Monika Szyszka_nara.pdf

(270 KB) Pobierz
Monika Szyszka
HISTORIA JAPONII
NARA 奈良
(710-792)
W roku 708 zapadła ważka decyzja o budowie stolicy w miejscowości Nara i 9 dnia
3 miesiąca 710 roku dokonano oficjalnych przenosin stolicy z miejscowości Fujiwara do Nary.
Nowa stolica zbudowana została na wzór chińskiego Czanganu i nazwana została Heijōkyō
(‘Stolica Pokoju’). W założeniu urbanistycznym miasto miało być pomniejszoną kopią chińskiej
stolicy. Dlatego też, tak jak w Czanganie, podzielono je na prawą i lewą stronę biegnącą z północy
na południe aleją Suzakudōri. Równolegle i prostopadle do niej wytyczono duże (o szerokości 24
m) i małe aleje (o szerokości 12 m). Teren Pałacu Cesarskiego oddzielony został od reszty miasta
murem. Stolicę zamieszkiwało około 200 tysięcy osób, które głównie służyły dworowi. Mimo że
Nara miała być oficjalną i stałą stolicą, zdarzały się chwilowe przeprowadzki 1 , a po 74 latach
została porzucona na dobre.
Epoka Nara to czas powiększania terytorium państwa i zagarniania nowych terenów, przez
walki z plemionami Hayato w Satsumie i na wyspie Tanegashima oraz z Ezo na północ od Kantō.
Powiększanie terytorium sprzyjało eksploracji dalej położonych terenów oraz budowy dróg -
wyznaczono siedem traktów prowadzących ze stolicy na prowincję:
1. Tōkaidō
2. Tōsandō
3. Hokurikudō
4. Nankaidō
5. San’yōdō
6. San’indō
7. Saikaidō
1 W latach 740-744 cesarz Shōmu przeniósł się do Kini, w 744 r. do Naniwa, a potem do Shigaraki. W 759 r. cesarz
Junnin przeprowadził się do Ōtsu, a w 765 r. cesarzowa Shōtoku przeprowadziła się do Yuge.
MATSUMI Szkoła Języka Japońskiego
ul. Komandorska 53E/1 53-342 Wrocław
tel. (071) 78 32 685
2009© Wszelkie prawa zastrzeżone
1214140718.006.png
 
Była to też epoka ważna dla rozwoju kultury a także architektury japońskiej, ze względu na
częste kontakty z Chinami i modzie na chińską kulturę. Do dziś można obejrzeć buddyjskie
drewniane świątynie o chińskiej architekturze. Najważniejsze Hōryūji i Tōdaiji, w której jest drugi
co do wielkości posąg Buddy w Japonii, do dziś robią ogromne wrażenie.
Kompleks świątynny Hōryūji
Świątynia Tōdaiji
MATSUMI Szkoła Języka Japońskiego
ul. Komandorska 53E/1 53-342 Wrocław
tel. (071) 78 32 685
2009© Wszelkie prawa zastrzeżone
1214140718.007.png 1214140718.008.png 1214140718.001.png
Daibutsu (Wielki Budda) w Tōdaiji
Man’yōshū
万葉集
Najważniejszym dziełem literackim epoki jest antologia poezji wydana około 781 roku pod
tytułem Man’yōshū (Dziesięć tysięcy liści). Jest to największy i najstarszy zbiór poezji japońskiej.
Obejmuje okres 400 lat twórczości poetów japońskich i zawiera wiersze pisane man’yōganą oraz
komentarze po chińsku na temat okoliczności powstania utworów. Najstarszy wiersz,
prawdopodobnie autorstwa Iwanohime – cesarzowej i żony Nintoku datowany jest na IV w.
najmłodszy zaś autorstwa Ōtomo no Yakamochiego pochodzi z 759 roku.
Antologia zawiera wiersze z trzech okresów kształtowania się poezji japońskiej:
1. Pierwszy okres (do 672 r) - większość wierszy jest średniej wartości literackiej
i utrzymana w naiwnym stylu – często są to przyśpiewki,
2. Drugi okres (673-709 r) - obfitował w wiersze bardziej dopracowane, charakteryzujące
MATSUMI Szkoła Języka Japońskiego
ul. Komandorska 53E/1 53-342 Wrocław
tel. (071) 78 32 685
2009© Wszelkie prawa zastrzeżone
1214140718.002.png 1214140718.003.png
się większym artyzmem i dbałością o dobór słownictwa,
3. Trzeci okres (710-733 r) – przedstawicielami byli poeci o wielkim talencie poetyckim
(Ōtomo no Tabito, Yamanoe no Okura, Yamabe no Anahito, Takahashi no Mushimaro,
Kasa no Kanamura).
