Podział czynnościowy(funkcjonalny) układu nerwowego:
-układ informacyjny (aferentny)
-układ ruchowy (eferentny)
-układ autonomiczny(wegetatywny)
a. część współczulna
b. część przywspółczulna
-integrująca część nadrzędna
Podział topograficzny:
I. Układ nerwowy ośrodkowy:
1.Mózgowie:
-przodomózgowie:
-kresomózgowie
-międzymózgowie
-śródmózgowie
-tyłomózgowie:
-rdzeniomózgowie (rdzeń przedłużony)
-móżdżek (tyłomózgowie wtórne)
-most (tyłomózgowie wtórne)
2.Rdzeń kręgowy.
II. Układ nerwowy obwodowy:
-nerwy czaszkowe
-nerwy rdzeniowe
-nerwy pni współczulnych
Rdzeń przedłużony(rdzeniomózgowie).
Jest jakby ogniwem przejściowym między mózgowiem a rdzeniem kręgowym. W odcinku graniczącym z rdzeniem jest do niego podobny w budowie zewnętrznej i wewnętrznej. W części górnej zmienia się jego wygląd zewnętrzny(zwiększa się objętość) a budowa wewnętrzna staje się bardziej złożona. Na jego powierzchni brzusznej jest widoczna szczelina pośrodkowa przednia (w dolnej części wypełniona skrzyżowaniem piramid), po obu jej stronach położone są piramidy, a z boku od piramid oliwki.
Rdzeniem przedłużonym biegną szlaki łączące rdzeń z mózgiem oraz szlaki łączące ze sobą wszystkie części mózgu. Znajdują się w nim skupiska neuronów stanowiące ośrodki czynności odruchowych i wegetatywnych funkcji organizmu. Regulują i kontroluja odruchowe czynności mięśni klatki piersiowej (ośrodek oddechowy), przełyku, a także kontrolują takie procesy jak: tętno serc, kurczenie i rozszerzanie naczyń krwionośnych(odcinek naczynioruchowy), odruchy obronne (kichanie, kaszel, mruganie wymioty), przemiana materi.
Móżdżek.
Zajmuje większą część tylnego dołu czaszki, leży grzbietowo w stosunku do rdzenia przedłużonego, mostu i śródmózgowia. Składa się z dwóch półkul, połączonych częścią nieparzystą zwaną robakiem. Na powierzchni móżdżku widoczne są liczne zakręty oddzielone szczelinami. Istota szara skupiona na obwodzie półkul tworzy korę móżdżku, pod nią leży istota biała tworząc ciało rdzenne. Wewnątrz istoty białej leżą cztery skupiska istoty szarej zwane jądrami móżdżku.
Móżdżek odgrywa ważną rolę w utrzymaniu napięcia mięśniowego, równowagi oraz w koordynacji pracy mięśni szkieletowych.
Most.
Stanowi mniejszą część tyłomózgowia wtórnego, leży przed móżdżkiem, brzusznie od komory IV. (Jest o gruby pęk włókien nerwowych). Odgrywa rolę w regulacji rytmicznego oddychania. Włókna nerwowe łączą most z korą mózgu, rdzeniem przedłużonym i kręgowym. Przewodzi impulsy pomiędzy półkulami móżdżku.
Śródmózgowie.
Najmniej rozbudowana cześć mózgowia, leży między przodomózgowiem a tyłomózgowiem. Przez śródmózgowie biegnie wodociąg mózgu. W skład śródmózgowia wchodzą trzy części(zwane piętrami):pokrywa śródmózgowia, czyli blaszka czworacza(piętro grzbietowe)i konary mózgu podzielone na: odnogi mózgu oraz nakrywkę.Nakrywka zawiera miedz innymi jądro czerwienne.
Jest ważnym ośrodkiem koordynacji ruchowej. Najważniejszym ośrodkiem pośród jąder ruchowych jest jądro czerwienne(scala impulsy pozapiramidoewe z impulsami kory mózgu, móżdżku oraz jąder przedsionka). Śródmózgowie jest ośrodkiem reakcji wzrokowych i słuchowych np: reakcje źrenic. Kontroluje tonus mięśni i postawę ciała.
Międzymózgowie.
Ma kształt klina ostrzem skierowanego do przodu. Powierzchnia brzuszna jest odsłonięta, a grzbietowa pokryta przez półkule mózgu. Międzymózgowie dzieli się na dwie główne części: górną wzgórzomózgowie i dolną podwzgórze.
Podwzgórze: stanowi brzuszną powierzchnię międzymózgowia, od góry zrasta się ze wzgórzem. Wyróżnia się w nim trzy części: przednią środkową i tylną, w każdej z nich są położone jądra podwzgórza(tworzą skrzyżowanie wzrokowe, guz popielaty ciała suteczkowate). W skład podwzgórza wchodzi przysadka mózgowa, która jest z nim połączona lejkiem. Jest regulatorem procesów fizjologicznych. Tu znajdują się ośrodki termoregulacyjne, gospodarki wodno-elektrolitowej, energetycznej, głodu i sytości, a także modyfikujące czynności układu krążenia. Pełni nadrzędną kontrolę wydzielania wewnętrznego, reguluje przemianę materii. Posiada również ośrodki kontrolujące niektóre emocje(agresja, ucieczka, instynkt macierzyński.
Wzgórze: twór jajowatego kształtu położony po obu stronach komory trzeciej. Można w nim wyróżnić ponad 100 jąder. Biegną nim szlaki łączące kresomózgowie z tyłomózgowiem, ośrodkiem wzrokowym oraz innymi ośrodkami kresomózgowia. W skład wzgórza wchodzi również szyszynka. Nie tylko pełni funkcje przekżnikowe dla impulsów czuciowych, ale również spełnia w ważne czynności integracyjne. We wzgórzu powstają uczucia wstrętu, niechęci czy przyjemności.
Do międzymózgowia zalicza się również komorę III.
Aguuul6