Choroby i urazy w obrębie stawu skokowego i stopy
Anatomia
1. Stawy
· Staw skokowy górny
· Skokowy dolny:
· Skokowo piętowy (staw skokowy tylny)
· Skokowo-piętowo-łódkowy
2. Więzadła kostki bocznej
· Więzadło strzałkowo skokowe przednie
· Strzałkowo piętowe
· Strzałkowo skokowe tylne
3. Więzadła kostki przyśrodkowej
· Trójgraniaste:
- Piszczelowo-skokowe
- Piszczelowo-piętowe
- Piszczelowo-łódkowate
4. Mięśnie strzałkowe (głownie długie)
- Mięsień piszczelowy przedni
- Mięsień piszczelowy tylny
- Ścięgno piętowe (Achillesa)
Staw Skokowy
- Łączy dalsze nasady kości goleni z bloczkiem kości skokowej
- Jednoosiowy staw bloczkowy
- Złożona budowa anatomiczna
- Bardzo ważna rola stabilizatorów biernych i czynnych
- Najbardziej obciążany staw człowieka – przenosi ciężar całego ciała na stopę
- Umożliwia ruchy stopy-zgięcie podeszwowe i grzbietowe
- Współdziała ze stawem skokowym dolnym (przednim i tylnym), dzięki któremu możliwe są złożone ruchy stopy: zgięcie grzbietowe, pronacja, odwiedzenie i zgięcie podeszwowe, supinacja i przywiedzenie
- Duża podatność na urazy
USZKODZENIA WIĘZADEŁ STOPY
ü Skręcenia więzadeł kostki bocznej osiągają 85 %
ü Więzadła przyśrodkowego 5%
ü Pozostałe 10 % to skręcenia obejmujące uszkodzenie więzozrostu piszczelowo strzałkowego
· Stopień I
Niewielkie naciągnięcie lub naderwanie więzadeł, brak objawów niestabilności lub nieznacznie wyczuwalne, niewielki ból, obrzęk i ograniczenie ruchomości stawów.
· Stopień II
Częściowe zerwanie włókien więzadłowych, niewielka niestabilność, dodatni objaw szuflady przedniej, bolesność znacznego stopnia, wyraźny obrzęk i ograniczenie ruchów.
· Stopień III
Całkowite zerwanie włókien więzadłowych, wyraźnie wyczuwalny objaw szuflady przedniej i objaw podwichania kości skokowej w widełkach piszczelowo-strzałkowych. Bardzo znaczny obrzęk i bolesność.
DIAGNOSTYKA
- RTG
- USG
- Ruchomość czynna i bierna
- Test szuflady przedniej
- Objaw wymuszonej inwersji przodostopia
Zmiany w tkankach miękkich po urazie
Stan zapalny 24-72 h
Hipertonia mięśni 2 dni do2 tyg.
Zgrubienie tkanek (procesy włóknienia) 2 tyg. – 3 miesięcy
Tkanka zwłókniała 3 miesiące i więcej
W wyniku nieprawidłowego postepowania po urazie dochodzi do szybkich wzrostów i zaburzeń naczyniowych!!!!!!!!!!!!!!!!!
LECZENIE
- R-est (odpoczynek)
- I-ce (chłodzenie)
- C-ompresion (opatrunek uciskowy modelujący)
- E-levation (ułożenie przeciwobrzękowe)
- Praca z tkankami miękkimi (techniki aktywnego rozluźniania, drenaż, praca z punktami spustowymi)
- Zaopatrzenie ortopedyczne, taping
- Fizykoterapia
- Wzmacnianie mięśni
- Trening propriocepcji
- Leczenie operacyjne
W przypadku stłuczeń stawu skokowego bez cech nadwyrężenia więzadeł wystarczy 1-2 dni odpoczynku i można powrócić do aktywności w zakresie bez bólowym.
