MAKROLIDY
I generacji
II generacji
erytromycyna
spiramycyna
azytromycyna
roksytromycyna głównie krztusiec
klarytromycyna głównie krztusiec
1) Mechanizm działania
- wiązanie z rybosomami bakterii (podjednostka 50S)
- zahamowanie translikacji peptydylotransferazy, zahamowanie procesu biosyntezy białek bakteryjnych
- obok działania przeciwbakteryjnego, wpływają modulująco na układ odpornościowy, blokują syntezę cytokin prozapalnych
Makrolidy penetrują do wnętrza makrofagów, działają synergistycznie w procesach zabijania wewnątrzkomórkowego.
2) Właściwości antybiotyków makrolidowych
- w tkance płucnej, śluzówce oraz wydzielinie oskrzelowej osiągają wielokrotnie wyższe stężenie niż w surowicy
- dobra penetracja nie dotyczy płynu mózgowo-rdzeniowego, terapeutyczne stężenie nowych makrolidów występuje w komórkach mózgowych – leczenie toksoplazmozy w AIDS
- tracą aktywność w środowisku kwaśnym soku żołądkowego (schemat eradykacji Helicobacter pylori)
- stanowią alternatywne leczenie wobec antybiotyków β-laktamowych (odczyny alergiczne)
3) Wskazania
- zapalenie gardła, zakażenie skóry i tkanek mięśniowych Staphylococcus, Streptococcus
- chorzy z AIDS – nietypowe prątki: Myobacterium avium i Myobacterium intracellulare
- krztusiec – profilaktyka Bordetella pertusis (profilaktyka)
- pierwotniaki – Toxoplasmosa gondi
- zakażenia nieswoiste dróg moczowych, układu oddechowego Mycoplasma, Chlamydia
- zapalenie płuc Leginella pneumophilia
4) Działania niepożądane
- zaburzenia ze strony układu pokarmowego (erytromycyna):
· nudności
· wymioty
· biegunka
- hepatotoksyczność spowodowana cholestazą
- odczyny alergiczne
LINKOZAMIDY
naturalne
półsyntetyczne
linkomycyna
kindamycyna
- działanie bakteriostatyczne
- blokowanie biosyntezy białek bakteryjnych przez zahamowanie procesu elongacji łańcucha polipeptydowego
Rozwój oporności związany jest z modyfikacją miejsca docelowego działania antybiotyku, związany jest z obecnością plazmidu.
2) Wskazania
- wysoka aktywność wobec bakterii beztlenowych (zapalenie otrzewnej, ropień w jamie brzusznej lub miednicy)
- bakteryjne stany zapalne kości, stawów, szpiku
3) Działania niepożądane
- zaburzenia flory fizjologicznej przewodu pokarmowego
- niszczenie drobnoustrojów beztlenowych i nadmierne rozprzestrzenianie Clostridium difficile (rzekomobłoniaste zapalenia jelita)
4) Zalety i wady linkozamidów
- ZALETY:
§ wysoka aktywność wobec beztlenowców
§ dobra penetracja do kości
§ alternatywa terapeutyczna dla pacjentów uczulonych na penicylinę
- WADY
§ niebezpieczeństwo rzekomobłoniastego zapalenia jelit
§ brak penetracji do płynu mózgowo-rdzeniowego
§ brak aktywności wobec pałeczek G(-) i drobnoustrojów atypowych
STREPTOGRAMINY
1) Właściwości
- synercid stanowi połączenie kwinupristyny i dalfopristyny co spowodowało około 10-krotnie wyższą aktywność
- spektrum przeciwbakteryjne obejmuje metycylinooporne szczepy gronkowców Streptococcus pneumonae oporne na penicylinę i makrolidy, ponadto szczepy oporne na wankomycynę z gatunku Enterococcus faecium, Staphylococcus aureus, Listeria monocytogenes, Bacteroides fragilis, Neisseria gonorrhoeae, Haemophilus influenzae, Mycoplasma penumonae
- naturalnie oporne na streptograminy są pałeczki G(-) z rodziny Enterobacteriaceae oraz Pseudomonas
- wykazują działanie bakteriostatyczne
- hamowanie biosyntezy białka na poziomie podjednostki 50s rybosomu
- mechaniczna oporność polega na wytwarzaniu przez bakterie acetylazy streptograminy A lub hydrolazy streptograminy B
- Synercid wywiera wyraźny efekt poantybiotykowy
- brak oporności krzyżowej na inne grupy antybiotyków
- wskazania obejmują ciężkie, zagrażające życiu infekcje (posocznica, zakażenie kości, szpiku) oporne na leczenie innymi antybiotykami
