4437.pdf

(3856 KB) Pobierz
poleca
PRAWO dla kadr i płac
nr 3
luty 2012
●
Aldona Salamon – ekspert ds. wynagrodzeń, wykładowca
Ustawa zasiłkowa
2012
z komentarzem
ISBN 978-83-7716-124-1
1282112804.038.png 1282112804.039.png 1282112804.040.png 1282112804.041.png 1282112804.001.png 1282112804.002.png 1282112804.003.png 1282112804.004.png 1282112804.005.png 1282112804.006.png 1282112804.007.png 1282112804.008.png 1282112804.009.png 1282112804.010.png 1282112804.011.png 1282112804.012.png 1282112804.013.png 1282112804.014.png 1282112804.015.png 1282112804.016.png 1282112804.017.png 1282112804.018.png 1282112804.019.png
 
2
SPIS TREŚCI
Rozdział 1. Przepisy ogólne [art. 1–3] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Rozdział 2. Zasiłek chorobowy [art. 4–17] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
1. Wynagrodzenie chorobowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
2. Choroba pracownika na przełomie roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
3. Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek – różnice i podobieństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
4. Wynagrodzenie chorobowe czy wynagrodzenie za pracę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
5. Zasiłek chorobowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
6. Zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
7. Okres wyczekiwania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13
8. Prawo do zasiłku chorobowego bez okresu wyczekiwania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14
9. Zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia chorobowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
10. Okres zasiłkowy – zasady ustalania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
11. Wysokość zasiłku chorobowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17
12. Okresy, za które nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19
13. Obniżenie zasiłku chorobowego o 25% . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
14. Wynagrodzenie za pracę zamiast świadczeń chorobowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
15. Dokumentowanie prawa do zasiłku chorobowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
Rozdział 3. Świadczenie rehabilitacyjne [art. 18–22] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
22
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24
1. Ustalenie prawa do świadczenia i okres wypłaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24
2. Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
3. Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
4. Ochrona przed zwolnieniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
5. Dokumenty niezbędne do wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27
Rozdział 4. Zasiłek wyrównawczy [art. 23–26] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28
1. Prawo do zasiłku wyrównawczego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28
2. Okres wypłaty zasiłku wyrównawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
29
3. Wysokość zasiłku wyrównawczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
29
Rozdział 5. (uchylony) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
Rozdział 6. Zasiłek macierzyński [art. 29–31] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
1. Prawo do zasiłku macierzyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
2. Osoby uprawnione do zasiłku macierzyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
3. Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
33
4. Krótszy okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
35
5. Rezygnacja z części urlopu przez ubezpieczoną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
36
6. Zasiłek z tytułu urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
37
7. Zasiłek macierzyński w przypadku przedłużenia umowy o pracę do dnia porodu . . . . . . .
38
8. Wysokość zasiłku macierzyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
9. Brak prawa do zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
10. Dokumentowanie prawa do zasiłku macierzyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
INFOR Ekspert Sp. z o.o.
01-042 Warszawa, ul. Batalionu Platerówek 3
Adres redakcji: 03-308 Warszawa, ul. Batalionu Platerówek 3, tel. 22 212 12 37
Biuro Obsługi Klienta
05-270 Marki, ul. Okólna 40, tel. 22 761 30 30, 801 626 666, faks 22 761 30 31, 761 30 32
e-mail: bok@infor.pl, www. ksiazki.infor.pl
luty 2012
1282112804.020.png 1282112804.021.png 1282112804.022.png 1282112804.023.png
 
3
SPIS TREŚCI
Rozdział 7. Zasiłek opiekuńczy [art. 32–35] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42
1. Prawo do zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42
2. Konieczność sprawowania osobistej opieki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
43
3. Kiedy nie przysługuje zasiłek opiekuńczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
44
4. Praca zmianowa a prawo do zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
44
5. Wymiar zasiłku opiekuńczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
6. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla ojca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
7. Dokumentacja niezbędna do wypłaty zasiłku opiekuńczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
48
Rozdział 8. Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym
będącym pracownikami [art. 36–47] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