Skręcenia I stopnia wymagają ograniczenia aktywności 7-10 dni, ustąpienia obrzęków i miejscowych bolesności. Korzystnie działa chłodzenie, leki objawowe, opatrunek modelujący do chwili ustąpienia obrzęku (pelota w kształcie podkowy, ew. stabilizator pneumatyczny). Drenaż limfatyczny, masaż wirowy, fizjoterapia-pozwalają czasem skrócić okres absencji treningowej do 5-6 dni
II stopień
Wiąże się z częściowym uszkodzeniem więzadeł, wymaga początkowego odciążenie kończyny, stabilizacji w łusce gipsowej, stabilizatorze lub ortezie przez 10-14 dni. Wskazana weryfikacja procesu gojenia w badaniu USG. Intensywna fizjoterapia i leki objawowe przyspieszają powrót do treningu jednak nie wcześniej jak po 3- 4 tyg.
III stopień
Obejmuje całkowite rozerwanie więzadeł kompleksu kostki bocznej a często również więzozrostu piszczelowo-strzałkowego. Wymagają dłuższego unieruchomienia w stabilizatorze (ew. gipsie podudziowym) na ok 4 tyg. Wskazane jest odciążenie kończyny z niewielką stymulacja zakończeń receptorowych podeszwy dotykaniem do podłoża naciskiem równym 10-15 kg. Konieczne monitorowanie procesu gojenia w badaniu USG. Fizjoterapia głownie odbudowująca propriocepcję, objawowo, przeciwzapalnie i przeciwbólowo, taping ochronny itp. Przed podjęciem aktywności treningowej konieczna USG potwierdzenie wygojenia uszkodzonych struktur więzadłowych. Wskazana protekcja przy użyciu ortezy lub tapingu do 10 tyg. po urazie. W przypadku utrzymywania się objawów funkcjonalnej niestabilności stawu wskazane rozważenie kontynuacji programu rehabilitacji do 6 mies. a następnie rewizja operacyjna i stabilizacja.
Urazy stopy i ich leczenie
1. ZŁAMANIA KOŚCI STOPY
2. USZKODZENIA ŚCIĘGIEN I STAWÓW
FUNKCJA STOPY
- podstawa podparcia ciała, stabilizacja pozycji pionowej
- absorbuje rotacje poszczególnych segmentów ciała w czasie fazy obciążenia
- zmniejsza jednostkowe naciski ciężaru ciała w trakcie chodu poprzez możliwość dostosowania się do nierówności podłoża
- poprzez usztywnienie działa jak dźwignia w fazie odbicia
ZŁAMANIA KOŚCI PIĘTOWEJ
- największa kość stopy
- ze względu na umiejscowienie najczęściej ulega urazom
- głównie złamania śródstawowe
Kość piętowa wraz z kością skokową tworzą staw podskokowy, który zapewnia ruchy pronacyjnie i supinacyjne stawów - dostosowanie stopy do nierówności podłoża
Wskazania do leczenie operacyjnego
- Zniekształcenie pomiędzy tylną a przednia i środkową powierzchnią stawowo - wpływ na ruchy stawu podskokowego
- Przemieszczenie tylnej powierzchni stawu
- Boczne przemieszczenia guza
- Przemieszczenia guza lub stawu piętowo-sześciennego
Celem leczenia operacyjnego jest odtworzenie kształtu kości, wysokości szerokości, długości wraz ze stabilną rekonstrukcją stawu, aby uzyskać wczesny ruch
Przemieszczenia powyżej 3 mm otwarte - nastawienie i wewnętrzna stabilizacja do 10 dni po urazie o ile pozwolą na to tkanki miękkie
Metoda trójpłaszczyznowej stabilizacji Ilizarowa - aparat na 6 tyg. zapobiega powstawaniu przykurczy, szybka regeneracja chrząstki
FIZJOTERAPIA PO ZESPOLENIU APARATEM ILIZAROWA
- wysokie uniesienie – zmniejszenie obrzęku, profilaktyka przeciwzakrzepowa
- nauka chodu o kulach bez obciążania
- ćw. czynne mięśnia czworogłowego i obręczy biodrowej
- ćw. izometryczne rozcięgna podeszwowego mm. krótkich stopy
- pole magnetyczne niskiej częstotliwości (można)
- po usunięciu aparatu Ilizarowa but pneumatyczny na 6 tyg.
- ćw. bierne zgięcia grzbietowego i podeszwowego
- masaż ścięgna Achillesa i rozcięgna podeszwowego
- ćw. samowspomagane z...
Tsuyka