2) Działania niepożądane
- bóle stawowe i mięśniowe
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka)
- hiperbilirubinemia
- pokrzywka i świąd skóry
3) Zalety:
- wysoka skuteczność w leczeniu ciężkich zakażeń wywołanych przez bakterie G(+), oporne na inne antybiotyki (również MRSA i VERF)
4) Wady:
- brak aktywności wobec Enterococcus faecalis i bakterii G (-)
OKSAZOLIDYNONY
- nowa klasa związków, nie wykazuje strukturalnego podobieństwa do żadnej ze znanych klas antybiotyków
- przedstawicielem jest linezolid – 2000, (ranbezolid) – faza badawcza
- mechanizm działanie związany jest z zahamowaniem syntezy białka komórkowego przez blokadę translokacji tRNA, przez to tworzący się łańcuch peptydowy ulega znacznemu skróceniu
- wskazania obejmują ciężkie zakażenia szpitalne skóry i tkanek miękkich oporne na inne antybiotyki (wankomycynę)
· Linezolid
- odwracalny, nieselektywny inhibitor MAO
- biodostępność – 100%, wiązanie z białkami osocza – 30%
- brak badań potwierdzających bezpieczeństwo i skuteczność stosowania w czasie ciąży, a także u dzieci i młodzieży
- bezwzględny zakaz spożywania pokarmów bogatych w tyraminę (dojrzałe sery, sos sojowy, wina, banany, orzechy)
- działania niepożądane:
ü zaburzenia czynności przewodu pokarmowego (nudności, wymioty)
ü zaburzenia ze strony układu krwiotwórczego (anemia, leukopenia)
ANTYBIOTYKI GLIKOPEPTYDOWE
- zakażenia wywołane przez ziarenkowce G(+), oporne na antybiotyki β-laktamowe
- leczenie rzekomobłoniastego zapalenia jelit o etiologii Clostridium difficile
- w zapaleniu otrzewnej u pacjentów dializowanych
- profilaktyka bakteryjnego zapalenia wsierdzia przy nadwrażliwości na β-laktamy
- profilaktyka zakażeń szczepami opornymi na metacylinę u pacjentów z wszczepionymi implantami
- zła penetracja do tkanek (związki wielkocząsteczkowe)
3) Właściwości
- antybiotyki bakteriobójcze
- nie przenikają przez warstwę lipidową bakterii G(-)
- brak oporności krzyżowej wobec antybiotyków β-laktamowych
- źle penetrują do OUN – możliwość podania dooponowego
- eliminacja przez nerki (wysokie stężenie)
- dramatyczny wzrost zużycia w ostatnim dziesięcioleciu (oddziały szpitalne)
- potencjalna aktywność nefro- i ototoksyczna
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty
- skórne odczyny na skutek gwałtownego uwalniania histaminy
- bolesna iniekcja domięśniowa (możliwość powstania martwicy) – powinno podawać się wankomycynę dożylnie
CHLORAMFENIKOL
- antybiotyk bakteriostatyczny – hamuje biosyntezę lipidów i białka (utrudnia polimeryzację aminokwasów do polipeptydów w komórce bakteryjnej)
- szeroki zakres działania: bakterie G(+) i G(-), riketsje
- oporność wykazują: pałeczki ropy błękitnej, prątki kwasoodporne
- chloramfenikol rozpuszczalny jest w lipidach
- po podaniu doustnym biodostępność sięga 90%
- dobra penetracja tkankowa
- podstawowe wskazanie: terapia duru brzusznego, plamistego, paradurów, zapalenia opon mózgowych wywołanych przez Heamophilus influenzae i zakażenia układu oddechowego przez Klebsiella pneumoniae
- bardzo wysoka toksyczność wobec szpiku kostnego (niedokrwistość plastyczna), zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wtórne zakażenia grzybicze, pokrzywka
Nitroinidazole
METRONIDAZOL I TYNIDAZOL
§ preparat przeciwbakteryjny i przeciwpierwotniakowy – blokowanie syntezy DNA przez pośrednie metabolity, które powstają we wnętrzu komórki bakteryjnej
§ skuteczny preparat w leczeniu zakażeń beztlenowcami, profilaktyka zakażeń w chirurgii
1) Spektrum przeciwbakteryjne
- pierwotniaki: Entamoeba hystolitica, Trichomonas vaginalis, Giardia lamblia
- bakterie beztlenowe: pałeczki G(+) i ziarenkowce
...
GoldenHorse