49
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51
1. Sposób ustalenia podstawy wymiaru zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
52
2. Zatrudnienie krótsze niż 12 miesięcy kalendarzowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
54
3. Zmiana etatu a podstawa wymiaru zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
55
4. Wynagrodzenie uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
56
5. Składniki wynagrodzenia nieuwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku . . . . . . . . . . . .
59
6. Uzupełnianie wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku . . . . . . . . . . . . .
61
7. Wynagrodzenie stałe i zmienne w podstawie wymiaru zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
64
8. Uzupełnianie wynagrodzenia określonego stawką godzinową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
66
9. Uzupełnianie wynagrodzenia w razie przekroczenia podstawy wymiaru składek
na ubezpieczenia emerytalne i rentowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
10. Premie, nagrody i dodatki wypłacane za różne okresy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
11. Składniki wynagrodzenia przysługujące do określonego terminu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
12. Wynagrodzenie z umowy cywilnej w podstawie wymiaru zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
13. Minimalna podstawa wymiaru zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
14. Ograniczenie podstawy wymiaru zasiłku po ustaniu zatrudnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
15. Podstawa wymiaru zasiłku w przypadku łączenia pracy z dodatkowym urlopem macierzyńskim 90
Rozdział 9. Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym
niebędącym pracownikami [art. 48–52a] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
91
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
92
1. Zasady obowiązujące przy ustalaniu podstawy wymiaru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
93
2. Niezdolność do pracy w pierwszym miesiącu ubezpieczenia chorobowego . . . . . . . . . .
94
3. Podstawa wymiaru w przypadku zmniejszenia przychodu w miesiącu . . . . . . . . . . . . . . .
95
4. Zasiłek za okres po ustaniu ubezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
96
Rozdział 10. Dokumentowanie prawa do zasiłków i kontrola orzekania
o czasowej niezdolności do pracy [art. 53–60] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
96
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
100
1. ZUS ZLA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
100
2. Kontrola formalna zwolnień lekarskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
101
3. Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
101
4. Kontrola orzeczonej niezdolności do pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
103
Rozdział 11. Postępowanie w sprawach ustalania prawa do zasiłków i zasady
ich wypłaty [art. 61–70] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
1. Płatnik zasiłków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
2. Termin wypłaty zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
3. Wypłata zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
4. Wstrzymanie wypłaty zasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
5. Zwrot nienależnie pobranych świadczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
6. Egzekucja i potrącenia z zasiłków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
7. Przedawnienie prawa do zasiłków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
8. Dochodzenie zwrotu zasiłku od sprawcy niezdolności do pracy ubezpieczonego . . . . . . 114
Rozdział 12. Zmiany w przepisach obowiązujących [art. 71–80] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Rozdział 13. Przepisy przejściowe i końcowe [art. 81–86] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
PRAWO dla kadr i płac
1282112804.024.png 1282112804.025.png 1282112804.026.png
4
[art. 1–3]
USTAWA ZASIŁKOWA
USTAWA
z dnia 25 czerwca 1999 r.
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa*
(Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512; Nr 225, poz. 1463; Dz.U. z 2011 r. Nr 113,
poz. 657; Nr 149, poz. 887)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. [Zakres regulacji]
1. Świadczenia pieniężne na warunkach
i w wysokości określonych ustawą przysługu-
ją osobom objętym ubezpieczeniem społecz-
nym w razie choroby i macierzyństwa określo-
nym w ustawie z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.
z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 i Nr 218, poz. 1690),
zwanym dalej „ubezpieczonymi”.
2. Świadczenia pieniężne z tytułu na-
stępstw wypadków przy pracy i chorób zawo-
dowych określa odrębna ustawa.
podjęcie rodzi obowiązek ubezpiecze-
nia chorobowego lub uprawnienie do
objęcia tym ubezpieczeniem na zasa-
dach dobrowolności w rozumieniu prze-
pisów ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych;
2) płatnik składek – płatnika składek na ubez-
pieczenie chorobowe w rozumieniu przepi-
sów ustawy o systemie ubezpieczeń spo-
łecznych;
3) wynagrodzenie – przychód pracownika
stanowiący podstawę wymiaru składek na
ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu
potrąconych przez pracodawcę składek na
ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz
ubezpieczenie chorobowe;
4) przychód – kwotę stanowiącą podstawę
wymiaru składek na ubezpieczenie choro-
bowe ubezpieczonego niebędącego pra-
cownikiem, po odliczeniu kwoty odpowia-
dającej 13,71% podstawy wymiaru składki
na ubezpieczenie chorobowe;
5) wypadek w drodze do pracy lub z pra-
cy – zdarzenie, które nastąpiło w drodze
do lub z miejsca wykonywania zatrudnie-
nia lub innej działalności stanowiącej tytuł
ubezpieczenia chorobowego uznane za
wypadek na zasadach określonych w prze-
pisach o emeryturach i rentach z FUS.
Art. 2. [Rodzaje świadczeń]
Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyń-
stwa, zwanego dalej „ubezpieczeniem choro-
bowym”, obejmują:
1) zasiłek chorobowy;
2) świadczenie rehabilitacyjne;
3) zasiłek wyrównawczy;
4) (uchylony);
5) zasiłek macierzyński;
6) zasiłek opiekuńczy.
Art. 3. [Definicje pojęć]
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) tytuł ubezpieczenia chorobowego – za-
trudnienie lub inną działalność, których
1 W ujednoliconym przez redakcję tekście uwzględniono wszystkie dotychczasowe zmiany. Najnowsze zmiany zostały
wyróżnione czcionką pogrubioną. Hasła w klamrach pochodzą od redakcji.
luty 2012
1282112804.027.png 1282112804.028.png 1282112804.029.png 1282112804.030.png 1282112804.031.png
 
5
ROZDZIAŁ II. ZASIŁEK CHOROBOWY
[art. 4]
Komentarz [art. 1–3]
Rozdział I: Przepisy ogólne
Ustawa zasiłkowa określa zasady ustalania prawa do zasiłków, ich wysokości oraz zasady
wypłaty zasiłków dla osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu na podstawie ustawy
z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 205,
poz. 1585 ze zm. (zwanej dalej ustawą systemową). Ustawa systemowa określa dwie formy
podlegania ubezpieczeniu chorobowemu: obowiązkową i dobrowolną.
Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają:
pracownicy,
■
członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
■
osoby odbywające służbę zastępczą.
■
Do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego mogą przystąpić pod warunkiem, że podlegają
obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 11 ust. 2 ustawy systemowej):
■
osoby wykonujące pracę nakładczą,
osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej
umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy do-
tyczące zlecenia (w tym osoby zatrudnione na podstawie umowy uaktywniającej w rozumie-
niu ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, Dz.U. Nr 45, poz. 235
ze zm. – przepis obowiązuje od 1 października 2011 r.), oraz osoby z nimi współpracujące,
■
osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,
■
osoby wykonujące pracę odpłatnie, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywa-
nia kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
■
duchowni.
■
Z ubezpieczenia chorobowego są finansowane:
w razie niezdolności do pracy – zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne oraz zasiłek
wyrównawczy,
■
w zakresie ochrony macierzyństwa i rodzicielstwa – zasiłek macierzyński i zasiłek opiekuńczy.
Zasady nabywania prawa do świadczeń pieniężnych z tytułu następstw wypadków przy
pracy i chorób zawodowych zostały określone w ustawie z 30 października 2002 r. o ubezpie-
czeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – j.t. Dz.U. z 2009 r.
Nr 167, poz. 1322 ze zm. (zwanej dalej ustawą wypadkową).
■
Rozdział 2
Zasiłek chorobowy
Art. 4. [Okres wyczekiwania]
1. Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku
chorobowego:
1) po upływie 30 dni nieprzerwanego ubez-
pieczenia chorobowego – jeżeli podlega
obowiązkowo temu ubezpieczeniu;
2) po upływie 90 dni nieprzerwanego ubez-
pieczenia chorobowego – jeżeli jest ubez-
pieczony dobrowolnie.
2. Do okresów ubezpieczenia chorobowe-
go, o których mowa w ust. 1, wlicza się po-
przednie okresy ubezpieczenia chorobowego,
PRAWO dla kadr i płac
1282112804.032.png 1282112804.033.png 1282112804.034.png 1282112804.035.png 1282112804.036.png 1282112804.037.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin