

·       Andrzej Wachowicz – Wydział Wzornictwa i Architektury ASP w Łodzi.

Komisja Branżowa (zatwierdzająca):

·       Maciej Prószyński (przewodniczący) – Związek Rzemiosła Polskiego w Warszawie,

·       Romuald Wojtkowiak – Federacja Związków Zawodowych Metalowcy w Warszawie,

·       Rajmund Turek – Stowarzyszenie Twórców Ludowych w Opolu.

Data zatwierdzenia:

·       15.10.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Kowal wyrobów zdobniczych wykonuje, naprawia i rekonstruuje przedmioty artystyczne ze stali i metali kolorowych.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu

Kowal wyrobów zdobniczych jest zawodem o charakterze wytwórczym i artystycznym. Wykonuje przedmioty o szczególnych walorach estetycznych przeznaczone do użytku codziennego: elementy wykończeniowe i ozdobne, okucia, kinkiety, balustrady, kratownice, meble, itp. Celem pracy kowala wyrobów zdobniczych jest nadanie stali lub metalom kolorowym odpowiedniego kształtu za pomocą kucia na gorąco lub na zimno. Współcześnie kowal wyrobów zdobniczych korzysta
z półfabrykatów, które łączy poprzez wiercenie, nitowanie, spawanie, zgrzewanie, lutowanie. Kowal wyrobów zdobniczych przygotowuje stanowisko do nagrzewania (np. ognisko kowalskie, palniki gazowe, urządzenia elektryczne), w którym materiał nagrzewany jest do temperatury kucia. Następnie za pomocą młota ręcznego lub mechanicznego kowal wykuwa w plastycznym surowcu kształty, prostuje przedmioty na prostownicy kowalskiej, doprowadza materiał do właściwej formy, spaja. Gotowy przedmiot schładza i hartuje w wodzie lub odczynnikach chemicznych. Uszlachetnia powierzchnię metalu poprzez patynowanie, malowanie, polerowanie, a także zabezpiecza poprzez metalizowanie, cynkowanie ogniowe, cynkowanie galwaniczne.

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)

Miejscem pracy kowala wyrobów zdobniczych jest kuźnia wraz z pomieszczeniami do obróbki metalu. W kuźni umieszczone jest ognisko kowalskie, w którym podgrzewa się surowiec do odpowiedniej temperatury – jego obecność sprawia, że wokół utrzymuje się bardzo wysoka temperatura, a uderzenia młota kowalskiego wydobywają iskry, które mogą wywołać pożar. Kowal wyrobów zdobniczych korzysta z narzędzi ręcznych (np.: młotki, przecinaki, przebijaki, dłuta) oraz maszyn i urządzeń elektrycznych (np.: wiertarki, szlifierki, przecinarki). Wykonywanie prac maszynowych i ręcznych musi odbywać się z zachowaniem przepisów BHP, ochrony ppoż. i zasad ergonomii. W miejscu pracy kowala wyrobów zdobniczych niezwykle istotna jest odpowiednia wentylacja pomieszczeń, ze względu na możliwość wystąpienia dużego zadymienia i zapylenia. Warunki pracy kowala wyrobów zdobniczych są uciążliwe, a jej wykonywanie wymaga dużego nakładu siły fizycznej. W pracy występują zagrożenia związane z hałasem, zapyleniem, kontaktem z przedmiotami o wysokiej temperaturze.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Zawód kowala wyrobów zdobniczych wymaga zdolności manualnych, wyobraźni przestrzennej, precyzji wykonania i uzdolnień plastycznych. Konieczna w tym zawodzie jest sprawność fizyczna, wytrzymałość na wysiłek fizyczny, koordynacja wzrokowo-ruchowa, koncentracja i podzielność uwagi. Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu są: dysfunkcja ruchowa, choroby kręgosłupa, wady wzroku niepodlegające korekcji, choroby płuc.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Kwalifikacje w zawodzie kowala wyrobów zdobniczych może uzyskać absolwent zasadniczej szkoły zawodowej o profilu mechanicznym na drodze kształcenia rzemieślniczego. Możliwe jest również przyuczenie na stanowisku pracy i zdobywanie kompetencji pod okiem doświadczonego mistrza w zawodzie. Pracodawcy chętnie zatrudniają do pracy w zawodzie kowala wyrobów zdobniczych absolwentów szkół zawodowych posiadających kwalifikacje w zawodzie 722101 Kowal.

2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/ /walidacji kompetencji

Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe można potwierdzić w organizacjach rzemieślniczych egzaminem czeladniczym i mistrzowskim dla zawodu kowal wyrobów zdobniczych. Osoba wykonująca zawód kowala wyrobów zdobniczych może także ukończyć kurs w ...