Na zbiór składa się 20 ksiąg, które zawierają 260 długich pieśni chōka , 60 sedōka oraz 4200
krótkich tanka . Pomimo lekkiego zabałaganienia w układzie, można wyodrębnić podział na
usystematyzowane kategorie: banka (elegia), sōmon (prywatne wiersze-listy o charakterze
miłosnym), zōka („różne pieśni” o podróżach, bankietach oraz legendy).
Tematyka wierszy jest różnorodna, począwszy od miłości, piękna przyrody, śmierci, pracy,
podróży, jedności z naturą po odczucie przemijania i zapiski prywatnych emocji. Cechami
charakterystycznymi tej antologii są wyraźny wpływ konfucjanizmu na tematykę wierszy,
potraktowanie natury jako zwierciadła ludzkich uczuć oraz studia nad ludzkimi charakterami.
W tekście brakuje jeszcze wyraźnych wpływów buddyjskich, które są widoczne w utworach z
następnej epoki, ponieważ autorami wierszy zamieszczonych w antologii w większosci byli cesarze
i urzędnicy dworscy, czyli ówczesna świecka elita intelektualna.
Man’yōshū jest doskonałym świadectwem rozwoju japońskich technik poetyckich,
ponieważ zawiera utwory z epoki literatury ustnej (wiersze cesarza Yūryaku (V w.), cesarza
Jomei’a (VII w.), Arimy no Miko (VII w.), Nukady no Ōkimi (VII w.). W dalszej części ukazuje
dojrzewanie formy poetyckiej w poezji Kakinomoto no Hitomaro (VII w.), Takechi no Kurohito
(VII w.), oraz ukształtowanie się poezji profesjonalnej w wierszach Yamabe no Anahito (ok.
724-749), Takahashi no Mushimaro (?), Ōtomo no Tabito (665-731), Yamanoe no Okura (660-
?733) i osiągnięcia okresu poezji dojrzałej technicznie, czyli dzieła Ōtomo no Yakamochi (?-785),
Ōtomo no Sakanoe no Iratsume (VIII w.) oraz Kasa no Iratsume (VIII w.).
Bardzo ważnym wyznacznikiem stylu literatury epoki Nara stało się pojęcie makoto (
prawda). Jest to podstawowa kategoria estetyczna Man’yōshū , która zaświadcza o autentyczności
uczuć i doznań człowieka komponującego wiersz. Na makoto składają się 3 cechy: jasność,
czystość i szczerość ekspresji. W ten sposób doznania przedstawiane przez podmiot liryczny można
uznać za szczere i prawdziwe, a nie sfabrykowane na potrzeby wypowiedzi literackiej.
MATSUMI Szkoła Języka Japońskiego
ul. Komandorska 53E/1 53-342 Wrocław
tel. (071) 78 32 685
2009© Wszelkie prawa zastrzeżone
1214140718.004.png
Man’yōshū , I, 1
autor: cesarz Yūryaku (?418-?479)
Ko mo yo
Twój koszyczek,
Miko mochi
piękny masz koszyczek,
Fukushi mo yo
i łopatkę,
Mibukushi mochi
piękną masz łopatkę
Kono oka ni
dziewczyno ze wzgórza
Na tsumasu ko
zrywająca zioła!
Ie kikana
Powiedz mi, proszę,
Norasane
gdzie jest twój dom!
Sora mitsu
Sięgający nieba
Yamato no kuni wa
cały ten kraj Yamato
Oshinabete
jest w moim władaniu.
Ware koso ore
To ja jestem panem,
Shikinabete
który tutaj rządzi
Ware koso mase
To ja jestem panem.
Ware ni koso wa
Zatem powiesz mi chyba,
Norami
gdzie jest twój dom
Ie o mo na o mo
i jak brzmi imię twoje!
tłum. Mikołaj Melanowicz
Man’yōshū , I, 16
autorka: Nukata no Ōkimi (ok. 660-690)
Fuyugomori
Choć wiosna w końcu
Haru sarikureba
uwolni się od zimy
Nakazarishi
a nieme ptaki
Tori mo kinakinu
rozpoczną głośne śpiewy,
MATSUMI Szkoła Języka Japońskiego
ul. Komandorska 53E/1 53-342 Wrocław
tel. (071) 78 32 685
2009© Wszelkie prawa zastrzeżone
1214140718.005.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin