Kształcenie literackie – 26.11.12
Metafora
Tekst dla nas jest metaforą pewnych wydarzeń dnia codziennego, jeżeli chcemy wykorzystać metaforę musimy uwzględniać mechanizm postrzegania tekstu literackiego i wykorzystania go. Możemy mówić o 2-óch poziomach odbioru tekstu (Paul Ricoeur) :
a) rozumienie – określa literalne odczytanie tekstu, czyli każdy z nas czytający jakiś tekst będzie miał taką samą opinię na jego temat, czytanie literalnie to czytanie tego co jest powiedziane wprost.
b) wyjaśnianie – oznacza odkrywanie sensu dla siebie, na tym poziomie każdy czytający wyodrębnia z tekstu to co jest mu potrzebne.
Umberto Eco - dzieło otwarteà czytelnik musi się wykazać aktywnością, postawą twórczą aby coś z tekstu dla siebie wyodrębnić.
Podstawowe hasło hermeneutów – nie ma jednej, jedynej właściwej interpretacji tekstu, ale są podobne do siebie, dzięki temu każdy może znaleźć kawałek siebie w tekście.
W metaforze mamy do czynienia z dwoma obiektami:
METAFORA
Czytelnik bohater – postać z tekstu
CZYTELNIK
U czytelnika obserwujemy konflikt sytuacji.
Tekst musi poruszać kwestie egzystencjalne, czy jestem odrzucony, akceptowany, jak widzę świat, jak traktuję drugiego człowieka. Te kwestie zawierają w sobie konflikt, który musi być rozwiązany, aby czytelnik go właściwie zinterpretował.
Podobieństwo do odkrycia, ale nienachalne
Identyfikacja– starasz się upodobnić do bohatera
Projekcja identyfikacji – wyrzucenie siebie na bohatera, swoje problemy. Jesteśmy w stanie upodobnić bohatera do siebie. To dzieje się nieświadomie, jeżeli mamy dobrą metaforę to nie widzimy podobieństwa między sobą bohaterem. Jeżeli coś nam spasuje, to następuje uwolnienie, zaspokojenie, potrafimy nawet 6 raz oglądnąc jakiś film czy przeczytać 5 razy tą samą książkę.
Doris Brett
Nikt z nas nie lubi być pouczany wprost, tak samo mają dzieci. Im większy wysiłek podejmuje dziecko aby odczytać tekst, tym lepsze wyniki uzyskuje.
Jeśli coś sprawia dziecku przykrość to tego odczucia też powinien doświadczać bohater.
Gdy pracujemy z tekstem literackim na lekcji, nie ma szansy alby znaleźć tekst pasujący do każdego dziecka.
Im dalsza metafora tym lepiej, dlatego dzieci lubią teksty w którym występuje antropomorfizacja i animizacja, szczególnie w 1-szej klasie.
Efekt ACHA – wszystko już wiesz i rozumiesz, potrafić nazwać problem. Jeśli sama do czegoś dojdziesz to jest to nacechowane emocjonalnie. Moment świadomości.
Introjekcja – przejęcie pewnych zachowań od postaci, sposobu zachowania się. Niestety jest ona mechanizmem, który może się wymknąć spod kontroli – dziecko może przejąć niewłaściwe zachowania. Musimy dobrać odpowiednio tekst, musi być pozytywny bohater, z którym można się identyfikować. Bohater nie może mieć w sobie coś dwuznacznego, bo dziecko może opatrznie zrozumieć i zrobimy więcej złego niż dobrego.
Praca z dziećmi jest tu i teraz, dlatego odkrycie metafory musi się odbyć na zajęciach w szkole, a nie być rozciągnięte w czasie. Pomaga nam w tym stworzenie odpowiedniej sytuacji ekspresyjnej. Węzeł metaforyczny – to co chcesz powiedzieć dokładnie?
Problemem jest znalezienie węzła metaforycznego, tak aby dziecko dostąpiło odkrycia metaforycznego.
jakikoles91